2021ean gasaren kotizazioak eta CO2 isurtzeko eskubideek Europan izan zuten tiradak elektrizitatearen handizkako prezioak inoiz ez bezalako garestitzea eragin zuen, eta aurreko bost urteekin alderatuta lau aldiz biderkatu ziren Espainiako Estatuan, Frantzian, Alemanian edo Erresuma Batuan.

Hazkundea orokorra izan zen ekonomia aurreratu handi guztietan; izan ere, Energiaren Nazioarteko Agentziaren indizearen arabera, prezioen igoera % 64koa izan zen erreferentziazko aldi horrekin alderatuz gero, baina ez da Mendebaldeko Europan bezain gehiegizkoa izan.

Merkatu elektrikoei buruzko sei hilean behingo txostenean (gaur argitaratua), Europako iparraldeko herrialdeetan azken hiruhilekoan handizkako prezioak 2016-2020 urteetako azken hiru hilabeteetan zeudenak ia hirukoiztu egin zirela adierazten du AIk.

Baina megawatt orduko 96 euroko batez bestekoarekin, eskualde horretako prezioak Europa Mendebaldeko prezioen erdian geratzen ziren.

Estatu Batuetan edo Japonian, laugarren hiruhileko horretako hazkundeak % 75 eta % 80ra iritsi ziren, hurrenez hurren. Australian, eskalada % 174koa izan zen bigarren hiruhilekoan, ikatz eskasiaren arazoengatik, baina konpontzen joan ziren eta horrek % 50eko jaitsiera ekarri zuen lau hiruhilekora arte.
ELEKTRIZITATE ESKARIA % 5,7 HAZI ZEN 2021EAN

2020an covid-aren krisiaren ondorioz pixka bat jaitsi ondoren, 2021ean eskari elektriko globala % 5,7 hazi zen, eta horrek esan nahi du urte bakar batean izan den hazkunderik handiena termino absolutuetan (1.500 terawatt) eta termino erlatiboetan 2010etik izandako indartsuena, mundua finantza-krisitik suspertzen ari baitzen.
Txina izan zen, bere kabuz, kontsumoaren munduko hazkunde horren hazkundearen erdia.

Eskari global indartsu horri erantzuteko, ikatza erabili zen batez ere (+%8,6), karbono dioxido gehien (CO2) sortzen duen sortze-sistema. Horren ondorioz, 2021ean elektrizitateak berotegi-efektua eragiten duten isurketen errekorra lortu zuen, % 6,8ko igoerarekin.

Berriztagarriek aurrera egin zuten (+%6,2), baina kontsumoa baino erritmo motelagoan, eta gauza bera gertatu zen nuklearrarekin (+%3,5) eta gasarekin (+%2,1).

Elektrizitatearen kontsumoa % 2,7 igo da aurten

AIEren kalkuluen arabera, aurten eta hurrengo bi urteetan kontsumoa handitzen jarraituko da, baina erritmo motelagoan, % 2,7an. Hau da, 2020an koronabirusa sartu aurreko hamarkadan egon zenaren parekoa.

Igorpenek ere gora egiten jarraituko dute, baina askoz motelago (urtean % 0,2); izan ere, espero den berriztagarrien hedapenak ( % 7,8) ez du eragotziko ikatzaren ( % 0,3) eta gasaren ( % 0,7) erabilerak gora egiten jarraitzea. Jatorri nuklearreko elektrizitateak ere % 1,1eko erritmoan egingo du aurrera.

Egia da ikatzak lekua galtzen jarraituko duela Amerikan (-%6,7 urtean) eta are gehiago Europan (-%10,7 urtean), baina hori konpentsazioa baino gehiago izango da, Txinan eta Indian ikatz-zentral berriak martxan jartzen jarraitzen dutelako.

Fatih Birol AIEko zuzendari exekutiboak ohartarazi du 2050ean karbono-isuri garbiak zerora iristeko 2030erako % 55 murriztu beharko liratekeela, baldin eta gobernuek politika errotik aldatzen ez badute, eta, egia esan, datozen hiru urteetan maila berean mantenduko direla.

“Horrek, 2050erako zero emisio garbien bidetik zein urrun gauden azpimarratzeaz gain, elektrizitatearen sektoreak sistema energetikoaren deskarbonizazioan funtsezko papera betetzeko beharrezkoak diren aldaketa masiboak agerian uzten ditu”, adierazi du Birolek.

Egilea Andoni Beitia