Agaleus ingurumen-sektoreko enpresa bat da, Bilbon du egoitza, eta 35 urte baino gehiago daramatza hondakinen kudeaketan oinarritutako ekonomia zirkularrean lanean. 120 langile ditu, eta mota guztietako sektoreko enpresei ematen die zerbitzua, hala nola automobilgintza, makina-erreminta edo ehungintza. Xabier Caño enpresaren CEOa da.
Zer nolako lana egiten du Agaleusek? Zer garrantzi du ekonomia zirkularrak ingurumenarena bezalako sektore batean?
Bilbon sortu zen gure enpresa, duela 35 urte baino gehiago, eta oso eginkizun argia dugu; gure industriari zerbitzua ematea, hondakinen kudeaketaren bidez. Garbiketa industriala, hondakinen garraioa, eta garrantzitsuena: hondakin horiek balorizatzea eta kudeatzea, gure ezagutza aplikatuaren bidez. Hiru hamarkada baino gehiago daramagu gaur egun gizartearentzat ohikoa den kontzeptu baten alde egiten: ekonomia zirkularra. Gure laguntzarekin, euskal industriak ingurumen-estandarrak eta iraunkortasun-helburuak betetzen ditu, eta horrek gero eta berritzaileago eta lehiakorrago bihurtzen du. Euskal industriaren ezinbesteko partnerra gara, gure presentziarik gabe 2030era ez baikara iritsiko beharrezkoak diren helburuak beteta.
Enpresak garrantzi handia ematen dio hurbileko birziklapenari. Zergatik da garrantzitsua? Zertan datza?
Zerbitzuen hurbiltasuna beti onuragarria da. Industriak irabazten du eta herritarrek irabazten dute. Lehenik eta behin, Europako legeriatik datozen oinarri batzuk daude, hurbiltasunaren eta autosufizientziaren inguruan. Hau da, hondakinak sortzen diren lekutik ahalik eta gertuen kudeatu behar dira, eta lurraldeek beren mugen barruan hondakin horiei irtenbidea emateko gaitasuna izan behar dute. Eta Euskadin, lan hori oso ondo egiten ari gara. Deskarbonizazio prozesuan dagoen gizarte batek ekintza kutsatzaileak saihestu behar ditu, hala nola materialak kamioietan garraiatzea, karbono-aztarnan duen eraginagatik. Eta ez hori bakarrik. Gizarte orekatu batek ez du onartu behar hondakinek errenta per capita eta baliabide gutxien dituzten lurraldeetara bidaiatzea.
Zer lan egiten du Agaleusek LOWCO2 eta REPAPEL proiektuetan? Zertan dautza?
Gaur egun, I+G+b arloko hainbat proiektuetan parte hartzen dugu, milioi erdi euro baino gehiagoko aurrekontuarekin; horien artean, HAZITEK programak finantzatutako LOWCO2 eta REPAPEL proiektuak daude. Proiektu horiek bat datoz gure ikerketa-ildoetako batekin, ekonomia zirkularrarekin eta, zehazkiago, hondakinen balorizazioarekin. Ildo hau gaur egun tratatzen ditugun hondakin-fluxuetara eta Euskadirentzat interes estrategikoa duten hondakin-korronte berrietara bideratuta dago.
Zehazki, LOWCO2 proiektuan 10 bazkiderekin eta 2 ikerketa-zentrorekin lan egiten dugu, CO2a isuri-iturrietatik harrapatzea, araztea eta hainbat aplikaziotan erabiltzea du helburu. Aplikazio horietako bat hurrengoa da: hiri-hondakin solidoen errauts hegalarien balorizazioa, eta proiektuaren arlo horretan parte hartzen dugu. Ildo horretan, garatzen ari garen tratamendu alternatiboari esker, gaur egun gure instalazioan tratatzen dugun hondakin-fluxua balorizatu ahal izango da, ekonomia zirkularra eta klima-aldaketaren murriztea bermatuz.
