Guztia herrian zehar, baina herririk gabe, despotismo ilustratuaren leloa zen XVIII. mendearen amaieran. Politikari gehiegik eguneroko ekintza politikoan pentsatzen dutenaren, hobeto esanda, praktikatzen dutenaren antzeko zerbait. Haiek uste dute beraiek direla kudeatzea eta gobernatzea tokatzen zaien sektorearen errealitatearen benetako interpreteak, eta hain da horrela, non beren politiken ustezko onuradunak ere gutxietsi egiten baitira.

Antzeko zerbait gertatu da Aralarren, maiatzaren 1eko igande honetan. Bertan, Enirio-Aralar Mankomunitateak, geldialdi pandemikoaren ondoren, larreak irekitzeko festa antolatu du berriz ere. Bertan, alde batetik, beren aziendarekin mendia kudeatzen duten abeltzainek egiten duten lanari balioa ematen zaio, eta, bestetik, abeltzainek mendi publiko horiek behar bezala eta modu iraunkorrean kudeatzeko konpromisoa agerian uzten dute, gizarte osoaren onerako, eta ez soilik hamabost herritarren onerako.

Jai horretan, abeltzainen lana eta horiek Mankomunitateko kudeatzaileekin duten konpromisoa irudikatzeko, abeltzainek ardi, behi eta zaldi abelburu gutxi batzuekin zeharkatzen dute Zamaoko burdin hesia, mendilerrora sartzeko atari gisa. Bada, aurten, jai honekin normaltasun sentsazioa eman nahi duen Mankomunitate bati planto egitea eta bizkarra ematea erabaki dute abeltzainek. Izan ere, Mankomunitatea olinpikoki pasatzen da urtean zehar abeltzainengandik.

Maiatzaren 1ean, lan egunean, langileak kalera atera ziren beren lantokietan baldintza duinak aldarrikatzera (laneko segurtasuna, soldata hobeak, hobekuntza sozialak, etab.) eta bizitzako kasualitateak aldarrikatzera. Egun horretan, Aralarko abeltzainek horman zutik jartzea erabaki zuten, eta zerrara igotzen diren abeltzainen lan-baldintzak hobetu nahi ez dituen Mankomunitatearen aurrean planto egitea.

Erabakiak bat baino gehiago baztertu du, baina denek, Mankomunitateko mandamek, 15 udalerri horietako gainerako udal kargudunek eta herritar guztiek, jakin beharko lukete erabaki hori ez dela erraza izan abeltzainentzat, ez baita gustukoa mendiko abeltzaintzari balioa emateko asmatu zen jaiari bizkarra ematea.

Despotismo ilustratuaren leloarekin iruntziz, norbaitek erabaki du errealitate bihurtzea hau: “Dena abeltzaintzarako, baina abeltzainik gabe”.

Antzeko zerbait, distantziak alde batera utzita, pentsatu behar izan dute etorkizuneko guruek eta multinazionalen eta inbertsio-funtsen kudeatzaile irrikatsuek, elikagai-ekoizlerik gabeko elikaduraren alde egin baitute, eta horrela, egun bai eta egun ere, elikagai naturalak elikagai artifizialekin ordezkatzeko proiektuei buruzko berriak ezagutzen ari gara.

Andoni abeltzain gaztea da, eta, duela gutxi, sektoreko informazioa partekatu dut. Uste dut laster ezagutu nauela, eta oso ondo dakidala zein diren gehiegi berotzen nauten albisteak. Duela gutxi, albiste kezkagarri bat gertatu zait Pascualek sustatutako esneki-startupen azeleragailu bati buruz; izan ere, lau proiektu hautatzen zituen, eta horien elementu komuna zelula-nekazaritza zen, behirik gabeko esnekiak ekoizteko.

Ez pentsatu enpresa horiek, nazionalitate askotakoak, forratzeko helburu doilorra dutenik, ez, Jainkoarren. Zuen helburua da zuei laguntzea eta animaliei eta ingurumenari tratu txarrak ematen dizkieten pertsonen kontzientzia arintzea izozkiari tiro egiten dioten bakoitzean. Pascualek berak ere bultzatzen ditu startup horiek, haragi- edo esne-enpresa handiek egiten duten bezala, bi merkatuetan aldi berean egoteko, mezetan eta dilin-dalan, esne-sektore naturalean eta esne-sektore artifizialean. Azken batean, esan dizuedan bezala, dena elikaduragatik, baina elikagai-ekoizlerik gabe.

Dena den, patioa zein nahasia dagoen kontuan hartuta, ez naiz batere harritzen, eta horrela Andonik ere gertatzen zaidan informazioa ulertzen dut. Izan ere, Andonik dioenez, Europako Batzordeak ‘End The Slaughter Age’ (Acabemos con la era de los sacrificios) Europako Herritar Ekimena erregistratu du. Ekimen horretan, abeltzaintza-sektoreko lagun horiek abeltzaintza nekazaritzako diru-laguntzak jaso ditzaketen jardueretatik kanpo uztea eskatzen dute. Bultzatzaileen arabera, alternatiba fisiko eta ekologikoak sartu behar dira, hala nola nekazaritza zelularra eta landare-proteinak eta ekoizpen horietarako pizgarri berriak. Horrelako lagunekin, zertarako nahi ditugu etsaiak?

Laburbilduz, dena zuengatik, baina zuek gabe.

Egilea Andoni Beitia