Unai Rementeria Bizkaiko ahaldun nagusiak iragarri duenez, 270 milioi euro inbertituko dira proiektu estrategikoak gauzatzeko, dauden 419,7 milioi berritzaileetatik, behin foru administrazioaren 2021eko aurrekontuaren behin-behineko likidazioa onartuta. Besteak beste, 180 milioi euro bideratuko dira metroa Galdakaora zabaltzeko.
Rementeriak agerraldia egin du astearte honetan, Jose Maria Iruarrizaga Ogasuneko foru diputatuarekin batera, Foru Administrazioaren 2021eko aurrekontuaren behin-behineko likidazioaren eta diruzaintzako gerakinekin egin beharreko inbertsioen berri emateko.
Behin aurrekontuaren likidazioa onartuta, gaur egun Bizkaian dauden diruzaintzako geldikinen “argazki finkoa” 419,7 milioi eurokoa da.
Foru Aldundiak dituen 419,7 milioi horiek aurreko ekitaldietako diruzaintzako gerakinak 2021eko ekitaldiko kontabilitate-emaitzan sartzearen emaitza dira.
Bizkaiko ahaldun nagusiak esan du “zuhur” jokatu behar dela, batez ere “ziurgabetasun globalaren” une honetan, eta, beraz, hori izango dela 419 milioi horiek erabiltzeko gakoa. Zehazki, zehaztu du % 65 inbertsio estrategikoak bermatzera bideratuko dela, 270 milioi inguru, eta beste % 35a, 150 milioi inguru, erreserbatuta geratuko dela egoera “gogortu” eta “egoera okerragora” eramango bada.
Zehazki, etorkizunean “ekintza edo plan bereziak” aktibatzeko beharra aipatu du, lurraldeari laguntzeko, edo, adibidez, aurrekontua egiteko garaian “logikoki” jasota ez zeuden erakundeari berari eta foru-sektore osoari energia-gehikuntzetan eta horniduretan sortzen ari den aparteko kostuari aurre egiteko.
Rementeriaren esanetan, “Nahiago nuke ezetz esatea”, baina uste du “egoera horiek guztiak aurreikuspenean” izan behar direla, “Europan eta gerrarekin gertatzen denaren arabera okerrera ere egin dezakeelako”. “Eta okerrera egiten badute, baliabide horiek ondo etorriko zaizkigu bizkaitar guztioi, horri guztiari buruz ari nintzen zuhurtziaz logikoki hitz egiten nuenean”, gaineratu du.
Ahaldun nagusiak adierazi du Bizkaiko Foru Aldundiak aurreikusitakoak baino soberakin gehiago dituela, funtsean hiru arrazoirengatik, lehenik eta behin 2020an eta 2021ean aurre egin zitzaion aparteko zorpetzeagatik. Azaldu duenez, pandemiaren unerik “gogorrenetan” “baimendutako zorpetze maximora” joan ziren, “Uneak hala eskatzen zuelako”, eta “erabaki guztiz apartekoa” izan zen “behar guztiei” aurre egiteko.
Ezin egon Europaren diruaren zain
Rementeriak adierazi duenez, “oso argi” zuten – eta oraindik ere hala dute – ezin dutela Europaren diruaren zain egon Lurralderako “estrategikotzat” jotzen dituzten proiektuei aurre egiteko, Bizkaia murgilduta dagoen lau eraldaketa handiei aurre egiteko (trantsizioa iraupen luzeko zainketa-sistema, trantsizio energetikoa, trantsizioa mugikortasun jasangarri batean eta trantsizio digitala).
Diputatuak azpimarratu duenez, “Gehienetako bat” funtsen zain ez egotea zen, “Aurre egin beharreko” proiektuak direlako, baina horrek ez du esan nahi egiten ari diren lanak Europako funtsei eskatu ez dizkietenik. Europako baliabideak, azaldu duenez, “Gobernantza Estatuak eramaten duen moduan”, “Gutxi-gutxira iristen ari dira”, baina, adibidez, “Ez dakite ezer” metroa handitzeko eskatutakoei dagokienez.
Rementeriak azaldu duenez, oraindik ez dute gastatu Covid-aren ondorioei aurre egiteko maileguan eskatu zuten zorpetze-diru guztia, eta, beraz, “gerakin horietan daude”.
Bigarren faktoreak, zehaztu duenez, gastatu dutena baino gehiago sartu izanarekin du zerikusia. Azaldu duenez, kostu energetiko horien “eztanda” eta Ukrainaren inbasioak eragindako “ezegonkortasuna” gertatu arte, Bizkaiko ekonomiak “oso modu positiboan” erantzun zuen pandemiaren amaieran, “Oso gogor egiten zuen tira eta bilketak ere nabaritzen zuen egoera ekonomiko hori”. Horregatik, nabarmendu duenez, 2021ean espero baino gehiago bildu dute (8.136,1 milioi), hasieran zuten diru-bilketaren aurreikuspena baino % 10,8 gehiago.
Hirugarren faktorea, neurri txikiagoan bada ere, aurrekontua gauzatzea bera da, 2021eko ekitaldian “oso egikaritze handia” izan arren ( % 98), ez baita % 100 horretara iritsi eta ez baita aurrekontuan jasota zuten diru guztia gastatu. Rementeriak adierazi du % 98ko exekuzio hori “ia erabatekoa” dela, eta ez dagoela “ezer esanguratsurik” gauzatu ez den % 2 horretan.
Beraz, gerakin horiekin bermatuta daude “konprometituta” zituzten proiektu estrategiko batzuk.
Inbertsioak
Zehazki, honako inbertsio hauek finantzatuko dira diruzaintzako geldikinekin: metroa Galdakaora eta Usansoloko ospitalera hedatzea eta Busturialdeko eta Durangaldeko Euskotrenen lineetara konektatzea (180 milioi). Rementeriak adierazi du uda baino lehen espero dutela azpiegitura hori bultzatzeko hitzarmena sinatzea.
Halaber, Avanzada Leioatik igarotzean estaltzea (65 milioi euro) eta Lezama, Arratia eta Uribeko bide zaharreko bide berde berriak eraikitzea aurreikusten da (2 milioi).
Gainera, Rementeriak adierazi duenez, “Gehien behar duenarengan” jarri nahi dute arreta, eta, horregatik, 8,7 milioi bideratuko dira foru-egoitzak berritzeko, adinekoentzako bizikidetza-unitateen eredu berriaren arabera, eta egoitza “gizatiarrago eta etxe baten antzekoago” baterantz aurrera egiteko. Zehazki, kopuru horretatik 7,2 milioi Leioako foru egoitzara bideratuko dira, eta 1,5 milioi Elorrioko foru egoitzara. Obra horiek “zerbitzu publikoari eustearekin bat etorri behar dira, eta fasez fase egingo dira”.
Zortzi milioi ere aurreikusi dira bazterkeria-egoeran dauden pertsonei laguntzeko etxebizitzak erosteko, baina oraindik alokairu-formulak geratuko dira.
Geldikinak lehen sektoreari zuzendutako neurri sorta batera ere zuzenduko dira, 1,5 milioi euro batuz
Eta beste 1,5 milioi baso-laguntzetarako eta energia-eraginkortasuna hobetzeko plan baterako.
Horrekin batera, beste 2,6 milioi aurreikusi dira mendiak erosteko eta bertako espezieekin birpopulatzeko,
Naturguneak.