REPAPEL proiektuari dagokionez, orea eta papera fabrikatzeko industria-korronteetan dauden balio erantsi handiko konposatuak berreskuratzea eta erabiltzea du helburu, papergintzaren sektorean ekonomia zirkularra bilatuz. Proiektu honetan parte hartzen dugu, gaur egun gure instalazioetan lantzen ditugun korronteetatik haratago balorizazio-teknologiak garatzeko konpromisoa hartzen dugulako.
BIND 4.0 programan parte hartzeak zer onura ekar diezazkioke enpresari?
Enpresa txiki eta ertainentzako BIND 4.0 ekimena abian jarri den lehen urtea da, eta guk ez dugu aukera galdu nahi izan enpresen eraldaketa digitala arintzeko aukera ematen duen programa honetan parte hartzeko, startup-ekin lankidetzan. Ildo horretan, Agaleusen zeharkako lan-ildo bat digitalizazioa da, eta ekimen honek sektorearen erronka berriei erantzuteko proiektuak gauzatzeko aukera ematen digu, erronka desberdinak planteatuz eta irtenbide espezifikoak sortzeko prest dauden teknologia berritzaileen merkatu batera sartuz. Cricular Thinking, gure mezuaz gain, gaur egungo enpresak behar dituen ezagutza eta lan-fluxu berriak ulertzeko modu bat da.
Programa honek aukera ematen digu guretzat berria den ekosistema batera sartzeko, hau da, startupez eta berrikuntza-enpresetaz osatutakoa. Gainera, teknologia disruptiboetan lan egiten dugu (adimen artifiziala, IoT, Big Data, etab.), gure sektorean aplikatuta etorkizun handia baitute eta negozioaren etorkizuneko beharrei erantzuteko aukera emango baitigute.
Horrelako ekimenek berrikuntzarako aparteko leiho bat irekitzen die erakundeko pertsonei, eta pozgarria da mundua eta gure industria alda dezaketen proiektuetan aktiboki eta elkarlanean parte hartzea.
Etorkizunari begira, zer asmo ditu Agaleusek?
Agaleusek apustu garbia egin du bere negozioa ekonomia zirkularraren esparrura bideratzeko. Gure lanaren jatorrian hondakin batean oinarritutako baliabide bat lortzen dugu, haren balio materiala eta energetikoa aprobetxatuz. Agaleusek planteatzen dituen proiektu guztiek zirkulartasun- eta aprobetxamendu-ikuspegi hori dute. Klima-aldaketaren murrizpenean laguntzeko gure modua da.
Gure egungo proiektu handiena Ortuellan ingurumena kudeatzeko planta bat da, 18 milioi euroko inbertsioarekin. Planta berri honek nukleo hori inguruko polo ekonomiko handienetako bat bihurtzen lagunduko du, ekonomia zirkularraren bidez, energetikoki eraginkorragoak diren balorizazio- eta tratamendu-prozesuekin, eta 4.0 teknologiak aplikatuz (digitalizazioa, fabrika adimenduna, IA, etab.).
Agaleusen lantegi berriak Ortuellan hasiko du bere jarduera 2025ean. Idom ingeniaritzaren diseinu kontzeptualarekin, La Barguilla industrialdeko 16.500 metro koadroko lursaila hartuko du plantak. Hazten ari den eremua da, enpresa eta proiektu berritzaileekin.
Lantegi horrek balio erantsia sortuko du komunitatean: enplegua, aberastasuna eta inguruneko industria biziberritzea. Ekonomia zirkularreko proiektu hau oso ilusionagarria da, eta bere kudeaketa- eta balorizazio-prozesuak lagungarriak izango dira CO2 isurketak eta kliman dituen ondorioak murrizteko, bai eta industriaren prozesu, produktu eta zerbitzuek bizi-ziklo osoan ingurumenean duten eragina minimizatzeko ere.