Teresa Ribera Trantsizio Ekologikorako Gobernuko presidenteordeak atzo Europar Batasuneko gainerako herrialdeei dei egin zien energiaren prezioen gorakadak eragindako krisiaren “lekuko mutu” ez izateko, Europako liderren azken goi-bileran larrialdi-egoeretan gasa elkarrekin erosteko aukera aztertzen zuen testu bat zapuztu ondoren.
“Europako gobernu eta erakunde guztien ardura da zer gehiago egin daitekeen aztertzea, eta ezin gara familiengan eragina duen egoera horren lekuko mutu izan, baina baita industrian eta suspertzeko gaitasunean ere”, aldarrikatu zuen Riberak Bruselan egindako adierazpenetan, hogeita zazpi herrialdeetako Ingurumen ministroen bilera batean.
Espainiako ministroak nabarmendu zuen garrantzitsua dela “Europa mailan” eztabaidan aurrera egitea, ez baita nahikoa egiaztatzea egungo egoera konplexua dela nazioarteko eszena geopolitikoan, edo uste duela merkatuek “funtzionatzen” dutela. Hala, Riberaren ustez, bi ildotan egin behar da aurrera: “Aukera politikoak” planteatzea salbuespenezko egoerei erantzuteko, eta “ibilbide luzeko” hausnarketa bat irekitzea, energia-merkatuen Europako arau-esparruan aldaketak egin ahal izateko.
Espainiako Gobernuaren ustez, Estatuko energiaren prezioek eragindako zailtasunak maila europarrera igo zirenetik “ate batzuk ireki dira”, batez ere gasaren merkatuari dagokionez, baina esparru arautzailea “garatzeko” laguntzak irabazteke daude. Ildo horretan, Riberak adierazi zuen gobernuek neurri fiskalak eta ekonomikoak har ditzaketela prezioen igoerak gehien kaltetutako familiei “laguntzeko”, baina azpimarratu zuen neurri erregulatzaileak EBren eskumenekoak direla.
“Ez gaude bakarrik”, ohartarazi zuen ministroak, eta “erritmoak desberdinak” direla onartu zuen, Europa mailan jardutean, denbora gehiago behar delako bazkide guztiak ados jartzeko.
Nolanahi ere, hirugarren presidenteordearen iritziz, Espainiako Estatuak gero eta “oihartzun handiagoa” du bere kideen artean, eta eztabaida “sentsibilitate handiagoz” hartzen dute. Hori dela eta, deitoratu zuen joan den osteguneko EBko estatuburuen eta gobernuburuen Europako Kontseiluan “beste eztabaida” geopolitiko “bat” gurutzatu “zela, liderrek energiari buruzko adierazpen bat adostea eragotzi zuena.
Hogeita zazpiek ondorioen testu bat onartzeko asmoa zuten, eta, beste elementu batzuen artean, larrialdi-egoeretan gasa batera erosteko borondatezko mekanismoari buruz Europako Batzordeak egindako proposamena azkar aztertzeko prestasuna jasotzen zuen.
Espainiak begi onez ikusten du neurri hori, baina uste du proposamena ez dela nahikoa, ez lukeelako prezioen gorakada handia estaliko. Testua idazterakoan haratago joan zedin saiatu zen, baina negoziazioak eten egin ziren, iturri diplomatikoen arabera, Poloniak eta Txekiar Errepublikak behintzat ondorioak blokeatzea erabaki zutenean, karbono-merkatua sakonki erreformatzeko konpromisorik ez zutelako lortu.
Elektrizitatearen batez besteko prezioak gora egin zuen atzo handizkako merkatuan, eta marka historikoa ezarri zuen berriz ere Espainiarentzat, 339,84 eurora iritsi baitzen megawatt ordua (MWh). Gainera, gaurko prezioa 327,38 MW) izango da, historiako bigarren altuena. Kopuru horrekin, elektrizitateak 300 euro/MWh-ko muga gaindituko du seigarren egunez jarraian. Igoera horren ondoren, balioa duela astebete baino ia % 22,06 handiagoa izango da, eta iaz poolak ezarri zuen prezioa ia zazpi aldiz handiagoa izango da.