Euskal ekonomiak maiatzean hautsi zuen Gizarte Segurantzako afiliazioaren errekorra, baina aldaketa txiki batekin enpleguaren sektore-banaketan. Manufaktura-industria da oraindik ere lan-kapital handiena duen jarduera, guztizkoaren % 17,6. Zifra hori bat dator pandemiaren aurretik 2019ko amaieran zuen % 17,85eko kuotarekin. Hala ere, une honetan, fabrikek duela bi urte eta erdi baino 3.872 euskaldun gutxiagori ematen diete lana. Merkataritza-sektorearen atzerakada are handiagoa da (-4.936), eta osasunak eta, batez ere, hezkuntzak gora egin dute.

Beraz, manufakturako enpleguak bere pisuari eusten dio ekonomia osoan, pandemiari aurre egiteko osasun- eta hezkuntza-langileen premien gorakadak markatutako testuinguruan. Hala adierazten dute joan den ostegunean Ministerioak Gizarte Segurantzan emandako afiliazio-datuek. Datu horiek, oro har, egiaztatzen dute enplegua berreskuratu egin dela krisialdiaren ondorioz. Kotizatzaileen errekor berria (986.436) aurrekoa baino ia 14 urte geroago erregistratu zen, 2008ko uztailean.

Orduan eta orain, sektore handien artean, zerbitzuek ematen diete enplegu gehien Euskadin, baina jardueraren araberako sailkapenaren xehetasunera jaitsiz gero, manufaktura-industria dago sailkapeneko lehen postuan. Euskal lantegien plantilla osoa, batez beste, 171.191 langilekoa izan zen maiatzean. Distantzia merkataritzan baino 37.220 enplegatu gehiagokoa da, bigarrena. Hirugarren mailan daude osasun-jarduerak, pandemian izandako boomaren ondoren 109.000 enplegatutik gora egonkortu baitira. Ondoren, hezkuntza-segmentua 80.000 lanpostutik gertu dago. Lau jarduera horiek Euskal Autonomia Erkidegoko lan-masaren erdia biltzen dute.

2019ko abenduarekin alderatuta, manufaktura-industriak eta merkataritzak oraindik ez dituzte berreskuratu osasun-krisiaren aurreko mailak, nahiz eta herrialdeko enplegu-zifrak errekorrak izan. Eraikuntzak lortu du hori, pandemiaren eragina gehien pairatu duen jardueretako bat, eta gaur egun ia 1.100 langile gehiago ditu 2019ko amaieran baino. Higiezinen merkatuaren suspertzeak eta ezkutuko pisuen eskariak kontratazioa dinamizatu du.

Langile gutxiago manufaktura-industrian

Manufaktura-industrian, aldiz, ia bat-batean 6.500 afiliatu galdu ziren, eta oraindik erdia baino gehiago berreskuratu behar dira. Azken bi urteetan fabrika batzuk itxi egin dira, eta, kasu honetan, ekoizpen-prozesuen digitalizazioak etengabe egin du aurrera; izan ere, batzuetan, langile gutxiago behar izaten dira.

Kontrakoa gertatzen da zerbitzu informatikoen hornitzaile diren enpresetako langileen esparruan, une honetan koronabirusaren aurreko mailak gainditzen baitituzte.

Aparteko aipamena merezi dute osasunak eta hezkuntzak. Azken horrek 3.872 afiliatu irabazi ditu 2019ko abenduaren aldean, jarduera-sailkapen osoko igoerarik handiena eta zehazki manufaktura-segmentuak galdu duen kotizatzaile kopuru bera.

Osasun arloko lanbideei dagokienez, ia 4.000 pertsona hazi ziren pandemia indartzeko premia handien aldian, eta orain ia 1.800 afiliatu gehiago daude. Merkataritza, bestalde, jaitsieren buruan dago 2019ko amaierarekin alderatuta, eta ez dirudi pandemiaren aurreko mailara itzultzeko erritmoa aurkitzen duenik. Ostalaritzak, ordea, dagoeneko lortu du, sektorean azken murrizketak kendu eta turismo-kanpaina ondo hasi ondoren.

Euskal lan-merkatuaren banaketa berregokitzeak ez du egituran sakoneko aldaketarik eragin. Hala ere, merkataritzaren geldialdia, hein batean salmenten digitalizazioak ere azaltzen duena, egoeraren araberako zirkunstantzia bat baino zerbait gehiago izan liteke.

Egilea Andoni Beitia