Espainian ez dira soilik autonomoak beren diru-sarrera errealen arabera kotizatzen ez dutenak, nahiz eta hala iruditu, haietaz ia bakarrik hitz egiten baita. Are gehiago, eredu berriaren negoziazioaren azken txanpan. Egia esan, esan daiteke lau langiletik ia batek ez diola Gizarte Segurantzari ordaintzen bere lan-errentetan oinarrituta: gaur egun sisteman alta emanda dauden 20,2 milioi afiliatuetatik bost milioi inguru dira, 50.000 eurotik gorako soldatak dituztenak eta etxeko langileak ere gehitu behar zaizkielako.

Kolektibo handiena autonomoek osatzen dute: 3,3 milioi baino gehiago, beren kotizazio-oinarria libreki aukeratzen dutenak. Eta gehien-gehienek, % 85ek, gutxieneko kuota ordaintzea erabaki dute: 294 euro hilean, pertsona fisikoak badira; 377 euro, sozietateak badira. Orain arte, datorren urtetik aurrera aplikatzen hasi beharko litzatekeelako José Luis Escrivá ministroak kolektiboarekin negoziatzen duen eredu berria, bere kotizazioak errendimendu garbien arabera egin daitezen, eta, diseinua ekainean itxi beharko litzatekeen arren, oraingoz akordioa urrun dagoela dirudi.

Baina badago beste kolektibo bat, gehien irabazten duten eta gehieneko oinarriengatik kotizatzen duten langileek osatua, 4.139,4 eurokoa, Podemosek kendu nahi duen muga, eta joan den astean PSOEk Kongresuan aldeko botoa eman zuen akats batengatik. Urtean 49.672 eurotik gorako diru-sarrerak dituztenak dira, hau da, 2022an Gizarte Segurantzari ordaindu behar zaion gehieneko ordainsaria; hau da, gaur egun, kopuru hori baino gehiago irabazten duen edonork ez du horregatik kotizatzen.

Gizarte Segurantzako Ministerioak ez du eman gehieneko oinarrietan zenbat afiliatu dauden adierazten duen daturik, baina 2018an 1,5 milioi langile inguru izango liratekeen kalkulua eskaini zioten FNNUri. Zifra hori bat dator EINen Soldata Egituraren Inkestatik atera daitekeen zenbatespenarekin: 1,4 milioi landunek 50.000 eurotik gorako soldatak dituzte. CC OOk, bestalde, 1,1 eta 1,2 milioi artean kotizatzen dute urte osoan kuota maximoagatik, eta 1,5 milioira igo daitezke gutxienez urteko hilabete batean kotizatu dutenak kontuan hartuz gero.

Iruzurraren aurkako kanpaina

Azkenik, sisteman alta emanda dauden etxeko ia 380.000 langileek ere ez dute kotizatzen benetako diru-sarrerengatik, tarifa-oinarriagatik baizik. Tarte horiek, hala ere, hobetu egin dira azken urteetan, eta dezente hurbiltzen dira irabazten dutenera, Carlos Bravo CCOO sindikatuko Gizarte Babeseko eta Politika Publikoetako idazkari konfederalak adierazi duenez. Hala ere, Bravok salatu du sektore horren arazoa ezkutuko ekonomiaren ehuneko handia dela, eta horri aurre egin behar zaiola. Izan ere, 378.000 etxeko langile baino ez daude erregistratuta, baina Biztanleria Aktiboaren Inkestan (Biztanleria Aktiboaren Inkestan) ia 550.000 langile daude; beraz, 165.000k modu irregularrean egiten dute lan. Horregatik, Gobernuak iruzurraren aurkako kanpaina bat abiarazi du kolektibo horretan, eta horri esker milaka eta milaka langile erregularizatu dira.
Berehalako erreformak

Baina Jaurlaritzaren helburua da bost milioi afiliatu horien kotizazioak berehala hurbiltzea haien diru-sarreretara. Horregatik, astelehen honetan bertan, Gizarteratze Ministerioak beste bilera bat egingo du gizarte-eragileekin, 2023an indarrean sartuko den autonomoentzako kotizazio-sistema berria adosten saiatzeko. Hala ere, oraingoz, 250 eta 550 euro arteko kuotak dituzten hamahiru tarteren azken proposamenak CEOEren erabateko arbuioa du.

Baina, horrez gain, Escrivak urtea amaitu baino lehen «gehieneko kotizazio-oinarrien distira moderatua» hitzartzea proposatzen du, eta horrek, aldi berean, gehieneko pentsioa proportzio berean igotzea ekarriko luke. Helburua hurrengo 25 urteetan pixkanaka % 25 handitzea da, urtean 60.000 eurora iristeko.

Egilea Andoni Beitia