Confebaskek, CCOOk eta UGTk duela gutxi adostutako lan-erreforma eta lan-merkatuari egonkortasun handiagoa emateko “erantzukizunez” lortutako “adostasunaren” garrantzia nabarmendu dituzte Bilbon egindako mahai-inguru batean.

Gogoeta horiek Adeccok eta Zuzendaritzaren Aurrerapenerako Elkarteak (APD) Bilbon egindako jardunaldian egin dira, “Lan-erreforma. Susperraldi ekonomikorako lan-merkatu berria “, 130 enpresa baino gehiago bildu dituena.

Jardunaldian bi eztabaida-mahai izan dira, horietako batean Confebaskeko presidente Eduardo Zubiaurre, CCOOko Euskadiko idazkari nagusia eta UGT Euskadiko buru Raul Arza izan dira, eta horien moderatzaile Mikel Madariaga Iparraldeko Eskualdeko Dokumentazio Agentziako zuzendaria izan da.

Eduardo Zubiaurre patronaleko presidenteak azpimarratu duenez, beharrezkoa zen lan-egoera berri bat, merkatuaren gabezietako batzuk zuzentzeko, eta ziurtatu du lan-erreforma “garrantzitsua” lortu dela, adostasunetik abiatuta, eta “egonkortasuna eta segurtasun juridikoa” eskaintzen dituela.

Gogorarazi duenez, jarrera “oso urrunetatik” abiatzen ziren, eta lehen planteamenduek enpresa-erakundeen gaitzespena jaso zuten, “Ez zutelako lehiakortasunean eta enpleguaren sorreran lagunduko”.

Hala ere, azkenean akordioa lortu zela nabarmendu du, “Erantzukizunaren emaitza” izan dena, eta, horri esker, “Kontratatzen eta egoera aldakor eta zailei aurre egiten jarrai daiteke”.

Enpresentzat “malgutasun- eta segurtasun-mekanismorik gabe” kontratazioa “zailagoa” egiten dela adierazi ondoren, erreforma hori “puntu eta jarraitua” dela esan du, eta etorkizunera begira jarri behar dela, “Kontratazioan aldaketa garrantzitsuak eginez”, hori baita lan-erreformaren alderdi “funtsezkoena”.

Zubiaurrek adierazi du erreforma horrek kontratu “finko egonkorragoak” ekarriko dituela eta behin-behinekotasuna “gero eta zailagoa” izango dela. Gainera, nabarmendu du “malgutasun-elementuak” ere sartzen direla, “Gauzak zail datozenean”.

Euskal patronalaren presidenteak azpimarratu du “zalantzazko eremua” ireki dela aldizkako kontratu finkoarekin, eta hori baloratu egin beharko dela. Bere ustez, erreforma horren emaitzak ikusten joan beharko da. Izan ere, “Errealitate berri” batera egokitu behar dute guztiek, eta helburu horiek “partekatuak” dira, hala nola egonkortasun handiagoa eta behin-behinekotasun txikiagoa, eta funtzionatzen duten enpresentzako malgutasun-tresnak.

CC.OO.

Bestalde, Euskadiko CCOOko idazkari nagusi Loli Garciak adierazi du akordioa “historikoa” dela, “Sakonera handiko” erreforma delako, eta hainbat paradigma aldatzen dituelako eta balio erantsia duelako, hiruko akordioa baita, “Egonkortasun handikoa eta elkarrizketa sozialaren zilegitasunari balioa ematen diona”.

Loli Garcíak adierazi duenez, aurreko lan-erreformen joera hausten du, “Prekarietatearen, negoziazio kolektiboaren narriaduraren eta azpikontratazioaren bidez kostuak kanporatzearen” alde egiten baitzuten. Haren ustez, erreforma horrek “garrantzi handia du, hiru gai horietan bete-betean sartzen baita.

Buruzagi sindikalak nabarmendu du elkarrizketa sozialak “irekita” jarraitzen duela, “Aukeren leihoa” irekitzen dela, negoziazio kolektiboaren esparrura eraman beharreko gai batzuk daudela ezartzen duelako, eta aldatu egiten duelako “behin-behinekotasuna arriskuak kanporatzeko mekanismo gisa erabiltzeko paradigma, kontratazio egonkor eta mugagabe batera joateko eta egonkortasuna eta kalitatea emateko”.

Gainera, pandemiaren bi urte hauetan “eraginkortasuna erakutsi duten” tresnak sortzen dituela nabarmendu du, adostutako barne-malgutasuneko neurriekin, krisi garaietan kaleratzea lehenengo aukera izan ez dadin.

