Iñigo Urkullu lehendakariak Europako berreskuratze-funtsen banaketan izandako “atzerapen nabarmena” deitoratu zuen joan den ostiralean, eta Espainiako Gobernuari baliabideen etorrera arintzeko eskatu zion. Legebiltzarreko kontrol saioan, Urkulluk zehazki Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako hiru proiektu estrategikori buruz hitz egin zuen, mugikortasunaren, eraldaketaren eta digitalaren eta osasun-terapia aurreratuen aldeko Next funtsen alde egiten dutenak, eta 1.845 milioi euroko inbertsio globala ekarriko dutenak. Kasu honetan, Eusko Jaurlaritzak EBko funtsetatik 648 milioi lortu nahi ditu. “Aurkeztu zenetik zazpi hilabete baino gehiago igaro dira eta finantziaziorik gabe jarraitzen dugu”, deitoratu zuen.
Hala eta guztiz ere, lehendakariak azpimarratu zuenez, pandemiaren ondoren susperraldi ekonomiko eta sozialerako Europako baliabideak “ezinbestekoak” diren arren, “Euskadik susperraldi hori baliabide propioekin bultzatzeko aukera du”. “Hori frogatu dugu Eusko Jaurlaritzaren eta foru-aldundien 530 milioi euroko inbertsio-planarekin. Euskadi Next proiektuak martxan jartzeko lehen baliabideak aurreratu ditugu, eta Europako Funtsak iristen direnean, iristen badira, inbertsioak bizkortu ahal izango ditugu “, zehaztu zuen. “Jarrera konstruktiboa eta proaktiboa izaten jarraituko dugu. Hau eraldaketarako aukera bat da, eta aprobetxatu egingo dugu “, adierazi zuen.
Lehendakariak ziurtatu zuen Euskadin egindako lanaren balorazioa positiboa dela, izan ere, “Lehentasunezko proiektuak estrategia publiko-pribatu partekatu batean definituta daude, Europar Batasunak eta Espainiako Gobernuak ezarritako lehentasunekin lerrokatuta daude, ezarritako epeetan egin daitezkeen proiektuak dira, ministerioek konferentzia sektorialetan esleitutako baliabideak azkar aukeratzen dira eta dagozkien funtsak jasotzen ari gara, eta ministerioetatik funtsak jasotzen dira, I+G arloko zentroei lotutako ekimenen bidez”.
Kontrapuntua
Adierazi zuenez, balorazio positibo horren “kontrapuntua” da Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoak (MRR) kontrolatzeko eta kudeatzeko tresna “ez dagoela amaituta eta ez dugula jaso Euskadiri dagokionez funtsen kudeaketa globala ezagutzea ahalbidetzen duen jarraipen-txostena”.
Euskadiko proiektuak bat datoz PERTErekin
Era berean, deitoratu zuen Nadia Calviño lehen presidenteordeak ez duela baieztatu “inolako proiekturik finantzatuko denik”, baina adierazi du Euskadik aurkeztutako proiektuak bat datozela PERTEekin (Ekonomia Berreskuratzeko eta Eraldatzeko Proiektu Estrategikoak) eta ministerioek dituzten finantzaketa-tresnekin. Ildo horretan, lehendakariak ohartarazi zuen beharrezkoa dela Europako funtsen “hedapenean arintasun handiagoa”; izan ere, “Hiru urte baino ez ditugu 70.000 milioi euroko inbertsioa hitzemateko” Estatuan, eta horietatik 12.187 milioi baino ez dira ordaindu, 2021erako eta 2022rako aurrekontuan jasotakoaren % 23 “. “Agerikoa da atzerapena eta funtsen exekuzioa arintzeko beharra”, ondorioztatu zuen.
Urkulluk aitortu zuen, halaber, Euskadi “dagozkion diru-laguntzak” jasotzen ari dela beste proiektu batzuetarako, eta aurrera egiten ari dela hidrogenoaren korridorea edo plan turistikoak bezalako ekimenetan.
Urkuluk kritika hori egin zion Carlos Iturgaiz EAEko PPko presidentearen galdera bati, Europako funtsak berandu iritsi direlako. Iturgaitzek Eusko Jaurlaritza funts propioekin proiektu atzeraezinak bultzatzen hasi izana baloratu zuen, eta Pedro Sanchezen Gobernuaren “kudeaketa tamalgarria” kritikatu zuen. Era berean, berriro eskatu zion lehendakariari zergak jaitsi zitzala Euskadin, Kontzertu Ekonomikoa erabiliz, “Gainezka dauden foru-kutxek hori ahalbidetzen dutelako”.