Etxebizitza bat erosteak ahalegin ekonomiko handia eskatzen du. Gaur egun, euskal herritar batentzat, 7,7 urteko soldata osoa, zehazki, Tasazio Sozietateak egindako higiezinen ahaleginaren azken indizearen arabera, 2021eko laugarren hiruhilekoari dagokiona da. Etxebizitzen merkatuak atzean utzi du pandemiaren geldialdia, eta joan den urtean gora egin du salerosketetan, baita prezioetan ere. Adituen arabera, goranzko joera hori ez da 2023ko amaierara arte geldituko.

“2021eko laugarren hiruhilekoan etxebizitzaren prezioa % 14 igo da urte batetik bestera Euskal Autonomia Erkidegoan. Hazkunde hori urteko prezioetan izandako bultzadaren ondorio da, lehen hiruhilekoan esanguratsuagoa izan baita eta bigarren eta laugarren hiruhilekoetan neurritsuagoa, hirugarren hiruhilekoan % 0,7ko atzerakada txiki batekin “, azaldu du Carmen Arias Tinsako Azterlan Zerbitzuko zuzendariak.

Etxebizitzaren prezioa 2.327 euro/m2 izan zen iazko laugarren hiruhilekoan. Gehien hazi den lurraldea Araba izan da, % 14ko urte arteko igoerarekin. Ondoren Bizkaia dago, % 12,5ekin, eta urrutitik Gipuzkoa, % 4,9rekin. Hiriburuei dagokienez, Gasteizen % 17,7 igo da eta batez besteko prezioa 2.006 euro/m2 da, Arabako 1.693 euro/m2-ren gainetik; Donostian % 17,4 hazi da, 4.088 euro/m2-ko batez besteko prezioa, Gipuzkoako 2.508 euroen aldean; eta Bilbon % 20,2 hazi da, 2.499 euro/m2-ko batez besteko prezioa, Bizkaiko 2.210 euroen gainetik.

Hala ere, estatistikek prezioen igoera handia erakuts badezakete ere, kontuan izan behar da konparazioa 2020rekin egiten ari dela, pandemiaren urtearekin, prezioak apaldu zirenean. “Urte arteko igoerak nahiko deigarriak izan arren, kontuan izan behar da pandemiaren urtearekin alderatzen ari garela. Tasatzaileek ez dituzte ikusten estatistikek erakusten dituzten prezio-igoera hain biziak. Ikusten dute prezioak igotzen ari direla, goranzko joera dagoela, bai, baina igoera ez da hain handia. Izan ere, oraindik ez da iritsi 2019ko mailara “, azaldu dute Tinsatik. “Bilbon, adibidez, KPIaren inguruko hazkundea ikusten da, % 6koa baita. Eta Donostian ikusten ari da balio handiagoa duten higiezinak erosten ari direla, eta horrek, ziurrenik, prezioen igoeraren sentsazio hori areagotzen lagunduko du “, gaineratu dute.

“Batez besteko prezioen igoera probintzia-hiriburuetan izan delako izan daiteke arrazoia, bertan eskaintza ez-elastikoagoa baita (etxebizitza erabilgarriak mugatuagoak dira) eta prezioak beste eremu batzuetan baino azkarrago hazten baitira”, adierazi du Carmen Ariasek. “Mugikortasuna eta turismoa suspertu ahala, 2022an prezioen joera goranzkoa izatea espero da, eta prezioen hazkundea motelduz joatea urtean zehar”, iragarri du.

Gainera, pandemian zehar, erosle askok etxebizitza eraiki berrien alde egin dute, barneko espazio gehiago eskaintzen dutelako, eraginkorragoak direlako eta kanpoaldeko eremuak izaten dituztelako (banakakoak edo komunitarioak). Eta, hain zuzen ere, merkatu horrek izango ditu igoerarik handienak, kontsultatutako adituen arabera.

