Gipuzkoako udalerri horretako Udalak iragarri duenez, maiatzaren 11n multinazional estatubatuarrak idatzi bat erregistratu zuen San José López SJL garraio-enpresak Lanbarren industrialdean okupatzen zituen lurretan kokatzeari uko egiteko. Ondorioz, erabaki eztabaidagarri bat erori zen, eta merkatariak, sindikatuak, gizarte-taldeak eta Oiartzungo Udala bera aurka agertu ziren.
Gipuzkoako Udalak jakitera eman duenez, Amazonek argudiatu du bere estrategia estatu mailan birplanteatu dela eta eskema berriak ez duela beharrezkotzat jotzen Lanbarrenen ezartzea. Ohar baten bidez azaldu duenez, lurraren jabeak lurzorua deskontaminatzen jardun du azken urtean, eta jakinarazi dio zenbait garraio-enpresa daudela lursail horretan kokatzeko interesa dutenak.
Jabea Panatonni inbertsio-funtsa da. 2020aren amaieran 42.000 metro koadroko lursail bat erosi zion bere aurreko jabeari, Investec funtsari, eta bertan garatzen zuen bere jarduera Gipuzkoako San José López SJL enpresa garraiolariak. Amazonek interesa agertu zuen partzela alokatzeko, leku horretan logistika-zentro handi bat jartzeko, bigarrena Euskadin, Trapagaranen (Bizkaia) dagoeneko erabiltzen denaren ondoren.
Horrela, Oiartzungo Udalean izapideak hasi zituen udalerri horretatik jarduteko baimena lortzeko. Pasaia, Bilbo eta Santanderreko portuetatik gertu egotea izan zen multinazional estatubatuarra kokaleku hori aukeratzera bultzatu zuten arrazoi nagusietako bat, azken miliako banaketara egokitzen zelako eta ondoko Frantziaren hegoaldeko banaketa errazten zuelako.
Bere plana 22.000 metro koadroko azalera baten gainean eraikin bat eraikitzea zen, eta aurreikuspenen arabera, 2023ko lehen hiruhilekoan has daiteke lanean.
Albisteak ezinegon handia sortu zuen Oiartzungo biztanleengan eta Oarsoaldea eskualdeko saltoki txikietan, Donostiara ere zabaldu baitzen. Oposizio hori 2020ko azaroaren 28an gauzatu zen, “Tokiko merkataritzaren aldeko talde batek” deitutako elkarretaratze batean, eta Lanbarren industrialdean proiektua geldiaraztea eskatu zuen.
Hala ere, EH Bilduk zuzentzen duen udalak esan zuen ezin zuela ezer egin banaketaren erraldoiaren etorrera saihesteko, horrek jarduera logistikoak eta/edo industrialak baimentzen diren eremuko hirigintza-plangintza betetzen baitzuen.
Ekimena lehen baldintzak betetzen joan zen, hirigintza-batzordean eta gobernu-batzordean parte hartu ondoren, baina zenbait atzerapen izan zituen, aurretik San Jose Lopez Garraio-gasolindegiak hartu zituen lurzoruak deskontaminatzeak eragiten zituen konplikazioen ondorioz.
Prozesua bideratuta zegoela zirudien, harik eta iazko otsailean EH Bilduk gobernu-taldean eta EAJk oposizioan osatutako udalbatzak aho batez mozio bat onartu zuen arte. Bertan, proiektuaren aurka zegoela adierazi zuen, udalerriarentzat eta bere jardueraren ondorioak jasango dituzten sektoreentzat “desegokia” zela iritzita.
Idazki hori, gainera, euskal sindikatu-espektro osoak bultzatu zuen (ELA, LAB, CCOO, UGT, ESK, Steilas, CNT), baita Greenpeace, Eguzki edo Ekologistak Martxan bezalako erakunde ekologistek ere. Atzoko komunikatuan egin zuen bezala, udalak Lanbarrengo merkataritza txikiarekin eta jarduera industrialarekin konpromisoa agertu du.
Tokiko saltokiak, gizarte-taldeak eta eragile ekonomikoak, poz-pozik
“Poz-pozik gaude, zenbat eta urrunago orduan eta hobeto, baina susmoak ditugu”. Horrela mintzatu da atzo Amador Viteri, Dendartean merkatarien elkarteko presidentea, proiektuaren berri izan zenetik proiektua gauzatzearen aurka agertu dena.
Viteriren ustez, “Printzipioz, albiste ona da”, baina berehala gaineratu du “ezin ditugula kanpaiak hegan bota”. Adierazi duenez, multinazional estatubatuarra kokapen hobea bilatzen ari den susmoa du merkatarien elkarteak, Dendartean-ek Donostiako Belartza II industrialdean kokatzen duena.
“Ziur alternatiba bat aztertzen ari direla, eta Donostian dagoela”, ohartarazi du Viterik, eta Belartzan izan litekeen aukera aipatu du, bigarren fasean bere lurretan logistikako jarduerak jartzeko aukera dagoelako. Hori dela eta, elkartea Amazonen hurrengo mugimenduei adi egongo dela ziurtatu du, “Zenbat eta urrunago, hobeto”.
Amador Viterik Oiartzungo Lanbarren industrialdeari banaketa-enpresa erraldoiak uko egitea eragin ahal izan duen beste arrazoi bat ere aipatu du: salmenten jaitsiera, merkataritza txikian ez ezik, “Internet bidezko salmentak ere jasaten ari direlako”.
Viterik gogorarazi du zergatik alegatu zuten Oiartzungo Udalaren aurrean Amazonen proiektua geldiarazteko. Arrazoi horien artean dago ez dela logistika-jarduera bat, baizik eta merkataritza-gune bat eraiki nahi zuela, eta, kasu horretan, ez zuela lekurik izango eremu horretako hirigintza-planaren barruan.
Logistika produktu baten hornitzailearen eta azken kontsumitzailearen arteko bitartekari lana egiten duen jarduera dela argitu du, eta Amazonek, berriz, erositako materiala zuzenean azken bezeroari ematen diola.