Auzitegi Gorenak ekainaren 1era atzeratu du bankuek zoru klausula gisa bidegabe kobratutako zenbatekoen itzulketari buruz Adicaek jarritako demanda kolektiboaren eztabaida eta botoa, Auzitegi Gorenak ostegun honetan jakitera eman duenez.

Ohar batean, Gorenak adierazi du eztabaida bertan behera uztea erabaki dela, eta ekainaren 1ean, goizeko 10: 30ean, aretoko osoko bilkurari jakinaraztea.

Adicaeren demandaren xedea da kontratua sinatu zenetik behar ez bezala kobratutako zenbatekoak berreskuratzea, eta ez soilik baliogabetzat jo zirenetik; horri buruz ekainaren 1ean erabaki beharko du Gorenak, Pedro José Vela Torres magistratua txostengile izango duen epaitzan.

Auzitegi Gorenak 2013ko maiatzaren 9a ezarri zuen behar ez bezala kobratutako zenbatekoak erreklamatzeko azken eguna, atzeraeraginik gabe eta hipoteka zein egunetan sinatu zen kontuan hartu gabe.

Hala ere, beste organo judizial batzuek itzulketa kontratua sinatzen den egunetik aurrera gauzatzearen aldeko epaiak eman dituzte, Adicaek defendatzen duen bezala.

Horien artean, Madrilgo 11 zenbakiko merkataritza-epaitegiak, Probintzia Auzitegiak berretsi zuen epaitzan, apirilaren 19an erabaki baitzuen hipoteka-” lurzoru “abusuzko horien aplikazioan kobratutako kopuru guztiak itzuli behar direla, eta ez soilik 2013tik aplikatutakoak, hori ezarri baitzuen Gorenak.

Madrilgo Auzitegiaren epaitzak aukera eman zion lurzoru-klausula deusezak zituen bati hipoteka sinatu zenetik soberan ordaindutakoa berreskuratzeko 2007an, nahiz eta epai irmoa izan eta 2013ko maiatzetik aurrera berreskuratu.

Baina Madrilgo Auzitegiak lehenetsi egin zuen lurzoru-klausularen eraginpean daudenen babes judizial eraginkorra gauza epaituaren aurrean, eta nabarmendu zuen Gorenak ezarritako denbora-muga honako hau dela: data hori baino lehen hipoteka bat sinatu zuten kontsumitzaileei “banketxeari bidegabe ordaindu dizkioten zenbatekoak osorik itzultzeko eskubidea kentzea”.

Horri esker, hipotekadunei “babes mugatua” bermatzen zaie data hori baino lehen; beraz, babes hori “ez da osoa eta ez da nahikoa, eta ez da bitarteko egokia eta eraginkorra klausula horren erabilera eteteko”, dio epaiak.

Itzulketa hori, Madrilgo Auzitegiak adierazitakoaren arabera, abusuzko klausula hori Espainian aplikatu zitzaien kontsumitzaile guztiei egin behar zitzaien.

Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren jurisprudentziak lehen epaitzan ezarri zuenez, abusuzkotzat jotako hipoteka-klausulak baliogabetzat jo behar dira, eta, beraz, kontsumitzaileak eskubidea du bankuak bidegabeki jasotako zenbatekoak itzul dakizkion Justiziak deuseztasuna deklaratzen duenetik, baina ez lehenago.

Hipoteka exekutatua egon arren

Eta duela astebete, Zaragozako Probintzia Auzitegiak planteatutako auzi prejudizial bati erantzunez, erabaki zuen kontsumitzaileek auzitegietan eska dezaketela hipoteka baten abusuzko klausulen ordaina, hipoteka dagoeneko exekutatua eta saldua izan arren, baina soilik geroagoko eta bestelako prozedura judizial batean.

Adicaek “marasmo judizial bati eta bankuen gehiegikeria masiboari milioika kontsumitzaileri amaiera emateko epai baten garrantzia” azpimarratu du.

Kontsumitzaileen elkarteak ohartarazi duenez, Justiziak ehunka mila ebazpenetan berretsi badu ere zoru klausulen abusua, eta Higiezinen Kreditu Legeak berak 2019an debekatu bazituen ere, zigortutako erakundeek helegiteak aurkeztu dizkiete lortutako epai bakoitzari.

Hori guztia, irismen eta ezaugarri horiek gehiegikeriaz erabiltzea eskatzen duen ezinbesteko konponbide globala atzeratzeko asmoz, eta, aldi berean, erakunde batzuek “lurzoruak” kontsumitzaileei aplikatzen ere jarraitu dute.

Bankuen gehiegikerietan espezializatutako beste kontsumitzaileen elkarte batek, Asufinek, gogorarazi du Gorena “askotan okertu dela zoru klausulen gaiarekin, eta Europak zuzendu behar izan duela”.

Patricia Suarez buru duen elkarteak adierazi duenez, kezkagarria da “une honetan, eta finantza-krisi larri baten ondoren, argi ez izatea”.

Egilea Andoni Beitia