Joan den ostiralean, 2021eko emaitzen aurkezpenean, Naturgyk jakinarazi zuen 234 milioi euroko hornidura egin duela gas-salmentaren kostu bidezko kontratuengatiko atzera egiteko kostuengatik. Beste era batera esanda, joan den urtearen amaieran 250 industria-kontsumitzaileren kontratuak alde bakarretik hautsi zirenez, zeinaren prezioa, gas naturalaren kotizazioak igo aurretik merkatuan indarrean zeudenekin bat etorriz, ez baitzitzaion errentagarria egiten.

Industriaren iturrien arabera, hornidura handiegia da, kontuan hartuta eteteagatik energetikoak ordaintzen duen konpentsazioa xehea dela (5 eta 6 euro/MWh artekoa, kasu honetan hiruhileko baterako), eta dagoeneko ordainduta izango du. Naturgyrentzat oso gutxi, egungo gas-prezioekin konpentsatzen baitu, 100 euro MWh-ko muga gainditzera iritsi baitira, eta “ezer gutxirako balio die bezeroei”, gaineratu dute.

Kalte-ordain baxu hori kontuan hartuta, auditoreak ezarritako 234 milioi euroak gas-bolumen handiegiari dagozkio, eta, beraz, horrek guztiak adierazten du kopuru horren barruan sartuko liratekeela aurten kontratu-hutsaltze berriak egitea edo bezeroek alde bakarrez hornitzailerik gabe geratu diren kalte-galerengatiko erreklamazioak egitea.

Naturgyk haustura masibo horien aurka auzitegietan auzi-jartzaile zibilak izan daitezkeenei egin beharko die aurre, edo MLBNren arau-hausteei, kontsumitzaileen eskubideak urratzeagatik, Hidrokarburoen Legearen arabera. Ildo horretan, enpresa-iturrien arabera, paperontzi txiki batzuk auzitegietara jotzekotan dira, eta Castellóko azulejoaren azpisektoreren batean, esaterako, eskari kolektiboren bat prestatzen ari dira.

Desegiteek eragindako bezeroen artean Roca, Sidenor edo Alcoa daude, baina zorroa batez ere industria txiki eta ertainek eta erakunde publikoek osatzen dute.

Kaltetuek gehien kritikatzen duten jardunbideetako bat da, urte amaieran iraungitzen ziren kontratu batzuen amaiera ikusita, Naturgyk kontratu horiek berritzea eskaini zuela baldintza jakin batzuekin, eta bezeroa sinatzera joan zenean, gas-sistema ere atzera bota zela. Kontratuak deuseztatzeaz gain, bere eskaintzak ere deuseztatu ditu.

Abenduan, konpainiak gas-kontratuak blokean haustea erabaki zuela jakin ondoren, Teresa Ribera Trantsizio Ekologikorako presidenteordeak arduradunei deitu zien, eta bilera batera deitu zuen Gasindustrial kontsumitzaileen elkartea, praktika horiekin pozik ez zeudela adierazteko. Berrogeita hamar industria handik osatzen dute, eta horietako asko ez dira energiaren bezeroak.

Krisi garai hauetan energetikoek industriari arrazoizko prezioak eskaintzeko Gobernuaren nahiaren aurkako kontratuen hausturak ezkutatu beharrean, Naturgyk argi eta garbi onartu ditu praktika horiek, inbertitzaileen aurrean mesede egiten baitio, merkatuko iturriek adierazi dutenez. Gainera, berak ere negoziazio gogorra egin beharko du Sonatrachekin gas-hornidurako kontratuak gorantz berrikusteko. 2020an, pandemiaren lehen urtean, Aljeriak behera egingo du. Negoziazio horietatik ateratzen den berrikuspena urtarrilaren 1etik aurrera izango da indarrean.

Oraingoz, gasaren negozioak energetikoaren kontuak mantendu zituen iaz: energiaren merkaturatzea, oro har, % 57 jaitsi zen, eta gasarena, berriz, % 11. Gas natural likidotuaren (GNL) ohiko mozkina, berriz, % 80 gehitu zen.

Ordainsaria

Francisco Reynés buru duen konpainiaren estrategia kontserbadore horrek, Gobernuari aurre egiteaz gain, barne desadostasunak eragin dizkio, iturri politikoen arabera. Konpainia bidegurutze korporatibo batean dago: Australiako IFM funtsa kontseiluan sartzea, martxoko zehaztu gabeko egun baterako aurreikusitako batzar orokorrean gauzatuko dena. Horrela, kapitala hiru funtsen esku geratuko da (CVC, GIP eta IFM, % 53rekin), eta hiru funts horien helburua inbertsioa ahalik eta gehien errentagarri bihurtzea da, CriteriaCaixaz gain ( % 26,7). Guztien artean akordio bat negoziatzen ari dira, ez bakarrik IFMren ordezkaritzari dagokionez, baita etorkizuneko estrategia bati dagokionez ere.

Kontratuak ezeztatzearen ondoriozko horniduraren berri izan zen, eta, aldi berean, administrazio-kontseiluaren ordainsaria % 5,57 igo zen, bai eta kideentzat onuragarriak diren beste aldaketa batzuk ere. Horrela, 12 sailburuak 2020an 7.404 milioi kobratzetik 2021ean 7.817 milioi kobratzera igaro dira, epe luzerako aurrezki-sisteman metatutako funtsen gehikuntzaz gain (7.568 milioitik 10.302 milioira, % 36 gehiago).

Reynesen ordainsariak % 9 egin zuen gora, 4,962 milioira arte, eta goi-zuzendaritzako bederatzi kideenak (emakumerik ez) 7.907 milioi jaso zituen. Bestalde, epe luzerako pizgarrien plana (akzioak erosteko) 2025era luzatzen da.

Egilea Andoni Beitia