Euskal langabeek erreferentziazko profesional bat izango dute Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuan. Bi hilabeteren buruan, beren egoeraren diagnostikoa egingo dute, eta, beste hilabete baten buruan, prestakuntza pertsonalizatuko plan bat prestatuko dute, lana aurkitzen laguntzeko.
Laguntza pertsonalizatu hori Enpleguaren Euskal Sistemaren hurrengo Legean aurreikusitako jardueretako bat da. Idoia Mendia lehendakariorde eta Lan eta Enplegu sailburuak, Alfonso Gurpegui Enpleguko sailburuordearekin batera, lege horren aurreproiektua aurkeztu du prentsan, eta gaur, asteazkena, hasiko da alegazio-aldia. Izapide eta txosten guztien ondoren, Legebiltzarrera iristea aurreikusten da, urtearen amaieran onartzeko.
Euskadin enplegua arautuko duen lehen legea izango da, 2010ean enplegu-politika aktiboen eskumenak bereganatu eta urtebete geroago Lanbide sortu zenetik. Legeak enplegu-politika aktiboetarako eskubide subjektiboa ezartzen du – Lehen aldiz Estatuan –, eta horren ondorioz, laguntza pertsonalizatua eta jarraitua ematen da.
Horrela, Lanbiden sartzen denetik, erreferentziako profesional bat esleituko zaio pertsona bakoitzari, enplegagarritasunari buruzko diagnostiko pertsonala egingo da (bi hilabeteren buruan), eta, hilabete baten buruan, prestakuntza- eta enpleguak bilatzeko plan bat egingo da, haren baldintzetara egokitu daitezkeenak.
Plan pertsonal horrek bi urteko indarraldia izango du, hau da, enplegurik aurkitu ez bada, bi urtean behin langabetuak diagnostiko berri bat eta plan berri bat izango ditu, bi urteko aldia, eta iraupen luzeko langabeen kasuan, urte eta erdira murriztuko da.
Langabeen enplegagarritasuna errazteko arrazoi praktikoez gain, lehendakariordeak nabarmendu du plan pertsonalizatu bat eskaintzea berdintasunezko ekimena dela, prestakuntza eta lana bilatzea “ez dadin izan soilik ordaindu dezaketenentzat, bakoitzaren zorroaren araberakoa ez bada”.
Legeak aurreikusten du, halaber, enplegua “duina eta kalitatezkoa” izango dela, eta enpresekiko lankidetza areagotzea -Lanbidek enpresa-unitate bat sortuko du-, zer eskatzen duten hobeto ezagutzeko.
Legearen beste alderdia administrazioen arteko lankidetza da, funtzionamendua arintzeko; izan ere, Euskadin enplegu-planekin lan egiten dute Jaurlaritzak – Lanbiderekin –, aldundiek eta tokiko garapen-agentziek.
Euskal enplegu-sare bat sortuko da, Lanbide buru duena, koordinaziorako eta bikoiztasunak saihesteko. Esate baterako, pertsona bakoitzak lan-historia bakarra izango du, arreta ematen dion zerbitzutik independentea, historia bat, profesionalek bakarrik eskuratu ahal izango dutena, eta prestazioak ere bateratuak izango dira.
Eusko Jaurlaritzak finantzatuko ditu
Legea onartu ondoren, aurten ere euskal enplegu-zerbitzuen mapa bat egongo da, bikoiztasunak saihesteko. Mendiak berretsi du elkarlanean aritzea eta denok norabide berean joatea dela helburua. Adibidez, nabarmendu du tokiko agentziek hobeto ezagutzen dituztela beren eremuko enpresa txiki eta ertainen beharrak.
Udal-eremu horretan, legearen aurreproiektuak aurreikusten du hogei mila biztanletik gorako udalerriek enplegu-planak garatzea, eta hamar mila biztanletik gorakoek, baina langabezia-tasa ehuneko 10etik gorakoa dutenek ere bai, Eudelekin hitz egiten ari diren arren. Eusko Jaurlaritzak finantzatuko lituzke enplegu- eta toki-garapeneko plan horiek.
Aurreikusitako beste erreforma bat Lanbideren beraren araubide juridikoarena da, gaur egun erakunde autonomoa baita eta zuzenbide pribatuko erakunde publikoa izango bailitzateke. Aldaketa horren helburua “Lanbide ixtea” da, Mendiak azaldu duenez: egungo erregimenarekin, Lanbideko funtzionarioek beste lanpostu batzuk lor ditzakete administrazioan.
Helburua da funtzionarioak Lanbiden geratzea -gaur egun mila langile inguru-, beren prestakuntza eta espezializazioa aprobetxatzeko.
Erreforma horien guztien helburua arintasun handiagoa eta arreta pertsonalizatua lortzea da, enplegu-zerbitzu publiko guztiek duten erronka gainditzeko, bitartekotza eta enplegua hobetzeko, hau da, Lanbideren bitarteko kontratuak gehiago izatea.