Datuak betetzerakoan edo zirriborroko datuak zuzen daudela ez egiaztatzean despiste soil batek zehapenak ekar diezazkioke zergadunari. Administrazioak datuak gurutzatuz edo egiaztatuz egiten dituen kontrolek irregulartasunak azaleratzen dituzte, eta horrek zehapenak ekar diezazkioke zergadunari.
Despiste hutsagatik edo nahita egindako iruzurragatik izan, Ogasunak errenta-aitorpen oker bat harrapatzen duenean zehapen-prozedura bat hasten da. Isuna egin den arau-hauste motaren eta horren larritasunaren araberakoa izango da. Printzipioz, nahikoa da helbide fiskalaren aldaketa ez jakinaraztea, datu okerrak edo osatugabeak dituen zirriborro bat berrestea, edo aitorpena epez kanpo aurkeztea, fiskalak errekargua jasotzeko.
Datu okerrak
Oso garrantzitsua da berrikustea errenta-aitorpenean sartutako datu guztiek 150 eurorainoko zehapenak ekar ditzaketela Ogasunaren aldetik, nahiz eta akats txikiak izan, zergadunaren arreta faltagatik zirriborroa berresterakoan. Berrikusi beharreko datu garrantzitsuenen artean, zerga-egoitza dago; izan ere, aldatu bada eta zehaztu ez bada, 100 euroko isuna jar daiteke.
Epea ez betetzea
Errenta aitorpena Zerga Agentziak ezarritako epetik kanpo aurkezteak errekargu bat ordaintzera behartu gaitzake. Errekargu hori % 5ekoa izango da zergadunak kudeaketa Administrazioak eskatu baino lehen egiten badu; % 10ekoa errentaren kanpaina amaitu zenetik 3 hilabete igaro badira; % 15ekoa hurrengo 6 eta 12 hilabete bitartean; eta % 20koa berandutze-interesekin batera, amaitu ondoren 12 hilabete baino gehiago egiten bada.
PFEZaren emaitza itzultzekoa balitz, Ogasunaren zehapena 100 eurokoa izango litzateke berandutzeagatik. Zerga Agentziak erabiltzaileari atzerapenaren berri eman badio eta aitorpena ordaintzera ateratzen bada, dagokion zenbatekoaren % 50etik % 150era arteko isuna ordaindu beharko du, interesak gehituta. Emaitza negatiboa bada, 200 euroko errekargu bakarra adostu da.
Kenkari okerrak
Errenta-aitorpenean emaitza mesedegarriagoa lortzeko oker aplikatutako hobariak edo kenkariak dira akats ohikoenetako bat, eta isuna ere badakarte berekin. Ogasunak arau-hauste larritzat jotzen ditu kasu horiek, eta jasotako zenbatekoaren % 15eko zehapena ekar dezakete. Era berean, horretaz gain, datu okerrak edo datu garrantzitsuak agertuko ez balira, 300 euroko karga ezarriko litzateke.
Dokumentu faltsuak
Erabiltzaileak errenta-aitorpenean agiri, faktura edo egiaztagiri faltsuak ematen baditu 3.000 eurotik gorako etekina lortzeko, isuna zenbatekoaren % 50 eta % 100 artekoa izango da.
Iruzurrak
Zergadunak iruzurrezko baliabideak erabiltzen baditu, hutsegite oso larritzat hartuko da, eta zehapena % 150eraino irits daiteke, Ogasunari eragindako kaltearen arabera. Administrazioak milioi askoko iruzurra aurkitzen badu, isuna arau-hauste larrien kasuan, hau da, 30.000 eurotik gorakoen kasuan, edo oso larrien kasuan, 300.000 eurotik gorakoen kasuan; horrekin batera, beste zigor batzuk ere ezar daitezke, hala nola laguntza publikoak, diru-laguntzak eta lanbide-etendura.
Gainbalioak eta minusbaliotasunak konpentsatzea, gutxiago ordaintzeko
2021eko errenta-aitorpenak berrikuntza garrantzitsu bat dakar aurrezkiaren tributazioan, zenbateko handieneko ondare-irabaziei eta kapitalaren etekinei eragiten diena. Hala, urte horretako Estatuko Aurrekontu Orokorrek beste tarte bat sartu zuten gainbalioetarako, 200.000 eurotik gorakoa, % 26ko kargarekin.
Gainerako irabaziei dagokienez, kargaren % 19 aplikatzen zaie lehenengo 6.000 euroei; % 21 zenbateko horretatik gora 50.000 eurorainoko zenbatekoari, eta % 23 50.000 eurotik gora 200.000 eurorainoko gainbalioei.
Aurrezkiaren zerga-oinarrian aplikatzen diren tasak dira, eta bertan sartu behar dira kapital higigarriaren errendimenduak (bonuen, obligazioen, Altxorraren letren eta errenta finkoko tresnen salmentatik, dibidenduen kobrantzatik, enpresako ordaindukoetatik, unit-linked edo bizitza-aseguru aurrezte eta baliaezintasunekoen erreskatetik, gordailuen eta kontu korronteen interesetatik eratorritakoak), eta ondare-irabaziak (ETF, funtsen edo higiezinen salmentatik eratorritakoak). Ez da ahaztu behar inbertsio-funtsek gainbalioengatik soilik ordaintzen dutela dirua itzultzeko unean, eta ez ibilgailu batetik bestera aldatzean.
Inbertsioagatiko eta aurrezkiagatiko irabazien faktura fiskala jaitsi egin daiteke ekitaldian izandako galerekin eta aurreko ekitaldietan gainbalioak konpentsatzeko erabili ez diren galerekin. Horrela, 2021eko urte fiskaleko kapital higigarriaren etekinen irabaziak eta galerak konpentsatzen dira, hau da, dibidenduak edo gordailu baten interesak kobratuz irabaziz eta bonu batekin galduz.
Eta horren ondoren kapital higigarrian saldo negatiboa badago, adibidez errenta finkoko galera handiengatik, galera horrek ondare-irabazien zergei lotutako zenbatekoa jaisteko balio dezake, % 25eko mugarekin. Hau da, galera horrekin Burtsan irabazitakoagatiko gainbalioa jaistea. Eta oraindik saldo negatiboa geratzen bada, hurrengo lau ekitaldi fiskaletan erabil daiteke. Baldintza da kapital higigarriaren etekinak konpentsatzeko erabiltzea lehenik, eta, hala badagokio, ondare-irabaziak gero.
Alderantziz ere berdin gertatzen da. Akzio batzuen salmentaren galerek etxe baten salmentaren irabazia konpentsatzeko balio dute, eta, horrela, faktura fiskala murrizteko. Lehenik, irabazitakoaren eta galdutakoaren konpentsazioa egin behar da ondare-irabazi eta -galeratzat hartzen denaren artean, aktiboaren izaeraren arabera. Konpentsazio horren ondoren saldo negatibo bat, ondare-galera bat, gertatuko balitz, orduan erabili ahal izango litzateke dibidenduekin edo errenta finkoko tituluekin irabazitakoa murrizteko (kapitalaren etekinak), gehienez % 25eko mugarekin, eta zergei lotutako gainbalioa murrizteko. Beraz, unea litzateke ondare-galerek kapital higigarriaren etekinak jaisteko, baina ez % 25 hori baino gehiago.