Ez dakit Garzon ministroak ba ote zekien Britainia Handiko prentsan egindako adierazpenekin hautsak harrotuko zituela. Era berean, ez dakit, berea bezalako profil baxuko ministerio batekin, bere burua nabarmentzeko asmoa zuen gauza bakarra zen, eta, horrela, bere burua argimutilean egotea, foku mediatiko guztiak bereganatzen dituen Díaz presidenteordearen aurrean. Ez dakit, pentsa dezakedan arren, eskuineko alderdi batzuk gehiegi ari ote diren jabetzen zurrunbilo hori Gaztela eta Leongo Juntarako laster egingo diren hauteskundeetan eraztun gisa etor dakiekeela.

Dena den, lehen eskutik dakit Garzon ministroak kanalean ireki duela, inoiz ez hobeto esanda, haragiaren gaia, eztabaida publikoan eta politikoan kokatuz, fokuen argitan, aurreikus daitekeen arriskuarekin, eztabaida desenfokatuta buka dadin, beste behin ere, abeltzaintzaren sektorearen kalterako. Era berean, egiaztatzen dut Garzon ministroak abeltzaintzaren sektorean bertan zegoen zatiketa azaleratzea lortu duela, eta horrek guztiak ondoeza eragin du sektore produktore osoan.

Sektore ekoizlean, logikoa denez, denetarik dago, familia-ustiategi batzuetan jarduera da diru-sarrera bakarra, baina beste askotan nekazaritzako diru-sarrerak nekazaritzakoak ez diren beste batzuekin bizi dira, guk misto deitzen ditugun baserritarrak dira eta Erkidegoko jargoiak pluriaktibo deitzen ditu, sozietate zibiletan eta/edo kooperatibetan bildutako ekoizleak daude, kanpoko langilerik gabe daude baina baita besteren konturako langileekin ere. Era berean, ekoizpen-ereduari dagokionez, badira ia pentsu-ekarpenik egin gabe estentsiboan lan egiten dutenak, gutxien esango nuke; badira, erdi-estentsiboan, pentsuarekin eta beste bazka batzuekin osatutako artzaintza tartekatzen dutenak; badira intentsiboan lan egiten dutenak, beren abereak elikatzen dituztenak, batez ere, beren lurretatik kanpoko elikadurarekin, eta merkaturatzeari dagokionez, badaude, besterik gabe, zuzeneko salmentarako aukera egiten dutenak, gero kanal motzetara iristeko, baina enpresa pribatuetara ere bai.

Ez pentsa kasuistika ezberdinak elkarren artean estankoak direnik, bereziki binomio estentsibo-intentsiboari egin nahi nioke erreferentzia; izan ere, bai abeltzaintza berean, bai ezberdinen artean, animalia, sakrifikatu aurreko hilabeteetan, elikadura osagarriarekin gizentzea da ohikoena, haragiaren egitura ona eta koipeztatze perfektua lortzeko. Horrelako zerbait gertatzen da Kantauriko itsasertzeko eta beste eremu batzuetako milaka teneros-mamoirekin, batez ere Gazteletako, Aragoiko edo Kataluniako gizendegietan gizentzen direnak, erkidego horietan bertan hiltzen direnak eta, azkenik, haien haragia Estatu osoan banatzen edo esportatzen dutenak.

Azken batean, azaldu nahi dizuet gaur egungo elikadura-merkatuan, abeltzaintza intentsiboa, askotan, estentsiboaren osagarria dela, eta benetan garrantzitsuena ekoizpen-unitateen dimentsioa dela, hau da, nire ustez, gutxi gorabehera familia-dimentsiokoak izan behar duten ustiategien dimentsioa, gero banaka edo taldeka merkaturatzeko, kooperatiben edo beste erakunde batzuen bidez.

Ustiategien familia-dimentsioari esker, errazagoa izango da gizarte- eta ingurumen-arloan iraunkortasuna lortzea. Dimentsio handiago batek, beharbada, jasangarriagoak egingo ditu alderdi ekonomikoan, eta, horregatik, pertsonalki, familia-ustiategi profesionaletarako zuzeneko salmenta eta gutxi gora-beherako hurbileko kanalak aukeratzen dituztenetatik harago, bide kooperatiboa da, egin ditzaketen akats guztiekin, elikadura-katearen barruan dimentsioa irabazteko modua, beste sektore eraldatzaileen aldean.

Adibide bat jartzearren, nire ustez, esne-arazoaren alternatiba ez dira Noviercasen (Soria) 20.000 behi ingururekin proiektatzen dena bezalako makrogranjak, baizik eta penintsulan zehar lan egiten duten milaka familia-ustiategiren elkarketa, horietako bakoitza lurraldeari itsatsita, modu profesionalean, teknologiarekin eta bere inguruak eskaintzen dizkion aukerez ahalik eta gehien baliatuta, eta, ondoren, eredu nagusiaren araberako kooperatibak merkaturatzea espero dute.

Elkarlanaren erresistentzia logikoez eta zailtasunez harago, uste dut erregeorde txikien egarri gehiago daudela, eta ezezagunaren beldur esplikaezinak edo bolantearen erabateko kontrola galtzea. Agian, ez dira kontuan erori, eta haiek bananduta jarraitzen duten bitartean, bakoitzak bere kabuz, bolantea ez dute beraiek eramaten, baizik eta egiten ari direna ibilgailu baten bolanteari eustea da, non bidea banaketaren GPSak ezartzen dien.

Egilea Andoni Beitia