Azken urteetan behin eta berriz eztabaidatu da lau eguneko lanaldia ezartzea, eta badirudi, modu lotsatian bada ere, planteamendu hutsa baino zerbait gehiagotan gauzatzen hasi dela. Erresuma Batuan, 70 konpainiak proba pilotu bat hasi dute, sei hilabetekoa, ordu-murrizketa hori sustatzearen emaitzak baloratzeko, soldataren % 100ari eutsita. Belgikak, berriz, otsailean onartu zuen sistema hori ezartzeko plan bat, baina trikimailu batekin: langileak ordu berak bete behar ditu (40), eta horrek esan nahi du, adibidez, egunean bi ordu gehiago lan egiten duela. Gure inguruan, Yolanda Díaz Lan ministroak duela gutxi babestu zuen, baina ñabardurekin, formula “zurrunetatik” ihes egiteko eta mekanismo “malguak” ezartzeko eskatu baitzuen. Nolanahi ere, argi utzi zuen “ordu gutxiago lan egitea hobeto lan egitea” dela.

Ideia bera defendatzen du Jon Bernat Zubiri EHUko Ekonomia Aplikatuko irakasleak, zeina Lau Eguneko Asteari buruzko Nazioarteko Goi Bileran parte hartu berri duen. Bere ustez, lau eguneko asteak, atseden-egun bat gehiagorekin, langilearen motibazioa eta inplikazioa handituko lituzke. “Gai honi buruzko eztabaida langileen bizi-kalitatea hobetzeko planteatzen da; izan ere, langile bat gustura badago, hobeto garatzen du bere lana”. Horregatik, bere ustez, eztabaida ez da “ordu berberen inguruan, baina soldata txikiagoa” formularen inguruan egin behar. “Hori murrizketa litzateke. Euskadi ez da Herbehereak, ez dugu 2.000 euroko batez besteko soldatarik “, argudiatu du. Gaur egungo inflazio handiak, gainera, ez du soldata-murrizketaren aldeko apustua egitera gonbidatzen, herri-neurri gisa. Eta modelo belgikarrak ere, egunean hamar orduko lanaldiarekin, ez du konbentzitzen. “Horrela lan egiteak lan-istripuak eta jardueran akatsak izateko arriskua areagotu lezake”, azaldu du Ander Sansinenea LKS Next lan-kudeaketako aholkularitza-enpresako zuzendariak.

Gakoa, beraz, produktibitatea da. Baremo hori kalkulatzeko, lurralde bateko BPGa zati langile kopurua egin behar da. “Azterketa guztiek erakusten dute lanaldi-murrizketak produktibitatea handitzen duela. Historian zehar, egin diren lanaldi-murrizketak soldatak jaitsi gabe egin dira, eta produktibitatea sektore guztietan hazi da. Soldatak gelditu dira “, adierazi du EHUko irakasleak. “Desoreka hori iraultzeko, soldatak igo daitezke, baina enpresa askok ez dute nahi. Aukerarik merkeena lanaldia murriztea da, soldatak mantenduz “, arrazoitu du Bernat Zubirik.

Zer egin asteburuan gelditzen ez diren jarduerekin, zerbitzuen sektoreko jarduera askorekin bezala? Bernat Zubirik berak azaldu du: “Produktibitatea handitzeak zerga-bilketaren, kotizatzailearen kopuruaren eta kontsumoaren hazkundea dakar, eta langabeziagatiko prestazioetarako partida jaistea ere bai. Diru-sarrera berri horiekin, Estatuak kontratazio berriei hobariak eman diezazkieke, enpresei langile berriak fitxatzen laguntzeko “. Beste aditu batzuek ez dute horren argi ikusten, eta nabarmendu dute enpresek lanaldi osoko langileak aldi baterakoekin ordezkatzeko tentazioa izan dezaketela, eta horrek prekarietatearen arazoa larriagotu dezakeela. Bestalde, LKSko Ander Sansineneak azaldu duenez, “Ostalaritza bezalako sektoreetan, kontratazio berriak beharko liratekeen sektoreetan, orain arazoak daude langileak erakartzeko”.

“Lehenik eta behin, enpresen barne-antolaketa hobetu behar dugu. Horretarako kaporalak bagara eta produktibitate- eta efizientzia-mailak handitzen badira, denboraren xahuketak ezabatuz, zergatik ez da posible izango

Egilea Andoni Beitia