Herri Dirubideen Euskal Kontseiluak, Aldundiak eta Eusko Jaurlaritza zerga-sarreren aurreikuspenei heltzeko biltzen dituen organoak, atzo erabaki zuen Estatuak pandemiaren aurrekontu-inpaktua neutralizatzeko aktibatutako baliabideei dagozkien 188 milioi euro lurralde historikoen artean banatzea, Ekarpenen Legean ezarritako koefizienteen ildotik. Horietatik 94,79 milioi Bizkaira joango dira, 62,9 milioi Gipuzkoara eta 30,4 milioi Arabara.
Pedro Azpiazu Ekonomia sailburuak iragarri du banaketa, atzo arratsaldean telematikoki egindako ezohiko bileraren ostean. Hiru lurraldeetara bideratutako zenbateko hori Euskadik abuztuaren 3an kontzeptu horrengatik jaso zituen 644,5 milioien % 29,19 da, 684/2021 Errege Dekretuan xedatutakoaren arabera. Euskadira bideratutako Estatuko funts horien beste % 70,81 (456,37 milioi euro) Eusko Jaurlaritzak kudeatuko ditu.
Azpiazuk funts horren banaketari buruzko xehetasunak eman zituen. Funts hori covid-19ak autonomia-erkidegoen finantza-egoeran duen eragina arintzeko aktibatu zen, eta “funtsezko zeregina izan zuen hezkuntzaren, osasunaren eta gizarte-zerbitzuen arloan”. Funts horiek, autonomia-erkidegoei banatuak, baldintzarik gabekoak dira, eta oinarrizko zerbitzu publikoak (osasuna, hezkuntza eta gizarte-zerbitzuak) indartzeko ez ezik, beste eskumen batzuk baliatzeko ere erabil daitezke.
“Eusko Jaurlaritzak egokitzat jo du finantza-lankidetzarako neurriak ezartzea, erakundeen arteko koordinazioa eta lankidetza ardatz gisa hartuta”, azpimarratu du sailburuak. Banaketa hori euskal ogasunak erritmo onean hazten ari diren unean iritsi da, enpleguaren eta kontsumoaren susperraldiaren isla. Azarora arte, hazkunde hori % 14koa zen, eta, beraz, litekeena da urtea ixteko aurreikuspen ofizialak gainditzea.
Finantzen Euskal Kontseiluak urte amaierarako 15.578 milioi euroko azken kalkulua egina zuen, eta, beraz, EAE helburu horretatik mila milioi pasatxora dago, abendua ixtean gaindituko dena. Horrela, foru kutxek errekor historiko berria lortuko dute pandemiaren eta kaltetutako zergadunen ordainketa atzeratzeko foru gobernuek hartutako neurrien ondoren.
Azaroan, Euskadi pandemiaren aurreko urteko diru-sarrerak baino % 1,6 handiagoa zen. Zifra horiek, beraz, hurrengo urterako aurrekontuak aurreikusten dituzte, gizartearen beharrei erantzuteko.
Joan den udan, Euskadiri Europako funtsetatik zegokion zenbatekoa iragartzean, Azpiazuk deitoratu egin zuen autonomia-erkidegoen “eragiteko ia gaitasun eza”.
“Konferentzia sektorialetan banatutako funtsek izaera finalista dute, eta kudeaketa-gomendioekin transferitzen dira, Estatuko Administrazio Orokorrak definitu eta diseinatuta, eta Europarekin negoziatuta, oraingoz autonomia-erkidegoei kontuan hartu gabe, nahiz eta autonomia-erkidegoen berezko eskumenen esparruan garatu beharreko jarduerak izan”, esan zuen Ekonomia sailburuak.
Era berean, Azpiazuk kritikatu zuen Euskadi zigortua izan zela esleitutako funtsetan, berreskurapena lehenetsi zelako proiektu eraldatzaileen ordez. “Kohesio-irizpideekin banatu da, eta gehiago pentsatu da jarduera ekonomikoa berreskuratzeari buruz, ekonomiaren eraldaketari buruz baino, beste parametro batzuetan kokatzeko; hori da, nolabait, uste duguna Europak eskatzen duela, nahi edo nahiago duela, eta Eusko Jaurlaritzak ere, zentzu horretan”, adierazi zuen.