Beraz, CCOOek aukera hori aprobetxatu eta “kalitatezko akordio bat bultzatzeko eta enpleguaren suntsiketa handiagoa saihesteko” lan egingo duela ziurtatu du.

Bestalde, Raul Arza UGTko Euskadiko idazkari nagusiak akordio hori nabarmendu du, nahiz eta “askotan akordioaren eta elkarrizketaren kultura oso kritikatua eta doilorra” izan Euskadi greba gehien egiten dituen erkidegoa dela “erakusten” duenaren aldetik.

Kontratazio mugagabeak gora egin dute

Elkarrizketa sozialaren aurkako “erasoen” aurrean, Arzak lan-erreformak behin-behinekotasuna murrizteko duen zeregina azpimarratu du. Haren ustez, enpresaburuek “beldurra galdu” behar dute “kontratazio mugagabea paradigma gisa” berreskuratzeko, eta “aukera-leihoak” irekitzen direla uste du. Adierazi duenez, obra eta zerbitzuagatiko kontratua ezabatzeak (Euskadin lau kontratutik bat zen) beste aukera batzuk bilatzera eraman behar du, eta horietako bat aldizkako kontratu finkoa izan daiteke.

Arza oso pozik agertu da akordioarekin, izan ere, kontratazio mugagabeak gora egin du, “Ezertarako balio ez zuela zioten agoreroen” aurrean.

Idoia Mendia Lan eta Enpleguko sailburuak inauguratutako jardunaldian, Ana Verano Iparraldeko Adeccoko zuzendariak ere hitz egin du, eta adierazi du lan-erreforma “adostasunaren emaitza” dela. Izan ere, Gobernuak, patronalak eta sindikatuek Espainiako lan-merkatuaren “arazo nagusienetako” batzuk jorratu nahi dituzte, hala nola langabezia-tasa “handia” eta “kontratazioan behin-behinekotasun maila altua”, Europar Batasunak ezarritako jarraibideen arabera.

Nabarmendu duenez, “Espainiako behin-behinekotasun ratioak Europako zifretara egokitzeko” helburua duen erreforma da, “Ondoren jarraipena egitea eskatuko duen araudi sendo baten bidez”. “Erreforma horretan gai nagusiak jorratzen dira, hala nola negoziazio kolektiboa, ultraktibitatea, azpikontratazioa eta enpresentzako malgutasun- eta egonkortasun-mekanismoak”, azpimarratu du.

Behin-behinekotasuna, enplegurako traba

Bestalde, Eduardo Junkera APDko Iparraldeko presidenteak azaldu duenez, jardunaldiaren helburua da “Espainiako lan-merkatua oztopatzen duen enpleguaren behin-behinekotasun-tasa handia eteteko eta, batzuetan, azpikontratazioa bihurtu zen prekarizazio-bidea ixteko” abian jartzen diren neurriak ezagutaraztea.

Bigarren mahaia Santiago Soler Adecco Taldeko idazkari nagusiak moderatu du, eta gogorarazi du erreformak lan-harremanen ereduaren “kapitulu garrantzitsuei” eragiten diela, hala nola “behin-behinekotasunari, azpikontratazioari, negoziazio kolektiboari edo malgutasunari”.

“Behin-behinekotasuna murrizteko helburu argia dago, Erkidegoko batez bestekoa bi aldiz biderkatzen baitugu. Erronka murrizketa horrekin batera enplegua sortzea lortzea da “, esan du. Hori dela eta, “Malgusegurtasuneko neurriak sustatzea komeni dela azpimarratzen” jarraituko dutela adierazi du, “Malgutasun minimoa eta herrialdeak behar duen enplegua konbinatzea ahalbidetuko dutenak”.

Mahai horretan Begoña de Frutos Garrigues lan-saileko bazkideak hitz egin du. Bere ustez, auzitegiek “irizpide desberdin” asko izango dituzte jurisprudentzia sortzeko orduan, eta Auzitegi Gorenak eman beharko du.

Bestalde, Gonzalo Palaciok, Cuatrecasaseko lan-arloko senior elkartekideak, berretsi du erreformak “garrantzi handia” duela kontratazioaren arloan, eta “kontzeptu asko interpretatzeko lan nekeza” geratzen dela.

Bien bitartean, Jose Ramón Mínguel Bufete Barrilero y Asociados enpresako lan-dibisioko bazkide zuzendariak adierazi duenez, erreformak “politikoki oso ondo dauden hainbat gai ditu, baina teknikarientzat zalantza asko sortzen ditu”.

Egilea Andoni Beitia