Bilboko zamaketa jarduera honen eta, hedaduraz, portu-kate osoaren etorkizuna markatuko duen hilabetea izango da. Zamaketarien eta enpresen arteko gatazka ezin da gehiago luzatu Bilboestibaren egoera ekonomiko delikatuagatik, hilabete baitu hartzekodunen konkurtsoa saihesteko, eta sektoreko lege-aldaketengatik. Mahai gainean batzordearen buru den sindikatuaren proposamen bat dago, Koordinatzailea, Bilboestibak hartutako zorra arintzera bideratua, portuan jarduten duten enpresek osatua, zamaketariek ordaintzeke duten soldataren zati bat sakrifikatzearen truke. Mugimendu horrek negoziazioa koipeztatu du eta itxaropen-argia piztu du enpleguaren jarraipenari begira, baina beste sindikatu baten babesa behar du aurrera egiteko.
Ezpatak gora daude zerrenda eta laxatze batean, eta, norabide batean edo bestean, datozen asteetan konpondu behar dira. Jokoan dagoena hitzarmen bat baino askoz gehiago da, horretan bi aldeak bat datoz, baina gaur egun edozein amaiera posible da, negoziazioaren iturrien arabera. Bilboestibak Bilboko zamaketan jarduten duten enpresak biltzen ditu (Bergé, Toro y Betolaza, CSP eta SLP), zor handia pilatu du eta hilabete du aurrekonkurtsotik hartzekodunen konkurtsora ez pasatzeko, hau da, amildegira ez iristeko.
Gainera, Bilboko zamaketaren etorkizuna, egun pentsatuta dagoen bezala, 300 langile finko baino gehiagorekin, bigarren arrisku batean dago. Espainiako Gobernuak duela gutxiko dekretu batean sartu du Enpleguko Portu Zentroen (EPK) erreforma, horientzat sozietate mutualistaren forma finkatuz eta zamaketariak kontratatzeko legezko modua aldatuz.
Erreformak atea irekitzen die enpresei CPEak utzi eta gainerakoetatik kanpo jarduteko, eta horretara bultzatzen ari da Espainiako zamaketaren bi patronaletako bat, Asoport, alegia (bestea, Anesco, bai, ados dago aldaketekin). Bilboko lau enpresetatik bi Asoporten babespean daude; beraz, premiazkoa da lan-akordio erakargarri bat, Portuarekin, CPErekin (Bilboestiba) eta zamaketariekin duten lotura lotuko duena.
Ricardo Barkala Portuko Agintaritzako presidentea ez da nekatzen behin eta berriz esaten Bilborentzat zein garrantzitsua den zamaketaren tentsioak behingoz ixtea. Duela pare bat aste baikortasunaren aldeko apustua egin zuen, eta hilabete barru hitzarmena itxita egongo zela iragarri zuen.
Goyak Bilbora egindako bisita
Egia esan, egun batzuk lehenago aurrerapena gertatu zen. Antolín Goya, estatu mailako Koordinakundeko arduradun nagusia, Bilbora joana zen Bilboestibako mahai gainean proposamen posibilista bat uztera, gerra atzean utzi eta Bizkaiko portuan egonkortasun fase bati bide emateko. Gogoratu behar da sindikatuen eta enpresen arteko harremanek tentsio handia izan zutela 2020ko azken hiruhilekoan egindako bi hilabeteko greban, pandemia bete-betean zegoela, eta normaltasuna oraindik ez dela berreskuratu.
Egoera ekonomikoa arintzeko proposamena
Goyaren planaren arabera, Bilboestibaren egoera ekonomikoa arintzeko eta jardueraren eta enplegu guztien jarraipena ziurtatzeko zamaketariek egiteke dituzten bi nominen zati bat galduko dute. “Zamaketariak epe laburrera zigortuta ere, ziurgabetasun-aldi luze honi amaiera emango dion akordio bat lortzeko langileen apustu garbia da”, adierazi dute Bilboko Koordinakundeko iturriek.
Iturri horiek baikor agertu dira “gure portuari ondo merezitako normaltasuna eta egonkortasuna” itzuliko dion akordioa lortzeari begira. Baina, horretarako, koordinatzailearen proposamenak, ordezkaritzaren % 50 duenak, batzordea osatzen duten sindikatu bat gehiagoren babesa izan behar du gutxienez (ELA, LAB, UGT eta Kaia).
Ostiral honetan bilera garrantzitsu bati ekingo diote aldeek, gaur egun sindikatuen boto hori ez baitago bermatuta. Negoziazioaren funtsezko elementuetako bat aldi baterakoen gaia da; ehun langileko talde bat da, zamaketarien plantilla finkoan integratzea bilatzen duena eta, izatez, norabide horretan aldeko epaiak dituena. Sindikatu guztiek konponbide bat eskatzen dute kolektibo horrentzat, nahiz eta badakiten hitzarmenean akordio bat sartzea zaila izango dela.
Enpresek gogo onez jaso dute Koordinatzailearen proposamena, baina uste dute, urrats bat den arren, hitzarmenaren beste puntu batzuk itxi behar direla, zamaketaren bideragarritasuna ziurtatzeko.