Olatz Garamendi Eusko Jaurlaritzako Gobernantza Publiko eta Autogobernuko sailburuak astelehen honetan ziurtatu duenez, Euskadiko Administrazio Orokorreko bitarteko langileen % 90ek baino gehiagok egiaztatu du bere lanpostuaren hizkuntza-eskakizuna, eta nabarmendu du euskarak Administrazioan duen eskakizun-mailak “adostasun sozial zabala” duela; horregatik, “Ganberako adostasun hori errespetatzeko” eskatu du. “Ez dirudi komeni denik iraganeko eztabaidak berpiztea, are zatiketa handiagoa sortuko luketelako”, adierazi du.
Eusko Legebiltzarreko Erakunde, Gobernantza Publiko eta Segurtasun Batzordeak agerraldia egin du Jon Hernandez Elkarrekin Podemos-IUk eskatuta, bitarteko langileak antzinatasunagatik finkatzeko Eusko Jaurlaritzak dituen asmoak azaltzeko.
Garamendik gogorarazi du maiatzaren 24an Gobernu Kontseiluak 8.764 plaza onartu zituela Administrazio Orokorrean eta bere erakunde autonomoetan, Hezkuntza Administrazioan (3.040), Segurtasun Administrazioko zerbitzu laguntzaileetan (315) eta Osakidetza-Euskal Osasun Zerbitzuan (3.723) 2022ko lan-eskaintza publikorako.
Administrazio Orokorrari dagokionez, “Eskaini daitezkeen plaza huts guztiak” deituko direla zehaztu du, eta azpimarratu du eskaintza hori aurreko urteetan (2017, 2018, 2019 eta 2021) egindakoari gehitzen zaiola, guztiak ere deitzeke baitaude. Horrela, 3.683 plaza esleituko dira Administrazio Orokorrerako egonkortze-prozesuen esparruan.
” % 60 baino apur bat gehiago sendotze-prozesu bereziaren bidez ebatziko da, eta gainerakoa prozesu bereziaren bidez (oposizio-lehiaketa)”, gogorarazi du.
Gainera, plaza guztiak urtea amaitu aurretik eta “dagokion negoziazio sindikalaren ondoren” deituko direla azaldu du, “Aldi berean birjarpen-tasa aplikatzean lan-eskaintza gehiago onartzeko aukera alde batera utzi gabe”.
Hautaketa-prozesuak arautuko dituzten oinarri orokorrak Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian maiatzaren 23an argitaratu zirela adierazi ondoren, defendatu du “indarrean dagoen lege-esparruaren barruan eta segurtasun juridiko handienarekin, Jaurlaritzak deialdi ireki bat diseinatu duela, Konstituzio Auzitegiaren agindua errespetatuz eta berdintasuna, merezimendua eta gaitasuna eta lehia askea bermatuz”.
Lau eskalako plazak
“Aldi berean, bitarteko langileen esperientzia luzea eta antzinatasuna aitortu nahi izan dugu, gure helburua beti izan den bezala”, ziurtatu du.
Lehenengo fasean, 1.272 plaza deitu dira dagoeneko, Administrazio Orokorrean eskain daitezkeen plaza hutsen % 40,9, eta irailaren 17an eta 18an egingo dira probak BECen.
Lau eskalari dagozkien plazak dira: laguntzako langileak (230 plaza), administrari laguntzaileen eskala (677), administrazio-eskala (325) eta erizaintzako eskala (40).
Orain arte, 8.785 pertsonak aurkeztu dute eskaera, eta epea ekainaren 22ra arte zabalik dagoela gogorarazi du.
Garamendik defendatu duenez, “Horrelako edozein prozesu segurtasun juridiko goreneko testuinguru arauemaile batean garatu behar da, baita euskararen tratamenduari dagokionez ere”.
Ildo horretan, gogorarazi du “euskarari eta Funtzio Publikoaren eremuan hizkuntza-eskakizunak egiaztatzeko esleipenari dagokienez esparru juridiko bat” kontuan hartu behar dela.
Gainera, adierazi duenez, araudi honen helburua “herritarrei bi hizkuntza ofizialetako edozeinetan arreta integrala eta osoa bermatzea da, euskararen erabilera normalizatzeko neurri egokiak hartuz, zerbitzu-hizkuntza, lan-hizkuntza eta gaitasun-eremu gisa”.
