Estatu espainiarreko automobil-fabriken ekoizpena jaitsi egin zen iaz, 2020tik beherako mailetaraino, orduan hasi baitzen pandemia. Ibilgailu berrien kopurua 2021ean 2,09 milioikoa izan zen, 2020an baino % 7,5 gutxiago eta 2019an baino % 25 gutxiago, hau da, aurreko ekitaldian baino 724.000 ibilgailu gutxiago. Mikrotxipen faltak sektorea kolpatu du eta zalantzek faktoria handien planak baldintzatzen jarraitzen dute. Euskal fabrikatzaile nagusiak, Mercedes Vitoriak, atzo, asteazkena, ekainera arte 30 egunez geldirik egondako aldi baterako lan-erregulazioa jarri zien sindikatuei, soldataren % 70 bakarrik ordainduta.

Arabako fabrikaren zuzendaritzak, 5.000 langileko EAEko handienak, furgonetak mihiztatzeko piezak lortzeko zailtasunek dirauten neurria justifikatu du. Eta argudiatzen du, halaber, ziurgabetasun-egoerak ezinezko egiten duela azken aldi baterako lan-erregulazioaren baldintzei eustea, plantillaren nomina % 80raino osatu baitzen (bi kasuetan aparteko soldaten eta oporren % 100 ordaintzen da). Lantegiko sindikatuek atzo bertan adierazi zuten ez daudela ados ordainketa-sistema berriarekin, eta zuzendaritzak aurreratu du kontsultaldian akordiorik ez badago espedientea alde bakarretik aplikatuko duela.

Horrela, euskal fabrika nagusiak luzatu egin du pandemia hasi zenetik ia arrastaka daraman erritmoa. Testuinguru ekonomiko eta sozial zailari ibilgailuaren funtsezko osagai batzuen eskasia gehitu behar zaio; egoera horrek hainbat geldialdi behartu zituen 2021ean, eta Arabako plantaren planei kalte egiten jarraitzen du. Eta horrek ondorio kaltegarriak ditu Mercedesen hornitzaileen zerrenda luzean, arnasa baitute ekaitza noiz pasako zain edo, gutxienez, auto elektrikora bideratutako Europako funtsak noiz iritsiko zain, egoera arintzeko.

Automobilgintzaren inguruko euskal enpresa-ekosistema askotarikoa da, eta, logikoa denez, enpresa handienek eusteko gaitasun handiagoa dute. CIE Automotive eta Gestamp bizkaitarrek, osagaien arloan EAEn dauden bi erreferentziek, erregulazio-neurriei eusten diete sektoreko zailtasunen aurrean. Kontua da lan-erritmoa bezeroek eskatzen dutenera egokitzea, baina egoera ez da kritikoa, eta datorren urtean aldatu ahal izatea espero da.

“Ez da eskari-arazo bat. Kontsumitzaileak erosi egin nahi du, eta, azkenean, hori da garrantzitsuena “, adierazi dute sektoreko iturriek. 2022rako” trantsizioko “bat espero dute, hornikuntza-katea birjarriko duena eta ekoizpena suspertuko duena.

Estatu espainiarraren kasuan, sektorearen balaztada oso nabarmena da. Anfac fabrikatzaileen elkarteak atzo, asteazkena, jakinarazi zuen 700.000 ibilgailu baino gehiago jaitsi direla 2019arekin alderatuta, mikrotxipen eskasia dela eta, covidaren aurreko urtean ekoitzitako unitateen laurden bat gutxiago. Horren ondorioz, 2022rako enplegua erregulatzeko neurriak hartu dira, Estatuko lantegi nagusietan 25.000 langileri eragin diezaieketenak.

Kataluniako Seat, Valladoliden eta Palentzian presentzia duten Renault, Valentziako Ford eta Iruñeko Volkswagen bezalako erraldoiek ekoizpena murriztu dute aurten pieza faltagatik, eta horrek eragina izan du hornitzaileen katean eta langileei buruzko erregulazio-neurrietan. Aldi baterako lan-erregulazioaren figurak, pandemiaren unerik txarrenean oso errekurritua, bere protagonismoa mantentzen du sektorean 2022an.

Egilea Andoni Beitia