Mondragon Unibertsitatea (MU) eta Sandbox AQ akordio batera iritsi dira kriptografia posuantikoari buruzko ikerketan laguntzeko. Programaren helburua teknologia horren garapenean sakontzea da, Espainiako Estatuan aitzindaria den ikerketa-eremua.

Ikerketa-lana Mondragon Goi Eskola Politeknikoko Datuen Analisia eta Zibersegurtasuna ikerketa-taldeak egingo du, As Fabrik Bilboko campusean. Sandbox AQk, Googleren matrizetik atera berria den eta munduko berrikuntzan liderra den enpresa batek, Mondragon Unibertsitatearekin lankidetzan aritzea erabaki du ikerketa hori egiteko. Horri esker, etorkizunean informazioa modu seguruan transmititzeko eta Mondragon Unibertsitateko Gradu eta Masterretako ikasleen bidez talentu oso kualifikatua garatzeko ezinbestekoa izan daitekeen teknologiaren inguruko ezagutza sor daiteke. Bi erakundeek diseinatutako programaren helburua kriptografia kuantikoa garatzen laguntzea da, Mondragon Unibertsitateak Sandbox AQ teknologia mota horretan eboluzionatzeko oinarri zientifiko bat emanez.

Lankidetzari esker, Mondragon Unibertsitatea Espainia eta Europa mailan kriptografia postkuantikoan espezializatzeko aukerarik onenetakoa da. Lankidetza horren barruan, doktorego-tesiak egingo dira, honako gai hauen inguruan: hainbat arkitekturatarako PQC algoritmoak ezartzeko optimizazioak, gaur egun erabiltzen diren Interneteko protokoloen bertsio hibridoen eta guztiz postkuantikoen diseinua eta inplementazioa, eta algoritmo kriptografikoen inplementazio segurua bermatzeko ebaluazio-tresnen diseinua eta inplementazioa.

Gako publikoko kriptografia, funtsezkoa Interneteko segurtasunerako

Gaur egun, Interneteko milioika erabiltzailek konfiantza dute klabe publikoko kriptografian, komunikazioen eta datuen pribatutasuna bermatzeko; komunikazio mugikorretatik, online bankaraino eta datu pertsonalen biltegiratzeraino. Klabe publikoko kriptografiak eskaintzen duen abantaila nagusia da aurrez komunikatu ez diren bi alderdiri sare ez-pribatu baten bidez (hau da, Internet) komunikazio-kanal seguru eta pribatu bat ezartzeko aukera ematen diela.

Informazio zifratua komunikazio-kanal publiko baten bidez bidaltzen dugunean, gure segurtasun-ereduek suposatu behar dute aurkariek informazio hori erregistratzen ari direla, zifratzea hautsi eta azpian dagoen testu laua ustiatzeko itxaropenarekin. Gaur egun segurutzat jotzen den zifratze-algoritmo bat etorkizunean ez da izango, besteak beste, konputazio-metodo berrien ondorioz. Arrisku hori da, bereziki, eskala handiko ordenagailu kuantikoen etorkizuneko garapen posiblea planteatzen duena, gaur egun ikerketa kriptografikoko nazioarteko komunitatearen zati handi bat biltzen duena, mundu mailan klabe publiko postkuantikoko algoritmo kriptografiko berriak hautatu eta estandarizatzeko lehiaketa ireki batek bultzatua (quantumaren erresistente gisa ere ezagutzen direnak).

Estandarizazio horretarantz hurbiltzen garen heinean, funtsezkoa da sektore guztietako industria-sare osoa ohartzea algoritmoen hurrengo trantsizioaz, egungo eta etorkizuneko sistemetan izango duen eraginaz eta oraindik behar den ikerketa- eta ingeniaritza-lanaz kriptografia postkuantikorako (PQC) trantsizioa ahalbidetzeko.

Kriptografia postkuantikoaren jatorria

Konputazioaren ikuspegi kuantikoarekiko interesa 2019an hasi zen aurrera egiten, Googlek bere konputazio kuantiko supereroaleak nagusitasun kuantikoa lortu zuela iragarri zuenean. Hurrengo urteetan, aurrerapen esanguratsuak lortu dira simulazio kimikoan eta beta bertsioen erroreen zuzenketan, 2030aren amaierarako konputagailu kuantiko erabilgarri eta funtzional bat sortzeko helburuarekin.

Sandbox AQren abentura berria, Alphabet matrizetik kanpo, Jack Hidaryk, sortzaileak eta CEOk zuzenduko dute Sandbox@Alphabet izenarekin sortu zenetik, eta X barruan ezkutuko proiektu gisa, Googleren ideia disruptiboak garatzeko arloa. Kaliforniako Palo Alton egoitza duen 50 langile baino gehiagoko konpainia gisa sortu zen.

Egilea Andoni Beitia