Arabako enpresen % 29k (Industriaren kasuan % 38k) uste du jarduera gelditu egin beharko dutela Errusiak Ukraina inbaditu duelako gaur egun duen egoera luzatzen bada, gerrak Arabako enpresetan duen eraginari buruzko Behatokiak jasotzen duenez.

Sortutako egoerak enpleguan eta etorkizuneko bideragarritasunean ahalik eta eragin txikiena izan dezan, SEAk eskatu die Arabako langileei eta haien ordezkariei, enpresa gure gizartearen “ondasun komun” gisa defendatzeko “ahalik eta inplikazio handiena” izateaz gain, enpresa eta sektoreetan irekitako negoziazio kolektiboko prozesuak egonkortu arte atzeratzeko.

Arabako patronalaren inkestaren arabera, inkestari erantzun dioten enpresen % 8k soilik dituzte zuzeneko merkataritza-harremanak Ukrainarekin eta/edo Errusiarekin, baina gatazkatik eratorritako harreman ekonomikoek horien % 94ri eragiten diete.

Lehengaien prezioaren igoerak enpresen % 92ri eragiten dio ( % 95 Industriaren kasuan), eta azken hilabete horretan igoerak % 25etik gorakoak izan dira kasu gehienetan, eta hornidura-falta ere nabari da kasuen % 65ean ( % 71 Industrian).

Energia elektrikoaren prezioak 3 edo 4 aldiz biderkatu dira industria-enpresen % 64rako, eta gasaren prezioak 3 edo 4 aldiz biderkatu dira enpresen % 60rako. Une honetan, enpresa horien ustiapen-kostu guztien % 17 baino gehiago dira elektrizitate-gastuak eta gasarenak.

Inkestaren arabera, Arabako enpresek “zailtasun handiak” izango dituzte Covid finantzaketa itzultzeko, % 25 Elkargi maileguen kasuan ( % 30 industriaren kasuan) eta % 31 KOI maileguen kasuan ( % 38 industriaren kasuan).

Adierazpen instituzionala

Batzorde Betearazlea eta SEA Arabako Enpresen Zuzendaritza Batzordea ezohiko bilkuran bildu dira, covid osteko egoeraren eta Ukrainaren inbasioaren ondoren Arabako enpresetan sortutako ondorio ekonomikoak aztertzeko. Gogorarazi dutenez, SEAk urtarrileko egoera ekonomikoaren behatokian adierazi zuen kezkatuta zegoela covid osteko egoerak azken hilabeteetan enpresen egunerokoan sortzen ari zen eraginagatik, “Energiaren kostuek eta osagaien kostuek” eragin handia zutelako “.

Otsailaren amaieran Errusiak Ukraina inbaditu zuenean, Ukrainarekin edota Errusiarekin harreman komertziala duten enpresei arazo zuzena eragiteaz gain, “Lehengai guztien, energia elektrikoaren, gasaren eta gainerako erregaien kostuen igoera izugarri eta orokorra eragin du”, dio SEAk.

Gainera, gogorarazi du erregaien kostuaren igoerak greba bat eragin duela garraioaren sektorean, eta horrek salgaiak hartzeko eta bidaltzeko jarduera normaltasunez garatzea eragozten duela.

Egoeraren larritasuna dela eta, Batzorde Betearazleak eta SEA Arabako Enpresen Zuzendaritza Batzordeak premiaz eskatu diete erakunde eskudunei honako hauek martxan jartzeko: Ukrainarekin eta/edo Errusiarekin zuzeneko merkataritza-harremanak dituzten enpresentzako laguntza-plan espezifiko bat; gatazkan dagoen eremutik datorren lehengairik ez dagoenez, hornitzaile alternatiboak bilatzeko laguntza instituzionala; erregaiei aplikatutako fiskalitatea berehala murriztea; energia elektrikoaren eta gasaren prezioa finkatzeko prezioa berehala murriztea;

Gainera, Arabako patronalak honako hauek eskatu ditu: lan-erregulazioko espedienteak ezinbestez ezartzeko Sare-sistema aktibatzea jarduera geldiaraztera behartuta dauden enpresetan; finantzaketa-lerro berriak ezartzea; ICOren zein Elkargiren Covid maileguen epeak eta gabeziak handitzea; obren, kontratu publikoen eta administrazioek ofizialki zehaztutako guztien prezioak finkatzeko sistema berrikustea; eta era guztietako zergak ordaintzeko malgutasuna (atzerapenak).

Egilea Andoni Beitia