Gipuzkoako Foru Ogasuna 227,5 milioi euro azaleratu zen iaz, iruzur fiskalaren aurkako borrokan egindako jardueren ondorioz. Zifra zergen arabera banakatuta, 52,7 milioi euro azaleratu ziren Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan (PFEZ) eta Ondarearen gaineko Zergan, 89,6 milioi euro Sozietateen gaineko Zergan, 71,7 milioi euro Balio Erantsiaren gaineko Zergan (BEZ) eta, azkenik, 13,6 milioi euro gainerako zergetan.
Jokin Perona Ogasun eta Finantzetako foru diputatuak azaldu duenez, guztizko zenbatekoa 2020koa baino “apur bat” handiagoa da, 1,7 milioi euro gehiago atzeman baitziren (+%0,7) Gipuzkoako Batzar Nagusietan Irune Yarza Ogasuneko zuzendariarekin batera egindako agerraldian.
Hala, gogorarazi duenez, 2021a “pandemia iritsi zenetik bigarren urtea izan da, urte ona orokorrean arlo ekonomikoan, baina oraindik testuinguru paregabean eman da. Hala ere, Foru Ogasunak “normaltasunez eta egoerara egokituta” lan egin duela nabarmendu du, eta iruzur fiskalaren aurkako borrokan ere horrela izan dela.
Iaz egindako ekintzei dagokienez, Foru Ogasunak 97.412 jarduketa egin zituen iruzurraren aurka, 2020an baino 21.923 gehiago (+%29). Peronak gogorarazi du duela bi urte beherakada handia izan zela pandemiaren ondorioz, eta orain kopuru horrek ere normaltasuna berreskuratu duela. Batez beste, lurraldeko zerga-administrazioak egunean 267 jarduketa inguru egin zituen iruzurraren aurka.
Zergen arabera banakatuta, 40.240 jarduketa egin ziren PFEZn eta Ondarearen gaineko Zergan, 5.739 Sozietateen gaineko Zergan, 43.414 BEZean eta 8.020 gainerako zergetan. Guztira, azaleratutako zorra 195,3 milioi eurokoa izan da, beste 18,5 milioi euro interesetan eta errekarguetan eta beste 13,7 milioi euro isunetan.
Nazioarteko enpresa multinazionalen taldeen informazioaren atalean, bi espediente likidatu dira, eta 9,1 milioi euroko iruzurra azaleratu da. Gainera, 8,8 milioi datu partekatu dira Estatuko zerga-administrazioarekin eta Arabako eta Bizkaiko foru-ogasunekin. Harreman horiei esker, foru erakundeak 6,6 milioi euro gehiago azaleratu ditu. Berehalako Informazio Horniduraren bidez 20,5 milioi faktura jaso dira eta 6,4 milioi euroko iruzurra argitaratu da.
Prebentzio-jarduerei dagokienez, Peronak hainbat ekimen nabarmendu ditu, hala nola ikastetxeetan egiten den unitate didaktikoa: azken ikasturtean, Gipuzkoako 92 ikastetxek eman zuten hezkuntza-modulu hori, eta 3.253 ikaslerengana iritsi zen.
Bestalde, herritarrek aurkeztutako 238 salaketa ere izapidetu dira, eta horietatik 27 likidazioekin amaitu dira, 2,8 milioi euroko zorra azaleratuz. Erregularizazio- eta kobrantza-jardueren atalean, Ogasunean aurkeztutako informazioan antzemandako inkoherentziei esker 16.714 likidazio egin ahal izan dira eta 49 milioi euroko iruzurra azaleratu da; aitortzaileak ez diren 2.923 pertsonari likidazioak egin zaizkie, eta beste 10,8 milioi euro atera dira argitara.
Foru diputatuak azpimarratu du Gipuzkoako Foru Ogasuna “ahalegin berezia” egiten ari dela erabiltzen dituen informazio-iturriak zabaltzen jarraitzeko, eta lurraldeko gizarte antolatuarekin zein beste zerga-administrazio batzuekin eraikitzen ari den aliantza-sarea nabarmendu du.
