Garapenerako lankidetzako euskal administrazio publikoek eta El Salvadorreko, Costa Ricako eta Euskadiko uraren eragileek Akual programaren edizio berri bat aurkeztu dute astearte honetan, ‘Uraren Munduko Eguna’ dela eta. Ekimen solidario horren bidez, bi milioi euro baino gehiago mobilizatzea aurreikusten da, pertsona guztientzako uraren eta saneamenduaren eskuragarritasuna eta kudeaketa iraunkorra bermatzeko.
Programaren lehen edizioan, 2018tik 2021era bitartean, azpiegiturak eraiki ziren Salvadorreko Anamorós eta Yucuaiquin udalerrietan, Eusko Jaurlaritzak ohar batean gogorarazi duenez.
Proiektu horiei esker, 5.000 pertsonak baino gehiagok dute edateko ura eskuratzeko aukera. Akual gaur egun bigarren edizioan dago, 2021-2024 epealdira begira.
Nobedadeen artean, El Salvadorreko Jocoro udalerrian azpiegitura berri bat eraikitzea dago, 5.552 pertsonak uretarako giza eskubidea bermatuta izan dezaten. Proiektuak % 50eko aurrezpena ekarriko du ura erosteagatiko gastuan, eta 5 urtetik beherakoen gaixotasunak % 15 murrizten lagunduko duela aurreikusten da.
Programak Euskadiko lankidetza tekniko espezializatuko lanarekin jarraituko du. Gainera, Erdialdeko Amerikako Foroa eta Edateko Uraren eta Saneamenduaren Dominikar Errepublika (FOCARD-APS) osatzen duten herrialdeetako agente berriak sartuko dira. 400 profesionalen gaitasunak indartzea espero da, eta 1,2 milioi euro mobilizatzea Euskaditik eta 0,9 milioi euro gainerako lurraldeetatik.
Programan parte hartzen dute eLankidetza-Lankidetzaren Euskal Agentziak, Arabako eta Gipuzkoako foru-aldundiek, Bilboko eta Gasteizko udalek, Euskal Fondoak, URAk, AMVISAk, Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak, Gipuzkoako Urak, El Salvadorko Akueduktu eta Estolderien Administrazio Nazionalak, eta Ayak -Instituto Costarricense de Acueductos y Alcantarillados.
Erantzunkidetasuna
Gasteizen egindako aurkezpenean, Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak nabarmendu du lankidetzak eta nazioarteko elkartasunak “erantzunkidetasunarekin lotzen” gaituztela.
Artolazabalek, Akual osatzen duten erakunde publiko guztien izenean, azaldu du programak garapenerako lankidetza-eredu berri bat bultzatu nahi duela.
Bestalde, mezu grabatu baten bidez, Pedro Arrojo Uraren eta Saneamenduaren Giza Eskubideetarako Nazio Batuen errelatore bereziak azaldu du uraren krisi globalaren jatorria “ekosistema urtarren ekitaterik eza, pobrezia eta iraunkortasunik eza” direla.
Antonio Aiz URAko zuzendariak azaldu duenez, Euskadik “ibilbide luzeko” konpromisoa du beste lurralde batzuetan uretarako giza eskubidearekin, 2008tik “uraren kanonaren” urteko diru-bilketaren % 5 bideratzen baita lankidetza-proiektuetara.
Batxi Aranburu AMVISAko gerenteak adierazi duenez, esperientzia horrek “baldintza desberdinetan nola lan egiten den eta gure jarduera-eremuan erabilgarriak izan daitezkeen irtenbideak ematen ditu”.
Era berean, Ernesto Sainz Euskal Fondoaren presidenteak programaren lehen edizioko zenbait ikaskuntza aztertu ditu, eta adierazi du detektatutako lehentasunetako bat dela genero-ekitatea integratzea, bai politiken, plangintzaren edo araudiaren diseinuan, bai uraren kudeaketan.