Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak (BJKN) Etxebizitzarako Eskubidearen aldeko Legearen aurreproiektuari buruzko txostenaren zirriborroan kritikatu du alokairu-merkatuko prezioetan esku hartzeko arauak ez direla zehaztu, nahiz eta jabetza-eskubidearekin bateragarria dela bermatzen duen.
Txostenaren proposamena Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren osoko bilkurak eztabaidatuko du puntu bakar gisa urtarrilaren 14an, eta Gobernuari ohartarazten dio argitasun falta horrek “eragina izango duela auzitegiek jasaten duten lan-kargan, berez handia dena”.
“Badirudi aurrelegegileak uko egin diola prozesuaren aurreko edo kanpoko mekanismo espezifikoak arautzeari, testuaren azken xedapenetako lehenengoan sartzen diren mugak betetzen direla ziurtatzeko, eta organo judizialen esku utzi duela horiek eskatzeko eta betetzeko aukera”, kexatu da botere judiziala.
Hala ere, txosten-proposamenak bermatzen du etxebizitzak alokatzeko merkatuan esku hartzeko aurreproiektuan jasotako diseinua bateragarria dela Konstituzioko 33.
“Onartutako erregulazioak ez du eskubide hori ezagutezin egiten, eta ez du jabetzaren onura ekonomikoa ukatzen; beraz, Konstituzio Auzitegiak eta Giza Eskubideen Europako Auzitegiak ezarritako kontrol-parametroen barruan mugitzen da”, dio.
Aldi berean, txostenaren zirriborroak etxebizitzen alokairu-prezioei eusteko neurrien beharraren justifikazio nahikoa falta da, neurri horien emaitzen azterketa enpiriko batean oinarrituta.
Horregatik, neurri murriztaileak aplikatzeko denbora-tarte bat ezartzea komeni dela iradokitzen du, horren emaitza eta eragina ebaluatu ahal izateko, bai egoitza-alokairuaren merkatuan, bai gizartearen eta ekonomiaren ikuspegitik.
“Prezioei eusteko neurri horiek bizitegi-merkatu tentsionatuko eremuetako alokairuetara bideratuta egoteak – Hiru urtez luza daitezkeenak – Ez dakar berez horien aplikazioaren emaitzaren azterketa enpirikorik”, zehaztu du.
Txosten-proposamenaren arabera, halaber, aurreproiektuaren beste enuntziatu eta eduki batzuk “zehaztu gabe” eta “zehaztu gabe” egoteak “bermatu nahi den eskubidearen definizio zehatza zailtzen du”.
Adibide gisa, honako hauek jarri ditu: “Ez dago gutxieneko zehaztasun-mailarik honako kontzeptu hauen definizioan: etxebizitza bat baino gehiago, etxebizitza duina eta egokia, eta finantza-ahaleginaren araberako baldintza eskuragarriak”, eta herritarrek etxebizitza kontserbatzeko, konpontzeko edo hobetzeko jarduketei dagokienez dituzten betebeharrak ezartzea.
Era berean, faltan botatzen du aurreproiektuak etxebizitza-eskubidearen babesa gauzatzeko erabiliko diren bitartekoak zehaztea, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak ohar batean azaldu duenez.
Era berean, argudiatzen du, oinarrizkoa den arren, aurreproiektuak argitasun handiagoa eskatzen duela, adibidez, eskubidearen titularraren eta subjektu behartuaren identifikazioan, eta eskubide hori betetzeko eska daitekeen moduari dagokionez.
Ministroen Kontseiluak aurreikusita dauka Etxebizitza Eskubidearen aldeko Legearen aurreproiektua datorren asteartean, urtarrilaren 18an, onartzea, eta Kongresura bidaltzea, Legebiltzarrean izapidetu dadin; horretarako, nahitaezkoa da Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren txostena, loteslea ez bada ere.