Etorkizunera begira, Peronak adierazi du Ogasunak informazio-iturriak zabaltzen jarraituko duela, beste eragile batzuekin edo TicketBAI bezalako proiektuekin akordioak eginez, eta datu horiek kudeatzeko eta ustiatzeko pertsonetan eta teknologian inbertitzen jarraituko duela. Hala ere, prebentzioa “iruzurrari aurre egiteko modurik eraginkorrena” dela gogorarazi du.
Zailtasun ekonomikoek egoera baldintzatzen dute
Bestalde, Jokin Peronak gogorarazi duenez, aurten “egoera oso baldintzatuta dago zailtasun ekonomikoengatik, tentsio geopolitikoek edo Ukrainako gerrak eragindako prezioen igoeragatik”, eta, beraz, iruzur fiskalaren aurkako jarduera “egoera horretarako modu egokian egin beharko da, baina azpimarratu du inoiz baino garrantzitsuagoa dela zerga-ihesak dakartzan elkartasunik gabeko jarrerak deslegitimatzen jarraitzea”.
“2022an eguneroko arazoei aurre egiten jarraitu beharko dugu, baina TicketBAI ezartzen hasiko garen urtea ere izango da, iruzurraren aurkako borrokan jauzi handia egitea ahalbidetuko digun baliabidea”, gaineratu du.
2022ko Egiaztapen Planak hiru kategoria nagusi ditu. Lehenik eta behin, informazioa lortzeko jarduerak; bigarrenik, prebentzio-jarduerak eta, hirugarrenik, erregularizazio- eta kobrantza-jarduerak. Lehenengo taldean, zergen ikuspegitik informazio garrantzitsua lortzera bideratutako ekintzak jasotzen dira.
Puntu honetan, Ogasunak indarrean dauden informazioa trukatzeko nazioarteko akordioak ustiatzeko lan egingo du, baita nazioartean jarduten duten zergadunak zaintzeko ere. Halaber, 2022an indarrean sartuko diren zerga berriak kontrolatuko ditu (zerbitzu digitalen gaineko zerga eta finantza-transakzioen gaineko zerga).
Gainera, informazio-iturriak zabaltzeko lan egingo du, adibidez, beste zerga-administrazio batzuekiko edo beste elkarte batzuekiko harremanak sendotuz. Aldi berean, informazioa lortzeko beste bide batzuk aztertuko dira, eta, beharrezkoa izanez gero, informazio-bilketa masiboak egingo dira.
Bestalde, jarduera ekonomikoak dituzten zergadunen etekinen kontrol integrala egitea ere aurreikusten du Ogasunak. Azkenik, negozio-eredu berrien azterketa ere kontuan hartuko da, hala nola ekonomia digitalarena.
Prebentzio-jardueren lan-ildoari dagokionez, Ogasunak arreta berezia jarriko du jarduera ekonomikoak egiten dituztenen fakturazioari buruzko informazioa lortzeko. Horretarako, Informazioa Berehala Hornitzeko (SII), TicketBAI eta SILICIE proiektuetan lagunduko da. Gainera, teknologia berriak aplikatuko dira arrisku fiskalen analisia etengabe hobetzeko, Estrategia Teknologikoaren Unitatea bultzatzen ari den ekimenen eskutik.
Ogasunak eskoletan prebentzioan lan egiten jarraituko du unitate didaktikoaren bidez, eta ekintzak sustatzen eta zerga-betebeharrak borondatez betetzea sustatzeko bideak irekitzen jarraituko du.
Hirugarrenik, erregularizazio- eta kobrantza-jarduketei dagokienez, jarduera ekonomikoak edo ondare-sozietateak egiten dituzten enpresa-taldeak, zergadunak kontrolatuko dira.
Aldi berean, zergapeko zergadunak kontrolatuko dira, baldin eta zerga-autolikidaziorik ez badute edo, eragiketa-bolumenagatik, hainbat zerga-administraziotan jarduten badute, arreta berezia jarriz irregulartasunen bat dutenei. Puntu honetan, Foru Ogasunak zerga guztietan lan egingo du iruzur fiskalaren aurka borrokatzeko.