Munduko Bankuak (BM) astearte honetan ohartarazi duenez, hainbat herrialdetako ekonomia estanflazio-aldi batean sartzeko arriskua dago, hau da, hazkunde txikia edo nulua eta inflazio handia, Errusiak Ukraina inbaditu duelako eta pandemiaren ondorioek bere horretan jarraitzen dutelako.

Aurreikuspen Ekonomiko Globalak astearte honetan argitaratutako txosten eguneratuan, MBk munduko hazkundearen aurreikuspena % 2,9ra jaitsi zuen, hau da, urtarrilean proiektatutakoa baino 1,2 puntu gutxiago, orduan % 4,1ean kokatu baitzen.

Bankuaren aurreikuspenen elementu berri nagusia Ukrainako gerra da, otsailaren amaieran hasi zena eta munduko ekonomian eragin handia izaten ari dena: lehengaien prezioaren igoera, hornidura-katerako arazo gehiago eta ziurgabetasun handiagoa, besteak beste.

Nazioarteko finantza-erakundean bereziki nabarmendu ziren estanflazio-aldi luze batek garapen bidean dauden ekonomietan izango lituzkeen ondorio negatiboak, eta ohartarazi zuten gerraren eta pandemiaren ondorioz herrialde horiek 2022 itxiko dutela, pertsona bakoitzeko 2019an baino % 5 diru-sarrera txikiagoekin.

2023rako, BMk ere murriztu zuen hazkunde-perspektiba, 0,2 puntu kasu honetan, % 3an uzteraino.

“Ukrainako gerra, Txinan covid-19ak eragindako itxierak, hornidura-kateko arazoak eta estanflazio-arriskua hazkundea kolpatzen ari dira. Herrialde askorentzat atzeraldia saihestea zaila izango da “, adierazi du David Malpass Munduko Bankuko presidenteak.

Malpassek ekoizpena “sustatzeko” eta zerga, diru, klima eta zor erreformak egiteko eskatu zien herrialdeei, “Banaketa-arazoei eta desberdintasunari” aurre egin ahal izateko.

Nazioarteko finantza-erakundean ohartarazi zuten garapen-bidean dauden herrialdeetako gobernuen artean prezio-kontrolak edo esportazio-murrizketak ezartzeko tentazioa egon daitekeela, prezio altuei eta aurreikus daitezkeen herritarren protestei aurre egiteko.

“Gorabidean dauden merkatuetako politikariek eta garapen bidean dauden ekonomiek ez dute esportazioetan murrizketarik ezarri behar, ezta prezioen kontrolik ere, lehengaien prezioen igoera areagotu dezaketelako”, adierazi du txostenak.

BMk hurrengo hilabete eta urteetan gerta zitekeen estanflazioa 1970eko hamarkadarekin ere alderatu zuen (fenomeno ekonomiko horren adibide klasikotzat hartzen da), eta gogorarazi zuen orduan ekonomia aurreratuek izugarri igo behar izan zituztela interes-tasak, berreskuratzeko.

Tasen igoera horiek, aldi berean, finantza-krisiak eragin zituzten gorabidean zeuden merkatuetan eta garapen-bidean zeuden ekonomietan, nazioarteko eskaria eta kapital erabilgarria murriztu baitziren.

Planetako ekonomia handienen artean, Munduko Bankuak % 2,5eko hazkundea aurreikusten du aurten Estatu Batuetan (urtarrilean baino 1,2 puntu gutxiago); % 4,3koa Txinan (0,8 puntuko beherapena) eta % 2,5ekoa eurogunean (1,7 puntu gutxiago).

Aurreikuspenak nabarmen murriztea

Japoniaren kasuan, finantza-erakundeak % 1,7ko hazkundea espero du (urtarrilean baino 1,2 puntu gutxiago), eta Errusiaren kasuan, jarduera ekonomikoaren jaitsiera % 8,9koa (11,3 puntu gutxiago), Ukrainaren inbasioagatik eta gainerako herrialdeek ezarritako zehapen ekonomikoengatik.

Munduko Bankuak urtarrilean bezalaxe utzi zuen hazkunde-aurreikuspena Latinoamerikan eta Kariben: % 2,5ean, duela sei hilabete proiektatutako % 2,6 baino 0,1 puntu beherago.

Hala ere, nabarmen murriztu zuen 2023ko aurreikuspena, urtarrilean % 2,7koa izan baitzen, eta orain % 1,9ra soilik jaitsi da.

BMk Latinoamerikarako eta Kariberako adierazi zuen arrisku nagusia esportazioetan eta inbertsioan eragin posiblea izan zen, munduko gainerako herrialdeetan izandako hazkundearen beherakadaren ondorioz, batez ere Txinan (Hego Amerikako produktuen merkataritza-helmuga nagusia) eta Estatu Batuetan (Mexikoko eta Erdialdeko Amerikako ekonomiekin lotura estuak dituena).

Esportazioen beherakadak, barne eskariaren ahuleziarekin batera, eskualdeko ekonomia handi batzuk atzeraldira eraman ditzake, txostenaren arabera.

Herrialdeka, Munduko Bankuak % 1,5eko hazkundea aurreikusten du eskualdeko ekonomia handienerako, Brasilerako, % 4,5ekoa Argentinarako (2020an bizi izandako deskalabruaren ondoren), % 1,7koa Mexikorako eta % 5,4koa Kolonbiarako.

Egilea Andoni Beitia