BBVAk bilera egin du asteazken honetan Bilbon, Laura Rojas Marcos osasunaren psikologia klinikoan doktorearekin eta Joan Roca sukaldariarekin, finantza-osasuna hobetzearen garrantziaz kontzientziatzeko. Esparru horretan, Espainia “oso urrun dago oraindik” egon beharko lukeen lekutik, eta “gainditu gabeko gaia” da.

Ekimen hau bankuak finantza-osasuna hobetzeko garatutako programaren barruan kokatzen da, kontuan izanik diruaren kudeaketa gizartearen estres-kausa nagusietako bat dela, osasun fisikoaren ondoren.

Hori dela eta, bankuak Joan Roca edo Laura Rojas Marcos bezalako erreferenteak bildu ditu Bilbon, BBVAko ordezkariekin batera, finantza osasunaren garrantziaz hausnartzeko.

BBVA Fundazioaren egoitzan egin den topaketan Gonzalo Rodríguez BBVArentzat Espainian negozioa garatzeko zuzendariak ere parte hartu du.

Gonzalo Rodriguezek azpimarratu duenez, une honetan, diruaren kudeaketa estresaren bigarren arrazoia da, hilaren amaierara ez iristeagatik, ustekabeko gastuengatik edo behin erretiroa hartuta bizi-mailari eutsi ahal izango zaion ez jakiteagatik. Horrek guztiak estresa eta antsietatea sortzen ditu, eta, azken finean, “Osasun fisiko okerragoa eragiten du”.

Ildo horretan, adierazi du bankuaren lehentasunetako bat finantza-osasuna zaintzea dela, eta hori “etxeko ekonomiaren kudeaketa ona” dela, “Planifikazioan, aurrea hartzean eta aurreztea bezalako ohitura osasungarriak sortzean” oinarrituta.

Kudeaketa on hori hainbat zutabetan oinarritzen da, hala nola “zor onargarria” izatea edo diru-sarreren eta gastuen arteko “oreka egokia” bilatzea, aurreztu ahal izateko eta aurrezpen horrek ustekabeen aurrean “sei hilabeteko koltxoia” eskaintzeko. “Behin koltxoi horrekin bizi-helburuak planifikatzen has gaitezke”, adierazi du.

Erakundearen ordezkariak adierazi duenez, bai bankuak bai bezeroak zorraren maila “onargarria” izatea nahi dute, eta ez lukete inoiz hileko diru-sarreren % 35 baino gehiago izan behar.

Horregatik, bai zorrerako, bai aurrezkia sustatzeko, erakundeak hainbat tresna ditu, bankuko kudeatzaileekin batera, “Horrelako egoerak aurreratu eta planifikatzen” eta finantza-osasuna hobetzen laguntzeko.

Gonzalo Rodriguezek esan du herritarrak gero eta gehiago jabetzen direla finantza-osasunak duen garrantziaz, baina Espainia “egon beharko lukeen lekutik oso urrun” dagoela oraindik, eta nabarmendu du AEBn edo Europako beste herrialde batzuetan, Ingalaterran esaterako, “Finantza-hezkuntza funtsezkoa dela ikastetxeko hezkuntzan”. “Eta hemen gainditu gabeko gaia da”, adierazi du.

Dena “finantza-hezkuntza on batekin” hasten dela azpimarratu du, eta Espainiak “hobetzeko asko” duela azpimarratu du. Nabarmendu duenez, bizi izandako egoera “konplikatua” izanik, “Jendeak gehiago aurreztu du”, eta azken bi urteotan “inoiz baino aurrezpen eta likidezia handiagoa dago”, zuhurtziaren alde egin delako. “Duela urte batzuk baino hobeto prestatuta gaude”, gaineratu du.

Gainera, azpimarratu du pandemia, giza dramaz gain, “Drama ekonomikoa” izan dela familia, enpresa txiki eta ertain eta autonomo askorentzat, eta horrek “finantza-osasun on” baten garrantziaz kontzientziatzeko balio izan duela.

Laura Rojas psikologoa

Bestalde, Laura Rojas Marcos osasunaren psikologia klinikoan doktore eta terapeutak adierazi duenez, finantza-osasuna “zuzenean lotuta dago gogo-aldartearekin, osasun fisikoarekin eta osasun emozionalarekin”.

Ildo horretan, ziurtatu du funtsezkoa dela “ezagutzak izatea eta baliabideak kudeatzen jakitea”, “Ondo bizi ahal izateko, osasun onarekin, antsietaterik gabe”, eta, batez ere, norberaren bizitza kontrolatzeko sentsazioarekin, “Behar den ezagutza eta informaziotik abiatuta erabaki egokiak hartzeko” gaitasuna izateko.

