Ipar Hegoa LAB sindikatuaren ikerketa sindikalen fundazioaren txosten batek ohartarazi duenez, 2011tik soldatapeko bakoitzak 6.165 euro galdu ditu batez beste, eta pentsiodunen “erosteko ahalmenaren galera ere nabarmena da”. Era berean, “Herrialdearen erabakiak hartzeko, lehentasunak ezartzeko eta politika publiko ausartak garatzeko garaia da”, ondorioztatu du.

Sindikatuak azaldu duenez, Ipar Hegoak ‘Ikusmiran, Análisis de la situación, primavera del 2022’ txostena argitaratu du, “Euskal Herriaren ezaugarri sozioekonomikoak ebaluatzeko”. Lan horri esker ondorioztatu ahal izan da 2008az geroztik krisiek “berezitasunak” izan dituztela, finantza-krisi bat, “Eredu globalistaren” krisi bat edo “gerra inperialistaren eremuan lehia kokatu izanak” sortutako krisi bat izan direla, “Berezko ezaugarri orokortuak”, “Horiek guztiak” gerra inperialistagatik “.

Azterlanak adierazten duenez, “Kapitala bidegabeki pilatzen jarraitzeko asmoz proposatu diren ustezko konponbideek kalte egiten diote langile klaseari, langileak pobretzen eta prekarizatzen dituen ereduan sakontzen baitute”.

“Krisi berri batean sartu gaituzte, eta hori ez da ausazko gertakari isolatu bat, erabaki-organo nagusietan daudenek hartutako erabakien ondorio zuzena baizik”, ohartarazi dute arduradunek, eta salatu dute “orain herritarrei sakrifizioak eskatzen ari direla, erosteko ahalmena murriztuz”.

Horrela, ohartarazi dute sektore ahulenen eta langileen “pobretze-prozesuak” ez duela etenik. Azterlan honetako datuen arabera, 2021ean KPIak azken urteetako igoerarik handiena izan zuen, % 6,5 ingurukoa, eta % 8,7ra iritsi da 2022ko maiatzean, eta igoera horrek “eragin handia izan du erosketa-saskian”.

Besteak beste, azaldu du olioak eta koipeak % 32 garestitu direla, irinak eta beste zereal batzuk % 14,3, pastaren prezioa % 21,4, elektrizitatea % 107,8 eta ibilgailuen erregaia % 40,2.

“Herritar guztiek nabaritu dute igoera poltsikoetan”, baina txostenak dio eragin handiagoa izan duela etxe “xumeenetan”, “Familiaren aurrekontuaren % 66 baino gehiago etxebizitza, ura, elektrizitatea, gasa eta bestelako erregaiak eta elikagaiak eta alkoholik gabeko edariak ordaintzera bideratzen baitute”.

Bien bitartean, ohartarazi du soldatak KPIaren azpitik eguneratu direla azken hamarkadan, nahiz eta azken urtean “zertxobait berreskuratu diren batez besteko soldatei dagokienez”.

Galera nabarmena pentsiodunen kasuan

Nolanahi ere, azterlan horrek jasotzen duenez, azken 11 urteetan soldatapeko pertsona bakoitzak 6.165 euro galdu ditu batez beste, eta pentsioen kasuan “erosahalmenaren galera ere nabarmena da”.

Bestalde, Ukrainako gerra “sistema honen berezko ezaugarrien ondorio politikoa” dela eta horren ondorioak “beste behin ere herritarrek” pairatzen dituztela adierazi du. Ildo horretan, gastu militarrera bideratzen den dirua “maximo historikoetan” dagoela adierazi du, eta iragarri du “epe laburrean handitzen” jarraituko duela, eta, ondorioz, “Gastu militarrera bideratzen den dirua ez da herritarren eskubide sozialak bermatzera bideratzen”.

Azkenik, txostenak ohartarazten duenez, egungo eredua “ekologikoki jasangarria egiten ez den bitartean, baliabide naturalak bere mugaraino ustiatzean, uko egiten dio, aldi berean, prozesu kolektiboen bidez berotegi-efektuko gasen emisioen mugaketari ekiteari, erantzukizuna maila indibidualera eramanez”.

Testuinguru horretan, “Etorkizunari aurre egiteko Euskal Herria gaitu behar da, edo bestela, ondorio larriak jasango ditugu”.

“Herritar guztien ongizatea lehenesten duen herria izan nahi badugu, berehala hartu beharko lirateke erabaki politikoak, trantsizio energetikoa gauzatzeko, elikaduraren arloan ahalik eta autonomoena izateko, ekonomikoki behar ditugun erabakiak hartu ahal izateko…”, uste dute arduradunek, eta “herrialdearen erabakiak hartzeko, lehentasunak ezartzeko eta politika publiko ausartak garatzeko garaia” dela defendatu dute.

Egilea Andoni Beitia