Urtea lau astez jarraian gorantz hasi ondoren, gasolinak gero eta hurbilago du 2012ko irailean, duela ia hamar urte, lortu zuen prezio errekorra, petrolioaren garestitzeak eta pandemiaren fase gogorrenaren osteko mugikortasunaren igoerak bultzatuta.

Azken astean, gasolinak litroko 1,52 euroko batez besteko prezioa ezarri du, inoizko bigarren baliorik altuena, EBko Petrolio Buletinaren datuen arabera; gasolioa, berriz, 1,403 euroraino igo da, 2013tik erregistratu gabeko mailetan kokatuz. Bi erregaiek 2022an hasitako goranzko joerari eutsiz gero, gasolinak bere maximo historikoa gaindituko du hurrengo egunetan; izan ere, 2012ko iraileko astetik 1,22 eurora iritsi zen.

Gasolinak eta gasolioak 2020ko azaroan hasi zuten eskalada berreskuratu dute urteko lehen asteetan, ia etenik gabe igotzen hasi zirenean, eta abuztuan baino ez zuten geldiarazi, Espainiako errepideetan izandako mugikortasunaren gorakadarekin batera. Zentzu horretan, gasolinak bere maximo historikoa gainditzeko gertu egon zen azaroan, baina gabonetako jaien etorrerak igoera geldiarazi zuen eta 2021a lau astez jarraian erorita kaleratzea ahalbidetu zuen.

Prezio altuko testuinguru honetan, 55 litroko tanga gasolinarekin betetzeak 84 euro inguru balio du, gasolioarekin betetzeak 77 euro balio duen bitartean, hau da, gasolinaren kasuan duela urtebete baino 17 euro gehiago ordaintzea, eta gasolioaren kasuan 16 euro gehiago. Gainera, oraingo prezioa 2020ko aste berekoarekin alderatuz gero (pandemia hasi baino hilabete batzuk lehenago), gasolinaz hornitzeak 12 euro gehiago balio du, gasolioa garestitu den 9 euroen aldean.

Gaur egun Espainian erregaiek historikoki izan dituzten maila altuak gorabehera, erregaien prezioa Europako batez bestekoaren azpitik dago, baita kontinenteko gainerako potentzia handien azpitik ere. Europako estatistikaren arabera, Erkidegoko 27 bazkideen gasolinaren batez besteko prezioa litroko 1,66 eurokoa izan da azken astean, eta gasolioa, berriz, 1,547 eurokoa.

Gainera, Espainiako erregaien batez besteko prezioa eurogunea osatzen duten 19 herrialdeetako batez bestekoaren azpitik dago: 1,724 euro litroko gasolinaren kasuan eta 1,585 euro gasolioaren kasuan.

Prezioen igoera horren atzean Brent petrolio upelaren garestitzea dago, Europan erreferentziazkoa dena, baita erregaien eskariaren igoera ere, azken hilabeteetan izandako mugikortasun handiagoak eraginda. Ildo horretan, aste honetan, Ipar Itsasoko petrolioa 90 dolarretik gorakoa izan da upeleko, 2014ko urritik lehen aldiz. Prezio handia da, Ekialde Ertaineko eta Europa ekialdeko tentsio geopolitikoek eta LPEEren eta haren bazkideen ekoizpen-maila baxuak eraginda.

Horrela, herrialdeak mugikortasun-murrizketak kentzen hasten diren heinean eskaria pixkanaka igotzeak eta lurralde esportatzaile handiek petrolioaren eskaintza txikia izateak Brent petrolio upelaren prezioa 100 dolarretik gora bultza dezakete.

Egilea Andoni Beitia