Estatuko enplegua edo diru-sarrera fiskalak bezalako adierazleen hazkunde handiaren eta BPG espero baino arinago igotzearen artean dagoen itxurazko desorekak mesfidantza pizten du, eta eztabaida piztu du arrakala estatistiko horren atzean zer faktore ezkutatzen diren jakiteko.
Espainiako Gobernuak berak aurreko astean “banantze” bati buruz hitz egin du, “Ezohikoa”, “Deigarria” eta “anomaloa” dela esanez, Israel Arroyo Gizarte Segurantzako Estatu idazkariaren eta Espainiako Bankuaren hitzetan, datu batzuen eta besteen artean “desadostasunak” daudela onartu baitu.
Zenbait analista eta aditu bat datoz hazkunde ekonomikoaren tasak eta enpleguaren eta diru-sarrera fiskalen hobekuntza-tasak antzekoak izaten direla esatean, baina gaur egun gora egiten ari diren erritmoa oso bestelakoa da estatistika ofizialen arabera.
Espekulatzen den aukeretako bat da BPGaren kalkulua ez dela behar bezala egokitzen errealitatera, eta horrek Estatistikako Institutu Nazionala (INE) jarri du fokuaren azpian, bera baita, aldi berean, beste erakunde batzuen kalkuluen oinarri diren kontu nazionalak egiteko arduraduna.
Bere lanaren inguruko presioa gogortu egin da eta kritika batzuk sortu dira bere proiekzioen azken berrikuspenengatik: uztailean BPGren % 2,8ko gorakada izan zuen urteko bigarren hiruhilekoan, baina azkenean % 1,2ra jaitsi zuen hazkundea.
Hirugarren hiruhilekorako zenbatespenen berrikuspena (kasu honetan, goranzkoa) ez zen hain nabarmena izan, % 2ko hazkundea izan baitzuen eta, ondoren, % 2,6raino igo baitzen.
“Egia da garrantzi handiko berrikuspenak izan direla, bigarren hiruhilekokoa kasu, baina ez da ezohikoa beste herrialde batzuetan, nazioarteko konparazioaren ikuspegitik, ez gaitu harritu behar. Eta, gainera, ziurgabetasun handiko ingurune batean gaude “, defendatu zuen abenduaren amaieran Oscar Arce Espainiako Bankuko Ekonomia eta Estatistikako zuzendari nagusiak.
Banku zentralak “inolako zalantzan jarri gabe” hartzen ditu bere gain EINen datuak, ofizialtzat jotzen baitira, baina onartzen du “desadostasunak” daudela jarduera ekonomikoaren eta enpleguaren bilakaeraren artean.
Arcek adierazi zuen dagoeneko aztertu dutela gai hori, eta “argi pixka bat” eman dezaketen zenbait faktore aipatu zituen; besteak beste, ekonomia nazionala egiturazko aldaketak erregistratzen ari dela eta horrek denbora beharko duela behar bezala zenbatzeko, hala nola telelana – Lan egindako orduetan eragina izango duena – Edo jarduera komertziala mundu fisikotik “online” -era lekualdatzea.
“Billeteekin baino Internet bidezko eragiketa gehiago daudenez, bildutako zergen bolumena handitzen duen jarduera azaleratzeko joera dago”, argudiatu zuen.
Ustezko ikuspegi baikorregia enpresarien aldetik
Diru-sarrera fiskalen aldetik ( % 19 inguru handitu ziren, aurreikusitakoa baino gehiago), adibidez, osagaietako batzuk aipatu zituen, hala nola bigarren eskuko etxebizitzen higiezinen transakzioak; izan ere, horiek diru-bilketa sortzen dute, baina BPGan duten eragina marjinala da.
Batzuek mahai gainean jartzen duten beste aukera bat da aldeak enpleguaren aldetik azaltzea, ikuspegi “baikorregia” dela-eta behar baino gehiago kontratatu duten enpresariekin, edo suspertzea indartsuagoa izatea hain produktiboak ez diren sektoreetan, hala nola ostalaritzan eta zerbitzuetan.
Jaurlaritzak, bere aldetik, adierazi du EINek egoera hori leheneratu dezakeela BPGren etorkizuneko berrikuspenekin, eta onartu du egungo zenbakiak eskuan hartuta produktibitatearen beherakada egongo litzatekeela.
“Egia da produktibitate-arrakala hori EBko herrialdeen artean handiena dela, baina dauden aldeak kontuan hartuta, ezin da estatistikoki adierazgarritzat hartu”, argudiatu du Rafael Doménech BBVA Researcheko Azterketa Ekonomikoko arduradunak EFEri egindako adierazpenetan.
Domenechek (Valentziako Unibertsitateko Ekonomia doktorea) uste du enplegua ez dela covid-19ak eragindako “hain ondorio heterogeneoak” laburbiltzen dituen aldagaia, eta BPGren neurketa defendatzen du bilakaera ekonomikoa jasotzeko adierazlerik egokiena delakoan.
Hala ere, BPGk “hobetzeko marjina” duela uste du, baina azpimarratu du “ez dela aurreikusi behar neurketan egindako hobekuntzek enpleguaren bilakaeraren estimazio eskuragarriekiko epe laburreko desadostasunak murriztuko dituztenik, horiek ere arazoak baitituzte”.
“Garrantzitsua da adierazle batzuen ikuspegi partziala ez izatea beste batzuen aurrean, ez gehiegi estimatzeko, ezta susperraldiaren intentsitatea gutxiesteko ere”, ohartarazi du.