Ondo hitz egin dezatela beti ondo, baina gainera Martin Wolf Financial Times egunkari ekonomiko britainiarraren guruak egin dezala, Euskadi eta azken 40 urteotan egin duen eraldaketa ekonomiko eta industriala Erresuma Batuko eskualdeek, Eskoziak eta Galesek kasu, eta Ingalaterrako beste zonalde batzuek behar duten birsorkuntzaren adibide handi gisa jarriz, Londresek osatzen duen Golden Trianglen gertatzen ari den jarduera ekonomikoaren eta aberastasunaren kontzentrazioaren aurrean.
Martin Wolfek, Financial Times egunkariko iruzkingile ekonomiko eta editore elkartuak, Lessons in levelling up from the Basque Country (Euskal Herriko nibelazio lezioak) izeneko artikulua idatzi zuen hilaren 1ean. Bertan, agerian uzten du gizartearen barrutik egiten den ahalegina, lankidetza publiko-pribatu handi baten bidez, Euskal Autonomia Erkidegoak (EAE) duen autogobernu-esparruaren barruan, bere industria-prozesuaren erreferentea izan daitekeela, Euskal Autonomia Erkidegoak (EAE) bere gain hartzen duen autogobernuaren esparruan. Adibide bikaina da gobernu zentralek, oro har, inguratzen dituen errealitatearen ikuspegi oso zentripetoa eta oso urruna izaten dutela.
Euskadik une honetan duen erronka trantsizio energetikoarekin lotuta dagoela adierazi ondoren – 2008tik aurrera bezala, fabrikazio aurreratuko teknologien, biozientziaren eta nanozientziaren aldeko apustua egin zen –, Martin Wolfek zehaztu du Euskadiren historiak munduan gertatzen denari erantzuteko gaitasuna duela. “Garapenaren arrakastak ezinbesteko ondasun publiko batzuk sortzea eskatzen du, eta garapenera bideratutako gobernu baten eta enpresa pribatuek aukerak aprobetxatzeko duten gaitasunaren mende dago. Munduko ekonomia ireki baten barruan lehia duen lankidetza-aliantza bat bezala da “, dio.
Financial Times egunkariko zutabegile nagusiak garrantzi handia ematen dio autogobernuari, eskualdeek beren proiektu ekonomikoak barrutik eta kanpoko eragileen mende egon gabe egin ahal izan ditzaten. “Inoiz ez dira ahalegin ausartak egingo autonomia handiagorik gabe. Erresuma Batuan, batez ere, Londresen hartzen diren erabakien mende egon da denbora luzeegian. Euskal Herriak ez zuen horrela aurrera egin. Autonomia garrantzitsua da. Hortik ikasi behar dugu “, ondorioztatu du.
Financial Times egunkariko guruak Euskadiren esperientzia eta garapen ekonomikoa Erresuma Batuko eskualdeetan aplikatzeko adibide gisa hartu izanaren errua Orkestra-Lehiakortasunerako Euskal Institutuak du, zeinak euskal kasua aurkeztu baitzuen Erresuma Batua berdintzeko hazkunde inklusiboa sustatzeko jardunaldian, Kanpo Politikako Zentroak antolatua, gai horretako adituak biltzen dituena, eta Asthamgo Unibertsitateak egin zuena.
Orkestra-Lehiakortasunerako Euskal Institutuak aurkeztu berri duen 2021eko Lehiakortasun Txostenaren barruan egindako mintegi horretan aurkeztutako lanak garapen ekonomiko lehiakorra eta gizartearen ongizateari zuzendua izateko moduan jartzen du arreta. Wolfi, egunean entzule gisa parte hartzen zuenari, ponentzia interesatu zitzaion, eta euskal erakunde ikertzailearekin harremanetan jarri zen informazioa zabaltzeko eta, are gehiago, kazetaritza-artikuluan aurkezpenarekin batera zeuden grafiko batzuk erabili ahal izateko.
Orkestra-Lehiakortasunerako Euskal Institutuak ere euskal kasua aurkeztu zuen joan den ostiralean, Harvardeko Unibertsitateko (Ameriketako Estatu Batuak) Estrategia eta Lehiakortasun Institutuak antolatutako jardunaldi batean. Urrats hori oso garrantzitsua da Euskadik gero eta onarpen handiagoa izan dezan munduan, bere ekonomia- eta lehiakortasun-ereduagatik eta zientziaren eta trantsizio energetikoaren aldeko apustuagatik, gastronomiaren eta pintxoen mundutik haratago.
