Lurraren Lagunak, Ekologistak Martxan, Greenpeace, SEO/BirdLife eta WWF Gobernuz Kanpoko Erakundeek Gobernuari eskatu diote abeltzaintzako ekoizpen-ereduaren inguruko eztabaida sozialaren erabilera alderdikoia “utz” dezala, eta berehala erabaki dezala abeltzaintza industrialeko proiektu guztiak atzeratzea eta behin betiko deuseztatu arteko bideari ekin diezaiola.

Ohar bateratu batean, ingurumeneko GKEek Gobernuari eskatu diote “edozein proiektu berriri” edo dauden proiektu guztiei luzamendu bat ezartzeko; nazioarteko legegintza-esparruekin lerrokatzeko eta abeltzaintza-sektorearekin eta gizarte zibilarekin elkarrizketa sozial bat ezartzeko, sektorea eraldatzeko eta abeltzaintza industriala “pixkanaka” murrizteko estrategia bat diseinatzeko, “Erabat desagertu arte”.

GKEentzat, estrategia horrek abeltzaintza industrialaren kanpokotasun negatiboak jaso beharko lituzke fiskalitatean. Gainera, abeltzaintza estentsiborako trantsizioan NPBren funtsak eta covid osteko berreskurapenekoak aprobetxa daitezkeela uste dute.

Gainera, Gobernuari eskatzen diote esparru arauemaile, komertzial eta fiskal bat gara dezala, politiketan zein merkatuetan abeltzaintza estentsiboa sustatu ahal izateko.

Bestalde, abeltzaintza estentsiboari laguntzeko estatu-mailako estrategia bat onartzea eskatzen dute, aurre egiten dien oztopoak kentzeko eta sektorearen etorkizuna ziurtatzeko; horretarako, sektorearen lehiakortasuna merkatuan hobetuko da, eredu estentsiboei zergak arinduz, gizarte osoaren ongizateari egiten dion ekarpenagatik.

Bost GKEek kritikatu dutenez, abeltzaintza intentsiboak “onurak sortzen ditu gutxi batzuentzat, ingurumenaren degradazioaren eta landa-abandonuaren kontura”, eta abeltzaintza estentsiboa abeltzaintza industrialaren ekoizpenaren “alternatiba benetan jasangarri bakarra” dela defendatu dute, aldi berean, landa-eremuko despopulazioaren eta klima-aldaketaren aurkako borrokan laguntzeko gai baita.

“Espainia Europako eta Txinako haragi eta esnekien fabrika da, eta nazioarteko merkatua hornitzeko animalia kopuru izugarrien ekoizpen industriala du”, salatu dute Alberto Garzon Kontsumo ministroak ‘The Guardian’ egunkari britainiarrari egindako adierazpenen harira azken egunotan sortu den eztabaidaren aurrean.

Polemikaren ondoren, “Eztabaida lasaia, baina premiazkoa eta interes alderdikoirik gabea” hastea proposatu dute, nekazaritza-elikagaien ereduak klima-aldaketaren, kutsaduraren eta animalien aurkako tratu txarren aurkako borrokan duen eraginari buruz.

Aldi berean, azpimarratzen dute abeltzaintza industriala eta bere ingurumen eta gizarte inpaktuak etengabe hazten ari direla azken urteotan, abeltzaintza estentsiboa eta landa mundua moteltzen ari diren bitartean, laguntza faltagatik eta prezioen lehia bidegabeagatik.

Garzon ministroaren alde

Hori dela eta, Garzon ministroari babesa eman diote, “Ingurumenaren eta osasun publikoaren arloko egungo zientziarekin koherenteak” direlako eta sinesgarritasun handiena duten nazioarteko erakundeek, hala nola NBEk edo OMEk, “Bermatzen” dituztelako.

Hala, azpimarratu dute “errealitate eztabaidaezina” dela abeltzain industrialak, bereziki txerriak eta hegaztiak, eta, neurri txikiagoan, behiak, “Azkar” hazten ari direla, ustiategi txikien kopuruak eta sektoreko enpleguak behera egiten duten bitartean, eta horrek agerian uzten duela haien areagotzea eta industrializazioa.

Testuinguru horretan, ingurumeneko eta gizarteko inpaktu “ugari” egozten dizkiote abeltzaintza industrialari, hala nola baso-soiltzea, biodibertsitatea suntsitzea eta pentsuetarako soja ekoizten den urrutiko eremuetan populazioak nahitaez lekualdatzea; uren, lurzoruen eta airearen kutsadura; klima-aldaketari laguntzea; edateko ura eskuratzeko giza eskubideen urraketa; makro ustiategi horiek finkatuta dauden landa-eremuetan populazioak despopulatzea; eta haragi-haragizko gehiegizko osasun-arazoak.

Abeltzaintza estentsiboaren defentsan, larreak karbono-hustubide gisa babesten, baso-suteei aurre egiten eta paisaia bakar eta babestuak sortzen laguntzen duela nabarmendu dute, dehesak kasu.

Aldi berean, desagertzeko arriskuan dauden tokiko arrazen gordailua direla, landa-enplegua sortzen dutela, biztanleria finkatzen dutela, elikagai iraunkorrak eta kalitatezkoak hornitzen dituztela, elikadura-subiranotasunari laguntzen diotela eta zelaia eta hiria berriz lotzen dituela, zaintzen dituen paisaien eta kulturaren bidez.

Egilea Andoni Beitia