Europako Batzordeak udaberrian ebaluatuko du 2023an diziplina fiskaleko Europako arauak berraktibatzeko planarekin aurrera jarraitzen duen ala ez; izan ere, Errusiaren Ukrainako inbasioak pandemiaren ondoren susperraldi ekonomikoa moteltzea espero du, baina ez du aurreikusten “errailetik ateratzea”.

Europar Batasuneko Gobernuak atzo aurkeztu zituen Europar Batasuneko herrialdeetarako aurrekontu-politikaren atariko jarraibideak, 2023rako. Ildo horietan, “Doikuntza fiskal mailakatua” egitearen alde agertu zen, covid-19ak eragindako zorraren iraunkortasuna bermatzeko, baina ohartarazi zuen politikak egoera ekonomiko “zalantzagarrira” egokitu beharko direla.

Errusiaren inbasioak EBren gainean izango duen eragina aurreratzeko goiz bada ere, Mosku ekonomikoki zigortu baitu, “Erasoak ziurrenik hazkunde negatiboa eragingo du”, aurreratu du Paolo Gentiloni Europako Ekonomia komisarioak dokumentuaren aurkezpenean.

Arrisku-faktoreen artean, finantza-merkatuen gaineko eragina, hornidura-kate “iraunkorrenen” botila-lepoak, energiaren prezioen gaineko presioa eta kontsumitzaileen konfiantzaren gaineko eragina aipatu zituen.

“Faktoreen eta arriskuaren konbinazio horrek pisu handia izango du, ziurrenik, EBko hedapen ekonomikoan, baina errailetik aterarazi gabe”, esan zuen Gentilonik, otsailaren hasieran Bruselak urte honetarako % 4ko hazkundea zenbatetsi zuen arren.

Aurreikuspen horiek eskuan, Bruselak aurreikusita zuen datorren urtean ez aplikatzea defizita eta zorra kontrolatzeko arauak 2020an izoztu ziren babes-klausula, pandemiari gastu publiko izugarriarekin erantzuteko, baina Ukrainako egoerak estrategia berriz aztertzera behartu lezake. “Egungo ziurgabetasuna dela eta, berriro ebaluatuko dugu 2023rako aurreikusitako babes-klausularen desaktibazioa”, esan zuen Gentilonik, eta azterketa hori Batzordeak maiatzean krisiaren eragin ekonomikoa ikusteko argitaratzen dituen udaberriko aurreikuspen ekonomikoetan oinarrituta egingo dela gaineratu zuen.

Demokrazia defendatzearen prezioa

“Ezinbestean, gure zigorrek (Moskuk) ondorio negatiboak izango dituzte ekonomian, baina demokrazia eta bakea defendatzeko ordaintzea merezi duen prezioa da”, gaineratu zuen Valdis Dombrovskis Europako Batzordeko presidenteordeak.

Horren haritik, Europako Batzordeak atzo argitaratutako jarraibideek 2023an estatuen zerga-politikak estuki koordinatzen jarraitzeko eta zorraren iraunkortasuna bermatzeko deia egiten dute, zerga-doikuntza “mailakatu” baten bidez, hazkunde jasangarria sustatzen duten inbertsio eta erreformekin konbinatuta. Batzordearen arabera, estrategia fiskalek kontuan hartu beharko lukete estatuek pandemiaren osteko berreskuratze-funtsetik jasoko duten 800.000 milioi euroko laguntza, eta herrialde bakoitzaren egoeraren arabera bereizi beharko lirateke.

Oso zorpetuta dauden estatu kideek “zorra pixkanaka murrizten hasi beharko lukete”, gastuaren igoera mugatuz eta 2023an zerga-doikuntza eginez, suspertze-funtsaren edo EBren beste transferentzia batzuen ekarpenak kontuan hartu gabe, dio Batzordeak. Doikuntza ez da hain premiazkoa zorraren maila ertaina edo baxua dutenentzat, Bruselak trantsizio ekologiko eta digitalerako inbertsioak indartzea gomendatzen baitie, posizio fiskal “neutroa” izanik.

Batzordeak ohartarazi du, nolanahi ere, “Sendotze malkartsuegiak eragin negatiboa izan dezakeela hazkundean”, eta eskatu du hazkundearen aldeko “kalitate handiko” inbertsioak ere finantzatzeko aurrekontu nazionalekin.

Egilea Andoni Beitia