Eta bizi dugun egoera ekonomiko aldakorrera etengabe berregokitzeko testuinguru honetan, Lurauto & Co-k erakutsi duen aurrerapen-izaera nabarmendu behar da, Donostiako instalazioak % 100 elektrifikatutako BMW markaren lehen emakidadun bihurtzeaz gain, Euskadi osoan dagoen ezaugarri horietako lehena ere bihurtu baita. Elektromugikortasunaren aldeko apustu hori fabrikatzaile alemaniarraren lau gurpileko ibilgailuetan ez ezik, lau markako motorrak eta ziklomotorrak eta entseina propioa duten bizikletak eskaintzen dituzten bi gurpilekoetan ere zehazten da.
Eta, horrekin batera, kontzeptu-aldaketa bat izango da aurrerantzean emakidadunak izango diren horretan; izan ere, salmenta eta renting jarduerak, fisikoak zein online, eta ibilgailuen salmenta osteko arreta ez ezik, orain arte pentsaezinak ziren alderdiak eskatzen dituen mugikortasun-modu berri baten inguruan irekitzen den zerbitzu-sorta zabal bat ere izango dute ardatz. Erronka berritzailea bezeroen zerbitzura.
Automobilen kontzesionarioak erabateko eraldaketa jasaten ari dira, errekuntza-autoa elektrikotik aldatzeaz gain, non ibilgailuen mantentze-lanetara zuzendutako agentzia huts bihurtuko diren, markek beren autoak zuzenean saldu nahi baitituzte, eta, beraz, orain arte sektore honetan ulertu den banaketa-kontzeptua desagertu egiten da. Emakidadunek ez dituzte orain arte bezala markako ibilgailuak erosi beharko, horrek dakarren palanka-efektu finantzario handiarekin, salmentagatik komisio bat jasoko baitute.
Egoera horri gehitu behar zaio sektorean online salmenta indartsu sartu dela, eta horren ondorioz, kontzesionario batean sartzen diren pertsonen % 95ek behin baino ez du egiten, eta ordenagailuaren bidez dagoeneko etxean konfiguratu duen autoaren erosketa formalizatzeko. Kalkuluen arabera, ibilgailu berrien % 5 Internet bidez erosten dira, eta, coches.net atariaren azterketa baten arabera, galdetutako lau ibilgailutik bat prest zegoen ibilgailu berri bat modu digitalean erosteko prozesua egiteko.
Zentzu horretan, Lurauto & Co-k, 360 graduko ikuspegia duten bezeroei konponbideak eskaintzeko emakidadun-ereduaren kontzeptu horretan, aurrea hartu eta modu lehiakorrean kokatzen da; izan ere, ibilgailu elektrikoak eskaintzeaz gain, bezeroen eskura jartzen ditu beste zerbitzu batzuk ere, hala nola alokairu tradizionala, malgua eta carsharing-a, korporatiboa zein kolaboratiboa, eta ibilgailua erabiltzen den denboragatik ordaintzen dena. Eskaintza osatzeko, karga-puntuen sare bat instalatu da, ez bakarrik bezeroentzat, baita publiko orokorrarentzat ere, azpiegitura horrek herrialde osoan duen eskaintza mugatua kontuan hartuta. Ekosistema berri bat da, bezeroen beharrak asetzen saiatzen dena.
Autoen banaketaren munduan zabaltzen den paradigma berri honek kontzesionarioek mugikortasun berrian bete behar duten papera berregokitu behar du. Lurauto & Co enpresako CEO Luis Miguel Garcíak dioen bezala: “Kontzesionariook eragile garrantzitsuak izango gara mugikortasuna erregistratzen ari den trantsizio-prozesuaren aldaketarako”.
Apustu horretan, beste behin ere, lankidetza publiko-pribatuak garrantzitsua izan behar du mugikortasunaren kontzeptu berri honetan aurrera egiteko: jasangarriagoa eta klima-aldaketa gehiago errespetatzen duena. Traineruaren kontzeptu zaharra aplikatu behar da, eragile guztiak, hala nola enpresak, erakundeak eta herritarrak, mugikortasunaren eraldaketa berri honen protagonista izan daitezen. Planetaren iraunkortasunari lotutako erronka bat, non gure mugetatik kanpo hainbeste miresten den lankidetza publiko-pribatu hori errealitate bat izango den.