Jesús Duque Alfa Inmobiliariako lehendakariordearen iritziz, obra berriaren eremuan “erraza da igoera handiagoak izatea, produktu mota hori kanpoko gorabeherei lotuta baitago, hala nola eraikuntzako eta garraioko materialen gehikuntzari, edo eskulan egokia aurkitzeko zailtasunei, une honetan eraikuntza-enpresak kinka larrian jartzen ari baitira, eta horiek guztiek prezioen igoera ekar dezaketen beldurra sortzen baitute”.

“Euskal Autonomia Erkidegoan, terrazak, espazio irekiagoak, patio edo lorategia duten etxabeak bereziki baloratzeko joera orokor hori ikusten da, eta ikusten da produktu mota hori oso eskatua izaten ari dela”, azaldu dute Tinsako iturriek. “Obra berriari dagokionez, Zorrotzaurreko garapena abian da. Bilboko zabalgunearen ohiko kokapenetik irten nahi duten eta Zorrotzaurreko eremu horri begira jartzen diren birjarpen-erosleen mugimendu dezente ikusten da, beren etxebizitza hobetzeko helburuarekin, baina hiriaren hurbiltasuna galdu gabe “, azaldu dute Bilboko merkatua aztertzen duen Tinsatik.

Donostia, hiririk garestiena

“Donostiaren kasuan ere jarduera handia dago, eskaria oso dinamikoa da, bai obra berrian, bai bigarren eskuan, eta balio handiagoko etxebizitza erosten ari dira; adibidez, alde zaharrean badira saldu gabe denbora zeramaten etxebizitzak, eta orain saltzen ari dira. Eta, adibidez, mendian dauden baserrien edo hiriburutik kanpo sakabanatuago dauden familia bakarreko etxebizitzen kasuan, orain, pandemiaren ondoren bereziki nabaritu den lehentasun-aldaketa horrekin, merkatua aurkitzen ari dira. Balio handiagoa duten horrelako higiezinak erosten ari dira “, adierazi dute Donostian.

Hala ere, BOEek nahiko geldirik jarraitzen dute oraindik, “Eraikuntzako kostuen igoerak are gehiago presionatzen dituelako sustatzailearentzako marjinak, dagoeneko BOEen kasuan oso marjina estua baita”.

Bizitegi-segmentuaren kasuan, espero izatekoa da etxebizitzen kaudimenak bultzatuko duela eskaria; izan ere, familia-etxeek interes-tasen ingurune batean metatutako aurrezkia dute minimo historikoetan, eta horiek erosketa-erabakiak sustatzen dituzte. Carmen Ariasek dioenez, “Inbertsio profesionalizatuaren eskaria ere egon daiteke, etxebizitzara jotzen duena bere arriskua dibertsifikatzeko, gaur egun zor publikoak baino errentagarritasun hobeak eskaintzen baititu”.

Eskaintzari dagokionez, espero da hornidura-kateen alterazioak eragindako eraikuntza-kostuen igoerak desagertu egingo direla berreskurapenean sakontzen den heinean. “Hala ere, sektoreko eskulan eskasiak eragina izan dezake obra berriaren ekoizpenean, eta horrek igoera berriak eragingo lituzke kostuetan”, adierazi du Tinsako Azterlan Zerbitzuko zuzendariak.

“Horrek guztiak etxebizitzaren prezioak gorantz bultzatzen jarraituko du 2022an, nahiz eta bilakaera horrek arriskuak dituen, besteak beste, birusaren aldaera berriak agertzea eta inflazioak irautea. Biek ala biek kontsumitzaileek susperraldian duten konfiantza narriatu eta erosteko ahalmena higatu dezakete. Inflazioak bere horretan jarraitzeak, gainera, etxebizitzen erakargarritasuna beste aukera batzuen aldean gutxinaka gutxitzea ekar dezake, nahiz eta igoera potentzial horiek, 2022an hasten badira, leunak izango direla espero den “, ondorioztatu du.

Egilea Andoni Beitia