Europako Batzordeak zerga-ihesari eta -ihesari aurre egiteko arauen armategia indartu zuen atzo, bi zuzentarau-proposamenen bidez. Horien helburua multinazionalek sozietateen gaineko zergan % 15eko gutxieneko tasa ordaintzea eta enpresa mamuak itotzea da. “Bi ekimenek nabarmen indartuko dute Batzordeak abusuzko praktika fiskalei aurre egiteko eta EBn eta munduan justizia fiskal handiagoa lortzeko hartutako neurrien multzoa”, laburbildu zuen Paolo Gentiloni Ekonomia komisarioak bi proposamenak aurkeztu dituen prentsaurrekoan.
Lehenengoak ELGAk sozietateen gaineko zergan gutxienez % 15eko tasa efektiboa ezartzeko urrian lortutako akordioa helaraziko dio Europako legeriari. Zuzentaraua aho batez onartu behar dute hogeita zazpi alderdiek, eta eskakizun horrek zailtasunak sortzen ditu beti Europan zerga-erreformak aurrera ateratzeko orduan.
Hungariara, Estoniara eta, batez ere, Irlandara begira jarri dira; izan ere, nazioarteko foroan itunari atxiki zitzaizkion herrialde horiek, nahiz eta hasieran zalantzak izan, salbuespen eta trantsizio-aldi batzuk lortu zituztelako, eta itxaropenak bete zituztelako. Araudiak Europako hiriburuen artean sor ditzakeen arazoei buruz galdetuta, Gentilonik azpimarratu zuen horiek guztiek ELGEren azken akordioa onartu zutela eta, beraz, “Zaila izango dela duela bi hilabete hartutako erabaki bati muzin egitea”.
Zipre ere ez da agertzen akordioa babestu zuten 137 jurisdikzioen zerrendan, baina ez da akordio hori negoziatzen ari zen taldeko kidea, eta Europako Batzordeak ez du arazorik espero bere oniritzia eman dezan.
Ekonomiako komisarioak, halaber, ez du arazorik aurreikusten Estatu Batuek ELGEren akordio globala helaraziko duen etxeko araudia aurrera ateratzeko, eta azpimarratu zuen itun hori “askoz zailagoa” izango zela Joe Biden buru duen administrazio berriaren borondaterik gabe.
Hala eta guztiz ere, Gentilonik, zuzentarau honek blokean ekarriko duen diru-bilketaren igoera kuantifikatzeko orduan, hogeita zazpi herrialdeetarako “milaka milioi gutxi batzuk” azaleratuko direla besterik ez zuen esan.
Zergen ordainketa saihesteko tresnak
Beste zuzentarau-proposamenak gizarte fantasma izenekoetan jartzen du fokua, hau da, multinazionalek eta gizabanakoek beren zerga-faktura murrizteko erabili ohi dituzten gizarteetan. Beren finantza-fluxuak zerga oso baxuak dituzten edo existitzen ez diren jurisdikzioetan kokatutako enpresei helaraziz lortzen dute hori, eta, horregatik, zuzentarauaren helburua da zerga-agintariei praktika horiek identifikatzen laguntzea.
Bruselak hiru gardentasun-adierazle planteatzen ditu erakunde bat mamutzat edo fikziozkotzat har daitekeen zehazteko: benetako jarduera batetik datorren diru-sarreren kopurua, beste jurisdikzio batzuekin egindako transakzioen kopurua edo kudeaketa eta administrazioa kanpora aterata dagoen. Sozietate batek baldintza horiek betetzen dituenean, zerga-agintariei txosten zehatzak eman beharko dizkie bere diru-sarrerei, instalazioei edo zuzendaritza-taldeak eta langileek ordaintzen dituzten zergei buruz. Enpresak galdu egingo du estatu kideak eskaintzen dituen onura fiskal guztietarako sarbidea, baldin eta ondorioa bada entitate mamua dela eta bere izaera zergen ihesa erraztean soilik oinarritzen dela.
Agerraldian, Gentilonik aitortu zuen zerga-ihesaren aurkako borroka “ez dela borroka bakar batekin konpon daitekeen zerbait”, baizik eta “konpromiso amaigabea” eskatzen duela. Horregatik, aurreratu zuen Brusela “ez gelditu hemen”, eta beste neurri batzuk prestatzen ari da, 2022an ezagutzera emango dituenak, hala nola multinazionalen gardentasuna areagotzeko proposamen bat eta kriptoaktiboei buruzko informazio-trukea bultzatzeko beste bat. Europako Batzordeak datorren urtean Europar Batasunean zerga digital bat sortzeko lege-proposamena egin ahal izatea espero du, ELGAk ELGEren akordioaren “1. zutabea” delakoari buruzko xehetasunak amaitu arte itxaroten duen bitartean.