Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako bigarren lehendakariorde eta Lan eta Enplegu sailburuak martxoaren 15erako iragarri du Euskadiko Elkarrizketa Sozialerako Mahaiaren bilera, CCOOren eskaeraren ondoren atzeratu dena, eta haren “eraginkortasuna eta balioa” aldarrikatu ditu.

“Lan-erreforma. Susperraldi ekonomikorako lan-merkatu berri bat “, APDk eta Adeccok Bilbon antolatua, sailburuak” adostasuna “nabarmendu du, bai esparru politikoan, bai sozialean,” Aldarrikapen guztiz demokratikoa, azken lan-erreforma honetan argi eta garbi adierazi dena “.

Bere ustez, erreformak, “Handien eta garrantzitsuen adostasun orotan bezala, ez ditu inoren nahiak betetzen”, eta horregatik, “Ez da inorena eta guztiona da”.

Bere ustez, “Esparru politikoan ere metodo desiragarria da”, eta Euskadin “ekimen baztertzaileei amaiera eman zitzaienetik praktikatzen da”. “Euskal Elkarrizketa Sozialerako Mahaian energiaz eta konpromisoz berreskuratu dugun metodoa da, eta horren eraginkortasuna eta balioa aldarrikatu nahi dut gaur hemen”, gaineratu du.
ELKARRIZKETA SOZIALERAKO MAHAIA

Ildo horretan, datorren martxoaren 15ean foro hori berriro bilduko dela iragarri du. Bilera, urteko lan-plana finkatzen duena, otsailaren 8rako aurreikusita zegoen, baina Mahaiko kideek atzeratzea erabaki zuten, CCOO Euskadik atzerapena eskatu ondoren.

Sindikatuak eskaera hori egin zuen EAJk Diputatuen Kongresuan lan-erreformari buruzko Errege Lege Dekretua baliozkotzearen aurka bozkatu ondoren, eta, bere ustez, Estatuko elkarrizketa-prozesuari “osoko zuzenketa” egitea suposatzen zuen horrek. Horregatik, bilera atzeratzea eskatu zuen, euskal elkarrizketa sozialaren prozesuan nola parte hartu erabakitzeko.

Bere hitzaldian, Idoia Mendiak nabarmendu du “gizarte-eragileek Euskadin duten zeregina” prestakuntzarako programa eta politika publiko berriak adosteko, krisian dauden enpresak “erreskatatzeko eta birkokatzeko”, aldi baterako lan-erregulazioen diru-sarrerak osatzeko edo berdintasunaren eta lan-osasunaren politika erabakitzeko. “Hurrengo bilera batean osatuko ditugun programak eta lanak, martxoaren 15ean egingo ditugula aurreratzen dizuet”, aurreratu du.

Lehendakariordeak ziurtatu duenez, bere Sailak “etorkizuna diseinatu nahi izan du etorkizunak gu modelatu baino lehen”, eta “elkarrizketa eta akordioekin” egingo duela bermatu du.

LAN-ERREFORMA

Mendiak adostutako lan-erreformari buruz hitz egin du, eta esan du dagoeneko “ez duela balio soilik langabezia-tasak murrizteak, ezta enplegu garbia sortzeak ere”, baizik eta “gakoa bere kalitatean dago”. “Eta hor, lan-erreformak, bai edukietan, bai hura sostengatzen duen gizarte-eragileen akordioan, orain arte egiten ari garena indartzen du”, esan du.

Lan eta Enpleguko sailburuak lan-merkatuak 2021ean izan duen bilakaera errepasatu du, eta ziurtatu du “orain aro berri bat ireki” dela, “Ziurgabetasunen artean aukera handiak dituena”, eta “sortu nahi den enplegua ez ezik, haren kalitatea ere neurtuko duena”. “Eta hemen, lehen bi hilabete hauetan ikusi dugun bezala, frogatuko da lan-erreformaren baliagarritasuna. Izan ere, behin-behinekotasun handia, oraindik ere, oztopo bat da gure produkzio-sarearentzat “, defendatu du.

Haren ustez, egoera horrek kalte egiten die langileei, “Ez baitute bizitza-proiektu egonkor bat diseinatzea lortzen, ezbehar-tasan eragiten du, txandakatze oso handi horrek prebentzioari buruzko prestakuntza egokia eragozten duelako eta enpresei eta haien produktibitateari kalte egiten dielako”.

Mendiaren ustez, lan-erreforma “datorren martxoaren 31n trantsizio-aldia amaitzen denean sendotuko den joera-aldaketaren zantzuak ematen hasi da”; izan ere, “Ordutik, kontratu oro, definizioz, mugagabea izango da”.

