Lan Ikuskaritzak 19 zehapen-espediente eta istripu hilgarri edo oso larriengatiko 16 zuzenketa-errekerimendu ireki zituen 2021ean Euskadin, eta istripu larriengatiko 73 zehapen-espediente eta 94 zuzenketa-errekerimendu, Lan eta Enplegu Sailak asteazken honetan argitaratutako balantzearen arabera. Guztira, 898 arau-hauste antzeman ziren, horietatik 396 laneko segurtasun eta osasunarekin lotuta, 15.132 jarduketatan (9.058 segurtasun eta osasunaren arloan).

Idoia Mendia lehendakariorde eta Lan eta Enplegu sailburuak eman du horren berri, balantze horren berri emateko, Elena Pérez Barredo Lan sailburuordearekin eta Icíar González Lan Ikuskaritzako zuzendariordearekin batera.

Mendiak nabarmendu duenez, Ikuskaritzak ekitaldian zehar egindako esku-hartzeari esker, guztira 16.494 kontratu mugagabe bihurtu ziren berrikusi ziren 33.816 kontratuetatik ( % 48,77).

2020an, pandemiak eta aldi baterako lan-erregulazioek markatutako urtean, 9.668 kontratu berrikusi ziren, eta horietatik 3.047 kontratu mugagabe bihurtu ziren. 2019an, Laneko Ikuskaritzak 21.396 kontratu berrikusi zituen, eta horietatik 6.517 kontratu finko bihurtu ziren.

Kopuru horiekin, lehendakariordeak berretsi egin du bere Sailak zerbitzu hori indartzeko konpromisoa duela, eta gogorarazi du legegintzaldi honetan Ikuskaritzako plantilla egungoa baino hamar lanpostu gehiagotan handituko dela, 54 ikuskatzailera iritsi arte, hau da, duela 10 urte baino % 42 gehiago.

Istripu hilgarri, oso larri eta larriez gain, Ikuskaritzak 126 zehapen-espediente eta 112 zuzentzeko errekerimendu ireki zituen istripu arinengatik 2021ean.

Ezarritako zenbateko ekonomikoen zenbatekoa 4.765.286,16 eurokoa izan zen; horietatik 2.679.729 euro laneko segurtasunarekin eta osasunarekin lotutako arau-hausteengatik izan ziren; 1,45 milioi euro enpleguarekin lotutako gaiengatik eta 634.326 euro lan-harremanen gaiengatik.

Kontratu mugagabe bihurtutako 16.000 kontratu baino gehiagori dagokienez, Mendiak nabarmendu du “kontratuak bihurtzea baino zerbait gehiago” dela. “Lan Ikuskaritzaren lanari esker, behin-behinekotasun egoera batetik egonkortasuna, ziurtasuna eta segurtasuna izatera igaro diren 16.494 pertsonez ari gara”, esan du.

Ildo horretan, azpimarratu du prozesu “anbiziotsuagoa” dela, “Lan-erreformarekin lortu nahi dena, kalitate handieneko enplegu hori lortzen lagunduko duen legezko pieza izan behar baitu, obra-kontratuak desagertzearekin eta, oro har, mugagabeak zabaltzearekin”.

Era berean, gogorarazi du zerbitzua “giza baliabide gehiagorekin” indartzen ari dela, langile kopurua handituz, bai ikuskatzaileena, bai ikuskatzaileordeena, baina baliabide gehiago emanez ikuskatzaileei, “Beren lana arinago egin dezaten”.

Gaineratu duenez, “Jakin behar da langileek zerbitzu publiko bat dutela beren eskubideak babesteko, eta zerbitzu horrek, Ikuskaritzak alegia, iristen den salaketa bakoitzean jarduten duela, baina baita salaketarik ez dagoenean ere, prebentzioz”.

Balantze osoak adierazten du kontratua aldatu zaien pertsona gehienak emakumeak direla. Gainera, Ikuskaritzak istripu-tasa eteteko talka-plan bat hasiko du gaur bertan, istripu larri gehien detektatu diren enpresetara berariaz bideratuta.

Egilea Andoni Beitia