“Euskarak, oro har, eta Administrazioan duen eskakizun-mailak adostasun zabala dute gizartean, eta nik uste dut errespetatu egin behar dela adostasun hori Ganberan. Ez dirudi komeni denik iraganeko eztabaidak berpiztea, are zatiketa handiagoa sortuko luketelako “, aldarrikatu du.
Hizkuntza eskakizuna
Halaber, Euskadiko Administrazio Orokorrean “arauan jasotzen den derrigorrezko indizea betetzeaz gain, bitarteko langileen % 90ek baino gehiagok bere lanpostuaren hizkuntza-eskakizuna egiaztatu du”.
Ildo horretan, hizkuntza-eskakizuna betetzen duen lanpostuari esleituta dagoela azaldu du, zerbitzuaren ezaugarriengatik eta eginkizunak behar bezala betetzeko egiten duten lanagatik.
“Martxan jarri ditugun prozesuekin, ez dira inolaz ere jokoaren arauak aldatu; zeuden hizkuntza eskakizunak eta zeuden plazak dira orain ateratzen ari direnak”, defendatu du.
Voxen kritikari dagokionez (1.000 bitarteko pertsonak ez dute hizkuntza-eskakizuna egiaztatu), Garamendik esan du datu hori ez dela “guztiz zuzena”, eta “errealismoz” hitz egiteko eskatu du. “Mila pertsona horiek ez dira une honetan plaza hutsak betetzen ari, are gehiago, kopuru horren erdia inguru dira hizkuntza-eskakizunaren mailarik ez duten bitartekoak, eta are gutxiago derrigorrezkoa ez duten lanpostuetan daudenak”, azaldu du.
Gainera, “Ezinbestekotzat jo da langile publikoek prestakuntza jasotzeko duten aukera gogoratzea”, eta adierazi du IVAPek urtero bi deialdi jartzen dituela abian Eusko Jaurlaritzako langileek euskalduntze-programetan parte har dezaten. “Lanaldiaren barruan edo kanpoan egin dezakete”, zehaztu du.
Garamendik nabarmendu du Eusko Jaurlaritzak “ahalegin handia” egin duela “Enplegu publikoaren bitartekotasuna murrizteko”, eta ziurtatu du murrizketa horrek Administrazio orokorra % 8tik behera kokatuko duela.
Sindikatuekin negoziatzea, gako garrantzitsua
Jon Hernandez Elkarrekin Podemos-IUko legebiltzarkideak argitu duenez, bere taldeak ez du euskararen inguruan “adostasunak hausteko” asmorik, baina LEP hauek planteatu bezala, “Esperientzia duten pertsona asko kanpoan utziko” dituztela uste du, eta ondare hori “ezin dela galdu” uste du. “Ez dira legezkontrakotasunean erortzen, baina uste dugu ez dutela malgutasunik izan euskararen erabilera sustatzeko”, azaldu du.
Pazis Garcia EH Bilduko legebiltzarkideak defendatu duenez, “Prozesu hauetan gakoetako bat sindikatuekin negoziatzea da, prozesuak behar bezala egin daitezen”, eta uste du beharrezkoa dela “ahalik eta lanpostu gehien” deitzea. “Herri Administrazioan euskara ezinbestekoa da lanpostuen profilaren arabera, zerbitzu publikoek bermatu behar dutelako herritarrek euskaraz hitz egiteko duten eskubidea”, azpimarratu du.
Carmelo Barrio PP+Cs alderdiko legebiltzarkidea, bestalde, kezkatuta agertu da “orain arte herritarrei zerbitzua emateko behar izan ez duten bitarteko funtzionarioei euskara-maila altua eskatzen zaielako”. “Gaur egun ezinezkoa da bi hizkuntzetan erabateko berdintasuna lortzea, lan eta administrazio egoera jakin batzuk ez badira indartzen; Administrazioa behar horietara egokitzeko dago”, defendatu du.
Amaia Martinez Voxeko legebiltzarkideak salatu duenez, bitartekoen egoera “hizkuntza inposaketaren” eredu baten isla da, eta bere taldea ez dator bat horrekin, “Euskalduntzea sektore publiko osora zabaldu nahi duelako, lurralde bakoitzak duen errealitate soziolinguistikoa kontuan hartu gabe”, eta uste du ereduak “milaka euskalduni” mugatzen diela enplegu publikorako sarbidea.