Antonio Garamendi CEOE patronaleko presidenteak eta Yolanda Díaz Espainiako Gobernuko bigarren presidenteorde eta Lan ministroak negoziaziorako zuten idilioa mindu egin da azken egunotan. Gobernuak atzo onartutako neurriaren kontura izan da: energiaren gorakadak eragindako kaleratze objektiboak debekatzea edozein laguntza mota jasotzen duten enpresa guztiei. Debeku hori atzo Ministroen Kontseiluaren oniritzia jaso zuen Gerrari Erantzuteko Plan Nazionalean sartu da, eta atzo onartutako gainerako neurriek bezala, ekainaren 30era arte iraungo du.
Hala ere, egungo energia-prezioen krisiak eragindako kaleratzeak aldi baterako debekatzeak, hiru hilabetez bakarrik, ez ditu enpresaburuak baretu; izan ere, atzo hainbat eremutatik hitz egin zuten neurri horren aurka egiteko, eta, bide batez, haren egile den Lan ministroaren aurka.
Hala, Garamendi izan zen atzo Diazen aurkako kritika pertsonalenak egin zituena, komunikabideen bitartez mezu bat bota baitzion: «Ministroari oso ondo iruditzen bazaio kaleratzerik ez izatea, berak enpresa bat muntatzea eta kaleratzea».
Zamoran emandako prentsaurreko batean, eta kaleratzeen eta alokairuaren prezioen kontrolaren muga berri hori kritikatu ondoren (hori ere atzo onartu zen txoke-plan honetan), Garamendik azaldu zuen enpresariek ez dituztela onartzen beren ustez ekonomiak ekintza-askatasunean eta enpresa-askatasunean esku hartzea dakarten neurriak. Enpresa-liderra harrituta geratu zen Diazen ekimenarekin, uste baitzuen ez zela egokia merkatu-ekonomia baterako, mundu librean. Hori dela eta, azkenean, interbentzionistatzat jo zuen neurria, eta erabat baztertu zuen.
Diaz ministroak berehala erantzun zien Garamendik egindako kritikei, Ministroen Kontseiluaren osteko prentsaurrekoan. Bertan, enpresa-buruari gogorarazi zion pandemian osasun-krisia eragin zuten kaleratze objektiboen antzeko debekua hitzartu zuela. Diazek esan zuenez, CEOEren izenean itundu du jada pandemiaren krisian mekanismo hori, eta, ondoren, aurreikusi zuen Garamendik enpatia sozial nahikoa zuela ulertzeko ezin dela diru publikorik jaso espainiarrek ordaindutako kotizazio eta soldata moduan, eta, gainera, kaleratzea.
Enpresen ezinegona neurri horren negoziaziorik ezean ere datza, eta sindikatuek ere bat egiten dute horrekin, kontsultatuak izan ez izana ere kritikatu baitzuten atzo. Izan ere, Gobernuak debeku hori onartuko zuela jakin ondoren, Garamendik ez zuen ATA autonomoen elkartearen batzarra itxi, astelehenean, eta bertan izan zen Gobernuko lehen presidenteorde eta Ekonomia Gaietarako ministroa ere. Enpresa-sektoreren batek ez egotea Calviñoren aurkako protesta gisa interpretatu zuen. Calviño, bestalde, kaleratzearen muga berreskuratzearen aurka zegoen, eta krisi berri horren ondorioz laguntza publikoak jasotzen dituzten enpresetara mugatzea lortu zuen.
Garamendi ez zen izan neurri horri uko egin zion bakarra. Gerado Cuerva Cepymeko presidenteak ziurtatu zuen neurriak oso interbentzionistak direla. Enplegua ez da mantentzen errege-dekretu bidez. Eta gaineratu zuen egungo krisia orekatzeko laguntzak emateak, askatasunak mugatzearen eta enpresaren malgutasuna mugatzearen truke, ez duela zentzurik.
Kataluniako Foment del Treball patronalak ere bere kritikak egin zituen, muga berri horrek enpresa-askatasunaren eta haren bideragarritasuna bermatzeko eta egungo eta etorkizuneko lanpostuak babesteko erabakiak hartzeko gaitasunaren aurka egiten duela iritzita.
Bestalde, UNO logistika eta garraio patronalak kaleratze objektiboen zati bat aldi baterako debekatzea neurri antisozialtzat jo zuen, ETE asko porrotera bultzatuko dituelako.
Dagokion neurria
Atzo onartutako Errege Dekretua gaur argitaratzen denean, neurri guztien letra txikia zein den jakin gabe, Gobernuak atzo aurreratu zituen xehetasun batzuk. Hala, kaleratzearen kasuan, neurriaren deskripzio hau eman zuten: Errege lege-dekretu honetan aurreikusitako zuzeneko laguntzen enpresa onuradunek energia-kostuak handitzea ezin izango da kaleratzearen arrazoi objektiboa izan 2022ko ekainaren 30era arte. Betebehar hori ez betetzeak jasotako laguntza itzultzea ekarriko du.
Ez da beharrezkoa kaleratzea, Díezen esanetan
Era berean, ezin izango dituzte arrazoi horiek erabili kaleratzeak egiteko lanaldia murrizteko edo Langileen Estatutuaren 47. artikuluan araututako kontratuak eteteko neurriak hartzen dituzten enpresek, Ukrainaren inbasioarekin zerikusia duten arrazoiengatik, eta laguntza publikoa jasotzen badute, Ministroen Kontseiluan onartutako testuan jasotakoaren arabera.
Bestalde, Lan ministroak atzo aprobetxatu zuen enpresaburuei behin eta berriz mezu argia eta zuzena helarazteko, eta honako hau eskatu zien: “Ez da beharrezkoa kaleratzea, baliabide publikoak eskura dituzue hori eragozteko; batez ere, ez dituzue kaleratzen lan-merkatuko ahulenak direnak, gazteak”. Aldi baterako lan-erregulazioen mekanismoa kontuan hartuta, ez da beharrezkoa kaleratzea, berretsi zuen.
Enpresa-klasea gogoratu zuen, masiboki ERTEetara jo baitzuten pandemiaren unerik txarrenetan agur esan beharrean. Egin dugu eta berriro egiteko eskatzen dizuet. Eta enplegu-emaileei eskatu zien bere bokazioa kaleratzea bada, ez du zentzurik aldi baterako lan-erregulaziora jotzeak.
Bestalde, Diazek iragarri zuen 2.700 milioiko lurralde-banaketa baimenduko zela politika aktiboetan, batez ere emakumeen eta gazteen enplegagarritasunerako, eta apirilaren 6an gauzatuko direla autonomia-erkidegoekin. Era berean, bidaia-agentzietarako aldi baterako lan-erregulazio sektoriala aktibatu zela jakinarazi zuen. Gizarte Segurantzak ere bere ekarpena egin zion talka-planari, kuotak interes murriztuan atzeratzeko aukerarekin, % 0,5ekoa, hiriko eta errepideko garraioko enpresentzat eta Itsasoko Erregimeneko eta nekazaritza-sistema bereziko enpresentzat ohikoa dena baino zazpi aldiz txikiagoa.