Gainera, ultraaktibitatearen susperraldia nabarmendu ondoren, esparru berriak “lan-harremanen protagonismoa negoziazio kolektibora itzultzen du”. “Zifrek aurpegia eta begiak dituzte, nik beti uste dut horien atzean pertsonak daudela eta, beraz, gizarte-eragileekin adostutako eta Kongresuak abalatutako erreforma honek milaka emakume eta gizonen izenak dituela. Eta akordioen erabilgarritasuna erakusten du “, adierazi du.

Zehaztu duenez, lan-esparru berria “Legea izatetik harago, egoera ahulenean dauden langileentzako hobekuntza-errealitatea da, batez ere”, eta “enplegurako segurtasun-sare horri, enpresei eta langileei, jarraitutasuna ematen die, ERTEak baitira krisi honetan hartutako formulan”.

Bestalde, 2030erako Enpleguaren Euskal Estrategia “herrialdeko itun” gisa defendatu du, “Enplegua eraldatuko duten hiru megajoera handien esparruan enpleguaren bidea markatu nahi duena”.

Gainera, bere sailaren jarduerak errepasatu ditu, eta Laneko Segurtasun eta Osasunerako Estrategia berriaren eta Euskal Enplegu Sistemaren Legearen “oraina eta geroa” azpimarratu ditu.

Mendiak adierazi duenez, “Etorkizun hau diseinatzeko”, “Akordiora, adostasunera, iritzien kontrastera irekitzeko beharrera eta adosteko gaitasunera” jo du berriro.

“Euskadin desberdintasunetik adosteko gaitasun hori berreskuratu dugunean, azken krisiaren arrakalak ixteko eta etorkizuneko gizartea prestatzeko oinarriak ezartzen hasi gara”, esan du.

Mendiaren ustez, gobernuek “bestelako erantzuna eman dute krisi honetan, eta ahalegin handia egin dute bi hilabeteko geldialdi ekonomiko erradikalak eta urtebeteko etenaldiek dakartena baino hondamendi handiagoa saihesteko”.

“Eta Euskadiren kasuan, askoz ere lurzoru sendoagoa du herrialdearen berreraikuntza ekonomiko eta sozialerako. Euskadirentzat, testuinguru horretan, lan-erreforma onartzeak koska bat gehiago ekarri du egindako lan guztian “, adierazi du.

Idoia Mendiak goraipatu egin ditu “konpromisoa hartzeko, kritiketara arriskatzeko eta politika publikoak lotsarik gabe hitzartzeko joera izan dutenak; politika horiek isla izango dute lantokietan, pertsonek lan egiten duten baldintzetan, enpresek giza kapital eta talentuan egiten duten inbertsioa indartzean”.
LANALDIAREN HASIERA

Mendiaren aurretik, Ana Verano Adeccoko lurralde-zuzendariak hitz egin du, eta ziurtatu du araua, “Gobernuaren, patronalaren eta sindikatuen arteko adostasunaren emaitza”, Espainiako lan-merkatuaren arazo nagusietako batzuei “heltzen” saiatzen dela, hala nola “langabezia-tasa handiari eta kontratazioko behin-behinekotasun-maila altuei”, EBk ezarritako jarraibideekin bat etorriz.

Erreformak “negoziazio kolektiboa, ultraaktibitatea, azpikontratazioa eta enpresentzako malgutasun- eta egonkortasun-mekanismoak” jorratzen ditu, eta helburu “argia” du, Ana Veranoren arabera. “Espainiako behin-behinekotasun ratioak Europako zifretara egokitzea, ondoren jarraipena egitea eskatuko duen araudi sendo baten bidez”, esan du.

Bestalde, Santiago Soler Adeccoko idazkari nagusiak gogorarazi du erreformak lan-harremanen ereduaren “kapitulu garrantzitsuei” eragiten diela, hala nola “behin-behinekotasunari, azpikontratazioari, negoziazio kolektiboari edo malgutasunari”.

“Behin-behinekotasuna murrizteko helburu argia dago, Erkidegoko batez bestekoa bi aldiz biderkatzen baitugu. Erronka murrizketa horrekin batera enplegua sortzea lortzea da “, esan du.

Hori dela eta, “Malgusegurtasuneko neurriak sustatzea komeni dela azpimarratzen jarraituko du, malgutasun minimoa eta herrialdeak behar duen enplegua konbinatzea ahalbidetuko dutenak”.

Egilea Andoni Beitia