Rojo Marcosek adierazi duenez, “Tamalez”, finantza-hezkuntzarik ez dagoenez, batez ere Espainian, pertsona askok osasun-arazoak, estresa eta antsietatea dituzte. Beraz, hezkuntza hori azpimarratzen denean, txikienen artean ere, “Finantza-higiene ona” lortzen laguntzen da.

Ziurtatu duenez, egia da diruak ez duela zoriontasuna “per se” ematen, faktore askoren mende dagoelako, baina ikerketa askok lasaitasunarekin lotzen dute, eta horretan eragina du “gauzak kontrolpean izateak”.

Psikologia klinikoan doktoreak esan du “asko” larritu direla zailtasun ekonomikoek eragindako arazo emozionalak, herritarrek bi urte eta erdi daramatzatelako “krisiak, beldurrak, galerak eta heriotza” kudeatzen, eta, ziurgabetasun testuinguru baten barruan, “Estres negatiboaren zutabe nagusietako bat” delako.

Hala ere, uste du “esperientzia dramatiko eta amaitu gabe” horrek guztiak “apaltasun-egoeran” jartzera behartzen duela pertsona, “Premiazkoa denaren eta espero dezakeenaren artean gogoeta egitera eta lehenestera”, eta, finantzen osasunaren ikuspegitik, oinarrizko beharrak zeintzuk diren identifikatzera.

Beraz, “Ikasteko, gauza batzuk aldatzeko, erabaki garrantzitsuak hartzeko eta, batez ere, heltzeko” aukera dagoela uste du. Ildo horretan, uste du bizitzen ari den krisiak finantza-osasuna hobetzen lagunduko duela; izan ere, sufrimendua gorabehera, gizakiak “egokitzeko, ikasteko eta ohitura osasungarriak aldatzeko eta txertatzeko gaitasuna du”.

Joan Roca sukaldaria ere bertan izan da, “Sukaldari erromantiko eta enpresari praktiko” gisa gogoeta eginez, eta gastronomiaren eta finantza-osasunaren arteko harremana nabarmendu nahi izan du.

Joan Rocak adierazi duenez, BBVArekin elkarlanean ari dira ekimen honetan, osasun finantzario eta fisikoaren garrantziari buruzko kontzientzia sortzeko asmoz.

Sukaldariak BBVArekin duen lankidetza nabarmendu du, “Hizkuntza bera” hitz egiten dutelako iraunkortasuna funtsezkoa dela uste dutenean, eta, gainera, bankuak plataforma bat eskaintzen dio “elikadurari buruzko kontzientzia-mezuak sortu ahal izateko”.

Horren harira, adierazi du jendeak jakin behar duela zein garrantzitsua den bere finantza-osasunerako “zer erosi, noiz erosi, nola prestatu eta nola aprobetxatu erosi duena”. “Funtsezkoa da finantza-osasunerako, osasun fisikorako eta, jakina, baita planetaren osasunerako ere”, gaineratu du.

Joan Roca

Joan Rocak esan du “etxean sukaldatzen duen sukaldariarengana” iritsi nahi dutela, eta “etorkizuna, mundua, aldatzeko benetako ahalmena” duela, jatetxeetako sukaldariek bakarrik egiten badute, “Ez baita ezer lortuko”.

“Etxeetako sukaldariek, erostera doazenean, jakin dezatela zer erosi, erosten dutena nondik datorren, eta modu jasangarrian ekoiztuta dagoen ala ez, hori funtsezkoa da gauzak benetan aldatu ahal izateko; izan ere, egungo inertzian jarraituz gero, planeta suntsitu egingo da”, adierazi du.

Rocak, esaterako, ekonomia zirkularrari laguntzearen eta inguruneko biodibertsitatea babestearen garrantzia azpimarratu du, tokiko produktuaren kontsumoa sustatuz iraunkortasuna bultzatzeko. Bere ustez, gero eta kontzientzia handiagoa dago gastronomiaren eta finantza-osasunaren arteko loturaz, baina oraindik “asko indartu” behar da.

Azpimarratu duenez, mezuak eta irtenbide praktikoak eman behar dira, adibidez, janaria ez botatzearekin zerikusia izan dezaketenak, oraintxe bertan % 30 galtzen baita, eta hori “erabat lizuna” da. Era berean, garrantzitsua da kontsumitzaileei adieraztea “behar dena” erosi behar dela, “Ez gehiago”, eta “horrek zerikusi zuzena du finantza-osasunarekin”.

Egilea Andoni Beitia