Euskal industriaren lehiakortasuna areagotzen laguntzea, bere ikerketen bidez edo nazioarteko teknologia bereganatuz. Hori da CIC nanoGUNEren helburuetako bat, eta azken urteotan enpresa-transferentzian jarri du arreta. «Ikerketako bikaintasun-zentro bat gara, eta orain transferentzian izan nahi dugu», adierazi du arlo horretako arduradun Ainara García Gallasteguik.
Zer helburu ditu nanoGUNEk enpresa-transferentziaren esparruan?
2009an eratu zenetik, lehenengo gauza zentroa sendotzea, izen handiko zientzialariak erakartzea eta puntako ekipamendua erostea izan zen. Transferentzia egiten zen arren, eta spin-off sortu ziren arren, ez zen, beharbada, fokuetako bat. 2018an hasi nintzen lanean, esperientzia nuen, urteak neramatzalako Londresen lanean, industriara ikerketa transferitzeko lanak egiten. Orduan erabaki zen nanoGUNEn Transferentzia Plan bat egituratzea, beste helburu batzuen artean, euskal industriaren lehiakortasuna areagotzen lagundu nahi duena, are indartsuagoa izan dadin.
Plana 2018an eta 2019an hasi zen egituratzen.
Bai, eta nire zuzendariarekin bat etorri da beti, eta haren laguntza izan dut etengabe. Gure transferentzia hiru zutabetan oinarritzen da: kontratazio pribatua, patenteak eta startupak sortzea. Orain ikusten ari dira lehen emaitzak.
Zer balantze egiten duzu ezarpenaz?
Oso pozik gaude. Inguruko zentroek aitortu dute aldaketa handia izan dela. Ikerkuntzan bikaintasuna zuen zentro finkatu bat ginen, eta orain transferentzian bikaintasuna izan nahi dugu. Bikaintasun hori bi bidetatik etor daiteke: eragin handiko proiektuetatik, hala nola Intelekin dugun kontratutik, nazioartekotzea ekarri baitio euskal ikerketa bati; edo nazioartean egiten diren eta euskal industriara transferitzen ditugun teknologien xurgapenetik. Bezero gutxi izatetik, fakturazio pribatua nanoGUNE guztien % 15era igo da.
Bira hau patenteen esparruan ere gertatzen al da?
Hala da. Patenteen eta jabetza industrialaren zorroa sendotu dugu. Gaur egun, 25 eskaera ditugu zorroan, hiru berri eta hiru berriki eman direnak. Balio horiek aipagarriak dira gurea bezalako ikerketa-zentro batentzat. Garrantzitsuena lizentzien biraketa da, hau da, patenteak ustiatzea, hirugarren batek onura bat sortzea. Ildo horretan, ratioa altua da, 25 eskaeretatik 17 ustiatzen ari diren enpresetan lizentziatuta baitaude.
Zein arlo hartzen dituzte?
Bioteknologiatik, elektronikatik, material aurreratuetatik, optikatik. eman diren hiruretatik bat oso teknologia berezia da, CEITekin batera, materialen kalitatea kontrolatzeko, eta hori oso espezifikoa da materialen magnetismoa metodo optikoen bidez neurtzen duten ekipamenduetarako. Bioteknologiaren alorrean, beste bi eman dira, horietako bat EHUrekin batera. Antzinako entzimak berreraikitzean zentratzen dira, prozesu bioteknologikoetan edo elikadura, ehungintza edo papergintza bezalako sektoreetan aplikazio bat dutenak. Baina bere ezaugarri izarra biomasa, bioetanol edo bioerregaiaren ekoizpena hobetzea da.
Eta zertan zentratzen dira eskatu berri diren hirurak?
Horietako bat grafeno oxidoa eta nanokitina duten tinta eroaleak garatzea da. Tinta horiek eroankortasun elektriko oso handia dute eta termoegonkorrak dira, eta osagai elektronikoetan aplikatzen dira. Bestea polimero autokonpongarriak dira, eta pantailetan aplikatzeko ahalmen handia dute. Eta azkena fabrikazio gehigarrirako 3D inprimagailuetarako gailua.