Nazioarteko Diru Funtsak (NDF) multinazionalei zergak aldi baterako igotzeko aukera iradoki zien astelehen honetan herrialdeei, “gehiegizko mozkinekin”, “finantza publikoen gaineko karga arintzeko” helburuarekin. Ez da proposamen berria. Erakundeak Covid-19aren krisia hasi zenetik defendatzen du, 2020. urtearen lehen erdian. Hala ere, garrantzi berezia hartzen du erakundeak urtero egiten duen udaberriko ohiko bileran gertatzen delako, ekitaldi bakoitzeko garrantzitsuenetako bat.

Ohiko topaketaren lehen egunean aurkeztutako dokumentuetako batean, erakundeak aitortu zuen estatu askotako kontu publikoen osasuna zalantzan dagoela Covid-19aren osasun- eta ekonomia-krisiaren ondorioz aurre egin behar izan dieten ustekabeko gastuengatik. Hala, Nazioarteko Diru Funtsak positibotzat jotzen badu ere etorkizunean bideragarriak diren enpresei laguntzen jarraitzea, ezusteko gastu hori konpentsatzeko finantzaketa-bide berriak aurkitzeko ere eskatzen du.

Horietako bat, nabarmendu zuenez, aldi baterako zerga-igoera da, mozkin neurrigabeak izan dituzten konpainientzat. Zehazki, “Pandemiarekin lotutako gehiegizko etekinak harrapatzeko diseinatutako enpresen diru-sarreren gaineko zergen aldi baterako igoerak” proposatu zituen. Funtsak ekarpen horretatik haragoko formula zehatzik iradoki ez bazuen ere, neurri horiekin benetan behar ez zuten enpresei egindako “transferentzia batzuk berreskuratu” ahal izango zirela gogorarazi zuen.

Susperraldi ekonomikoa osatzeko proposamenen artean, gaur egun Ukrainan gerra dela eta arriskuan dagoena, NDFk zergen betetzea hobetzea eta beste erreforma batzuk bultzatzea ere eskatu zuen, zerga-ordainketa modernizatzeko.

Kristalina Gueorguievak zuzentzen duen erakundeak, ohi bezala, defizita eta zor publikoa murrizteko sendotze fiskalaren erritmoa neurtzea gomendatu zien herrialdeei. Hala ere, egoera fidagarrienean dauden herrialdeak eta finantza-osasun ahulagoa dutenak bereizi zituen.

Lehenengoak laguntzak “azkarrago” murrizten has daitezkeen bitartean, puntu horretan ez daudenek oraindik asaldurak eta arazoak izan ditzakete epe luzera, orain egokiak ez diren neurriak ezarriz gero. Horregatik guztiagatik, azken kasu horretan, bideragarriak diren konpainien biziraupena ziurtatzeko ahalegin fiskal publikoa nagusitzen jarraitu behar du.

Merkatuaren hutsegitea

Laguntza mota hori, Nazioarteko Diru Funtsak zehaztu zuenez, egoera zailean dauden erakundeetara mugatu behar da, “merkatuak huts egin duelako”. Hau da, laguntzak pandemiak eragindako shockagatik edo krisi inflazionistagatik izan ez balira, behar bezala erantzun duten enpresetan zentratzea eskatu du. Izan ere, erakundeak gogorarazi duenez, laguntza publikoak irauten ez badu, enpresa horiek desagertzeak ekonomiaren gainerakoa eraman lezake, enpleguari eta sektore bereko beste konpainia batzuekiko sinergiei dagokienez.

Funtsak onartzen du oso zaila dela modu objektiboan erabakitzea zein diren bideragarriak izateko aukera duten negozioak, baina gogorarazi du sektore batzuk, hala nola turismokoak edo ostalaritzakoak, bereziki kaltetuak izan direla krisiaren ondorioz.

Era berean, Nazioarteko Diru Funtsak mundu osoko herrialdeen ia % 70en aurreikuspen ekonomikoak eguneratuko ditu udaberriko bileran. Joan den astean, topaketaren aurreko agerraldi batean, Gueorguievak aurreratu zuen funtsak beherantz berrikusiko dituela BPGren hazkunde-proiekzioak 143 herrialdetan.

Egilea Andoni Beitia