“Gertatzen ari denarekiko kezka handia dago, susperraldi ekonomikoa mantsotu daitekeelako, ezarritako zigorrek gure ekonomian benetan eragina dutelako; baina, Valdis Dombrovskis Europako Batzordeko presidenteordeak gaur goizean esan bezala, zigor horiek ondorio negatiboak dituzte, etorkizunean ere izango dituzte, baina merezi du prezio hori ordaintzea demokrazia eta bakea defendatzeko”. Horrela, Arantxa Tapia Eusko Jaurlaritzako Garapen Ekonomikoko sailburuak agerraldia hasi zuen atzo, EAEko klusterren ordezkariekin izandako bileraren ondoren, Ukrainako gerrak Euskadiko enpresa-sarean duen eragina aztertzeko.

Eusko Jaurlaritza, funtsean, Nazioartekotzeko Euskal Agentziaren bidez – Basque Trade & Investment, Spri taldearena –, etengabe ari da inguruan interesak dituzten enpresen jarraipena egiten, bai Errusian eta Ukrainan, bai ziurgabetasunak eragindako beste merkatu batzuetan – Txekian, Polonian edo Baltikoko herrialdeetan, adibidez –. Horrela, Basque Tradek kontsultetarako eta laguntzarako arreta-zerbitzua ireki du bere webgunearen bidez.

Sailburuak atea zabalik utzi zuen “kontratu baten haustura edo abal batzuekin arazo bat ikusten duten enpresa horiei erantzuten saiatzeko, baldin eta zigor horiek irauten duten bitartean finantza aldetik jasan baditzakegu, egoerari aurre egin ahal izateko eta beste leku batzuetan hazten joateko”. Laguntza hori aztertuko dela gaineratu zuen Tapiak, “Kasuz kasu, covid-arekin gertatu zenaren antzera”.

Ildo horretan, sailburuak azpimarratu zuen Europar Batasunak berak planteatu duela defizita eta zorpetzea mugatzen dituzten zerga-arauak etenda mantentzeko aukera – Pandemiaren ondorioz erabaki zen bezala –, “Ekonomiak hain egoera zailean ez itotzeko”, energiaren prezioen aparteko gorakadari buruzko neurrien antzera. Atzo bertan, Europako Energia komisariak, Kadri Simsonek, adierazi zuenez, “Epe laburrean, Batzordea prest dago ezohiko neurriak proposatzeko, prezioen igoerak gure erresilientzia ekonomikoa eta soziala arriskuan jartzen badu”.

Erregaiak, kezka nagusia

Energiarena da, hain zuzen ere, euskal klusterren ordezkariek atzo azaldutako kezka nagusietako bat. Kontuan izan behar da, besteak beste, handizkako merkatuan elektrizitatearen prezioa % 34 baino gehiago garestitu zela atzo Estatuan, eta 341,52 euro MW/h-ko prezioan, historiako hirugarren preziorik altuenean, eta Europan gasaren prezioa % 50 baino gehiago igo dela azken astean, Errusiaren inbasioaren ondorioz; izan ere, petrolio upela 116 dolarrera eraman du, hau da, bederatzi urtean gehien.

Euskal enpresen beste kezka nagusietako bat, gerrak okerrera egin duela, lehengaien prezioen igoera berria eta horietako batzuen eskasia da, hala nola aluminioa, paladioa, altzairua, titanioa eta zirkoia, “Ekoizten jarraitzeko beharrezkoak diren gaiak, izugarri garestituko direnak eta hori guztia inflazio gero eta handiago batera eramango dutenak”, esan zuen Tapiak.

Artoa, garia eta garagarra bezalako zerealen prezioaren igoerak ere kezka sortzen du, “Eraldaketa prozesuetan zuzenean sartzen direlako eta pentsu gisa ere balio dutelako”. Era berean, ez dira ahaztu behar hornidura-kateetako desorekak eta arazo logistikoak, ez eta finantzaketa eskuratzea garestiagoa izango dela aurreikusten dela ere.

“Kezka gehigarri” gisa, Tapiak azaldu zuen klusterrek “ziurgabetasuna” azaldu zutela, jada martxan zeuden kontratuak eta eskaerak bete ahal izango diren ala ez, edo amaitutako kontratuak ordaindu ahal izateko moduari edo zehapenek zuzenean eragindako kontratuak hausteari nola ekin behar zaion.

Egilea Andoni Beitia