Epe ertain eta luzerako tasen igoerak, nahiz eta Europako Banku Zentralak (EBZ) oraindik ez dituen ukitu ofizialak ( % 0an jarraitzen dute), errealitate eztabaidaezina dira. Espainiako hamar urterako bonuak % 1,298 ordaintzen du, eta duela urtebete, berriz, % 0,2. Gainera, Euriborra, Espainian hipoteketarako funtsezko erreferentzia dena, bi aste lehenago igo da, eta maximoetan dago 2020ko uztailetik, -%0,285ean eguneko tasan; horrek etxebizitza erosteko maileguen prezioa igotzeaz gain, gordailuena ere igotzea aurreratzen du.
Eurogunean irauten zuen ia epe guztietan – 2016tik, urte horretako martxoan 12 hilabeterako euriborra negatiboan sartu zenetik – Zero tasen ezohiko egoera oso azkar itzultzen da. Eta horrek eragin bikoitza izango du, baina ez abiadura berean.
Alde batetik, Euriborrari lotutako kredituetan 400.000 milioi euro inguru dituzten hipotekadunek gehiago ordainduko dute beren kredituengatik, kuotak berrikusi ahala. Izan ere, otsaileko behin-behineko batez bestekoa -%0,341koa izan zen, eta duela urtebeteko hilabete berekoa, berriz, -%0,501ekoa. Horrela, 25 urteko epean 150.000 euroko batez besteko hipoteka baten kasuan, Euriborrari % 1eko diferentziala gehituta, hileko letra 531 eurotik 542 eurora pasatuko da, hau da, hilean 10,5 euroko igoera edo urtean 126 eurokoa.
Bestetik, espero izatekoa da gordailuetan edo banku-kontuetan 960.266 milioi euroko errentagarritasuna hobetuko dela, baina ez gehiegi eta oso poliki, adituen ustez, aurrezkiaren ordainsarien igoerak denbora gehiago beharko baitu erakusleihoetan nabaritzeko, ez 2023a baino lehen edo Euriborra positiboan jarri arte, merkatuan likidezia oraindik ugaria baita.
Litekeena da bankuak 2022an hastea gordailuen eta kontuen truke ordaintzen. Urtearen amaieran diruaren prezioaren igoera ikusten badugu, aurrezkiaren ordainketaren inguruko egoera 2023an alda liteke. Hau da, bankuak aurrezkiaren truke zerbait ordaintzen has litezke, baina pasiboaren gerran ikusitako mailetatik oso urrun, likidezia krisiak Investor gordailuen errentagarritasunak igo zituenean, azaldu dute.
Urtebeterako gordailuek % 5 baino gehiago ordaindu zuten 2008an, Finantza Krisi Handiak eztanda egin zuenean, likidezia gutxi zegoenean. Harrezkero, beherakada oso txikia izan da, eta errentagarritasun erreal negatiboak izan dira askotan aurrezki-produktuetan, komisioen eta inflazioaren eragina kontuan hartzen bada. Azken datuen arabera, gordailu berrien batez besteko ordainsaria % 0,01 izan zen abenduan, baina portzentaje hori ez da aldatu 2019ko abendutik.
Datorren martxoan amaituko dira Europako Banku Zentralaren zorra erosteko lanak, baina, ondoren, 40.000 milioi euroko zorra erosiko du hilean bigarren hiruhilekoan, eta 30.000 eurokoa hirugarren hiruhilekoan. Urritik aurrera, 20.000 milioi euroko mailara itzuliko da hilean, behar den denboran.
Bankuek beren artean dirua mailegatzeko prest duten prezioaren gorakadak diru-politika laster gogortzea aurreikusten duela aurreratzen du. Euriborraren gorakadak hipoteka aldakorren kuotak garestitzen ditu eta bankuen marjinak lurzoruen tasekin berrosatzen laguntzen du. Gainera, bankuei interes aldakorrak indartzen laguntzen die, bost urtez hipoteka finkoa nahiago izan ondoren, Euriborraren hondoratzea konpentsatzeko. Bankinnter eta BBVAk dagoeneko egokitu dute beren eskaintza datorren eszenatoki berrira, hipoteka finkoen prezioa igoz eta aldagaiak leunduz.
Zor-erosketak ez ezik, likidezia hobaridunaren enkanteen (TLTRO III) eragina ere desagertuko da, EBZk bankuei mailegatzen dien diruaren % 1eraino ordaintzen baitie, betiere diru hori ekonomian txertatzen badute.
Lagarderen arma hori, oraingoz, gordeta dago; hobaridun operazio horien baldintza bereziak ekainean amaituko dira. Eta hori likidezia lortzeko beste tresna batzuk erabiltzean gauzatuko da, hala nola, bonu klasikoak eta hipoteka-zedulak, gordailuez gain; horrela, alor horretan lehiaketarik gabe urteak eman ondoren, pasibotik miniguerra bat aska daiteke.
Finantzaketa. Doako diruaren amaierak eta interes-tasa altuenek herritarren poltsikoan duten lehen ondorioetako bat da kreditu erabilgarria garestitu egiten dela. Finantzaketa garestiagoa izateaz gain, Euriborra erreferentziatzat duten hipotekak dituzten familiei kalte egingo die beren kuotak handitzeak, interes-tasen bilakaeraren eta adierazle horren artean dagoen zuzeneko harremanaren ondorioz, Abanta Asesoresetik azaldu dutenez.
Aurreztea. Kontserbadoreen aurrezkiak tasa ofizialak igotzen direnean ere izango du eragina. Arriskurik gabeko produktuak, hala nola banku-kontuak eta -gordailuak, errentagarriagoak izaten hasi dira. Hala ere, hamarkada batean errentagarritasun pirrikoak izan ondoren, ezin da hazkunde handirik espero, ezta berehalakorik ere, analistek ohartarazi dutenez.