Iñigo Urkullu lehendakariak berriro eskatu zuen atzo Europar Batasuneko Next Generation funtsen gauzatzean bizkortasun handiagoa eta autonomia erkidegoen parte-hartze handiagoa. Ekonomialariak gaiari buruz antolatutako jardunaldi baten inaugurazioan, Urkulluk eskualdeetako PERTEak egin ahal izatea eskatu zuen, “Agerikoa baita gobernu autonomikoak garela produkzio-sarea, haren beharrak, indarguneak eta hobetzeko eremuak ondoen ezagutzen eta ulertzen ditugun erakundeak”. Horregatik, “Baliagarriagoak eta eraginkorragoak” izango lirateke funtsen erabilera azkartzeko eraldaketa ekonomikorako.

Euskadiren kasuan, lehendakariaren arabera, RIS3 eskualde-espezializazioko Europako estrategian (EAEren kasuan, sektore biosanitarioa, energia eta 4.0 industria hartzen dituena) sartutako proiektuetarako finantzaketa lortzea ere ahalbidetuko lukete, proiektu horiek ez baitute lekurik Espainiako Gobernuak onartutako PERTEetan. “Espezializazio Adimenduneko gure Estrategia, RIS3 Euskadi, Europak zehaztutako lehentasunezko helburuetara bideratuta dago: Osasun pertsonalizatua, energia garbiak eta industria adimenduna”, adierazi zuen. “Proiektu fidagarri eta sendoak ditugu”, gaineratu zuen.

Urkulluk azaldu zuenez, eskualdeetako PERTEek Europako funtsetara iristeko aukera emango lukete, zuzeneko sarbide-mekanismo baten bidez. Mekanismo hori “autonomia-erkidegoak berak garatu eta kudeatu ahal izango luke, eta ez luke behartuko laguntzak hainbat leihatilaren artean bereiztera”. “Gure kasuan, Espezializazio Adimendunaren Estrategiarekin bat datozen proiektuak lantzen ari gara, Espainiako Gobernuaren PERTEetan lekurik ez dutenak. Figura hori bide erabilgarria eta eraginkorra izan daiteke Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoaren (MRR) erabilera azkartzeko, eraldaketa ekonomikoaren ikuspegitik “, adierazi zuen.

Gainera, Urkulluk proposatu du autonomia-erkidegoek parte hartzea Espainiako Gobernuak EBri aurkeztu behar dion agendaren diseinuan, Next funtsetan sartutako 71.000 milioi kredituetarako. “Eranskin horrek Europak hasieran onartutako planari mugarri eta helburu gehigarriak gehitzea dakar. Aukera ematen da autonomia-erkidegoak aldaketa horren diseinuan inplikatzeko eta gure esku-hartzeak erreforma eta inbertsio gisa sartu ahal izateko, betiere gure eskumenen eremuan “, zehaztu zuen. Hori dela eta, gogorarazi zuen mailegu horiek ezin dutela “inolaz ere autogobernuaren merkatu izan zorpetzeko gaitasunari dagokionez”. “Funtsezko 24 hilabeteri egin behar diogu aurre, eta, oraingoz, ez dugu informaziorik, ezta gehigarria egiten parte hartzeko aukerarik ere”, deitoratu zuen.

Eraldaketa globala

Urkulluk azpimarratu zuen hori “funtsezko tresna” dela, eta aurten ere aurrekontu-egonkortasunari buruzko araudia etenda dagoela. “Eraldaketa globaletan laguntzeko eta nahi dugun etorkizunarekin batera eraikitzeko agertoki ezin hobea irekitzen da”, adierazi zuen.

Bestalde, ekitaldiaren amaieran, Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasun sailburuak gogorarazi zuen 2022ko bigarren seihilekoa “funtsezkoa” dela Europako funtsak “ezartzeko eta lurreratzeko”. “Eta horretarako tekla egokia aurkitzeko gai izan behar dugu”, gaineratu zuen. Adierazi zuenez, egungo egoera ekonomikoa “konplexua” da, baina Euskadik “kontu publikoen egoera sendo, fidagarri eta onbideratuarekin” jasan ahal izan du.

Sailburuak EBko erakunde nagusien erreakzioaz hitz egin zuen, “Covid-aren ondorio ekonomikoak arintzeko”, eta Next Generation ekimena aipatu zuen, “Berreskuratzeko aldi baterako tresna berria”, “EBn zerga-politika kontraziklikoa ezartzeko ezohiko une baten aurrean inoiz egin ez den apustua”. Horregatik, funts horiek euskal produkzio-sarean “lurreratzea” premiazkoa dela azpimarratu zuen.

Egilea Andoni Beitia