Artikulu hau nire herri txikian idazten dut, Armintzan, Bizkaiko kostalde zoragarrian, atseden hartuz edo, behintzat, hori nahi dut, eta lehen sektoreko gauzetatik deskonektatzen saiatzen naiz, ezinezkoa baita. Portutik paseoa, liburua eskuetan, Jatara igota eta koadrilarekin solasean. Dena den, harrituta nago zein azkar itzuli garen normaltasun zaharrera, salbu eta barruko maskara, zein pozik berreskuratu ditugun soleterako bidaiak, eta zein asaldatuta gauden ikustean turistek berriro bisitatzen gaituztela megakruzero horietan, inor zauritu nahi izan gabe, megaziudade flotagarriak baitira, non bidaiariak mundu osoan zehar garraiatzen dituzten ardiak Libanora bezala.

Mallorcara hegazkinez joaten diren lagunak, 22 euroan finde bat pasatzera, mendiak eta herrixkak inbaditzen dituzten pijogorriak happyfuroekin, pisu turistikoak gainezka eta, esan bezala, megakruzeroak Getxoko portuan porturatzen. Dirudienez, klima-aldaketaren gaia bigarren maila batean geratu da, eta gizakiaren jarduera tamalgarriaren erruduntasuna, autokulpabilitatetik aldentzen da, aldamenekoari zuzentzera, zeina, bere jardun arduragabearekin, planetak bizi duen itolarri klimatikoaren benetako erruduna baita.

Jada ez dituzte kutsatzen ez hegazkinak, ez megakruzeroak, ez happyfurgo bidaiak, ganadua, eruktuak, puzkerrak eta mindak baizik. Horrelako zerbait pentsatu behar izan dute Bruselako mandamasek, globoa zeharkatzen duten milioika hegazkin eta ontzi komertzialek sortutako kutsadurari eta isuriei aurre egin beharrean, lurraren beste puntatik ekartzen dituzten lehengai eta produktu guztiak Europako kontinente zaharrera ekartzeko, prezio merkeagatik ez ezik, gure paradisua aberats berriez beteta ez zikintzeagatik, industria-kutsadurari buruzko Zuzentaraua ukitzea erabaki baitute.

Esan bezala, Europako Batzordeak Industriako Isurpenei buruzko Zuzentaraua eguneratzea erabaki du, kutsadura prebenitu eta kontrolatzeko. Horretarako, txerriak eta hegazti-hazkuntza, behiak eta INRI gehiago erabiltzekoak barne hartzeaz gain, ez ahaztu Aste Santuan gaudela, Zuzentarauan sartzeko tamaina-atalaseak jaitsi egin dira, eta, beraz, Zuzentarau hori betetzera behartuta dauden abeltzaintzako ustiategien kopurua handitu egingo da.

Erabaki horrek inozoa dirudi, baina Zuzentarauak, Europako 20.000 ustiategiri eragitetik, 185.000 ustiategiri eragitera igaroko da, eta behien sektorearen kasuan, 150 behi baino gehiago dituzten ustiategi guztiei eta urtebete baino gutxiagoko 375 txahal baino gehiago dituztenei eragingo die; beraz, oker ez banago, gure ingurune hurbilenean asko dira araudi berriak eragindako ustiategiak, eta, ezinbestean, bizitza are gehiago zailduko zaie.

Metalaren, energiaren, paperontzien eta abarren industria handiek sortutako kutsadurari aurre egiteko hasiera batean bultzatutako hutsuneen zuzentarauak esnetarako eta haragitarako behi-azienden familia-abeltzaintzetara iritsi dira. Kostuen gorakada geldiezina dela eta, kostuek nekez irauten dute bizirik, aurrezkiak eta ondarea janez, eta araudi berriarekin, espero dugu egungo terminoetan argirik ez ikustea, baldintza handiagoak izango dituzte ekoizpenerako, eta, ondorioz, kostu handiagoak izango dituzte. Hori guztia, Europako agintariak kezkatuta agertu diren une honetan, Europak beste herrialde eta kontinente batzuekiko duen elikadura-mendekotasun handiagatik, eta, paradoxikoki, egoera politiko batean, non Bruselatik nabarmendu den Europako kontinentearen elikadura-subiranotasuna bultzatu beharra.

Amaitzeko, asteazken honetan, apirilak 20, Ordizian Artzain Eguna ospatuko den jai-ekitaldi bati ekingo diot, artzaintzaren antzinako lanbidea omentzen den jai-egun bati, hain zuzen ere. Gure inguruan oraindik bizirik dirauen transhumantziari keinu bat egiten zaio, eta Idiazabal gazta berria zabaltzen da, Tolosako AMA jatetxeko sukaldari gazteek gure bitxi gastronomikoa errekonozitzen dutelarik. Aitortzen dut ekitaldi horiek positiboak direla lehen sektorearentzat, eta bereziki artzainentzat eta Idiazabal gaztarentzat; dena den, Ordiziakoa bezalako Idiazabal gaztari lotutako udal batek, Enirio-Aralar Mankomunitateko lehendakari gisa duen arduratik, artzain horiek baldintza duinetan lan egiteko eta bizitzeko behar dituzten azpiegiturak (bideak, txabola berrituak, sastrakak kentzea, etab.) hobetzeko asmorik ez izatea eskatzen dio zeruari.

Badirudi Ordiziak eta mankomunatuta dauden gainerako udalek, Europako Batzordeak bezala, abeltzaintza-sektorearekin hartzen dutela sektore industrialarekin ausartzen ez dena, ibarreko hirigintza- eta industria-tropeliak konpentsatu nahi dituela, mendilerroa birjina eta osorik mantenduz.

Esandakoaren arabera, inkoherentziak, galdarak.

Egilea Andoni Beitia