Zerealaren kanpainak uztaren murrizketa aurreikusten du maiatzean kontzentratutako tenperatura altuen ondorioz. Nekazariek, zenbait kasutan, astebete aurreratu dute bilketa, laborearen hazkunde-zikloa bero horren ondorioz aldatu delako.

Datorren hilabete eta erdian, Foru Erkidegoak garia, garagarra, oloa, zekalea edo tritikalea bilduko ditu. Gari biguna da nagusi zerealen zerrendan, iaz 415,498 milioi kilo bildu baitziren; ondoren garagarra dago, 268,105 milioi kilorekin, Foru Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuaren datuen arabera.

Maiatzaren hasieran eta apirileko izotzen ondoren, sektoreak “uzta ona” iragarri zuen, “Baina tenperatura altuek XXI. mendeko kanpainarik txarrena utziko dute”, Fermin Gorraiz EHNEko presidenteak iragarri duenez.

Aurten jarritako itxaropenak egoera zailean geratu dira, ekoizpen-kostuak kontrolik gabe handitu baitira (energia, erregaia edo ongarriak, besteak beste), baina baita zereala bera ere, balioa nazioarteko merkatuen mende baitago. ” Gasolioaren balioa bikoiztu egin da, eta ongarri batzuena % 300eraino igo da, gas naturala erabiltzen delako hura egiteko “, zehaztu du David Navarro Tuterako nekazari eta UAGNko gazteen ataleko kideak.

ZER GERTATU DA?

Ekainean jarraitu duten maiatzeko tenperatura altuek “alea asetzea” eragin dute, “Sustraiak behar den ura emateko gai ez direnez, aleak bere eraketa prozesua gelditu eta zimurtu egiten delako”, zehaztu du Navarrok. Horrek hazkuntzaren errendimendua gutxitzea eta, ondorioz, uzta murriztea eragiten du.

Navarrok adierazi du egun gutxi barru hasiko dela zereala biltzen Tuteran, eta orduan kalkulatuko duela in situ “nola eragin dion kanpainari”, baina berretsi du “bero luzearekin, ekoizpena % 20 murriztea estimazio errealistatzat har daitekeela”.

Gorraizek esan du aurtengo bilketa “desastrea” izan dela: “Ez nago oker kasu batzuetan nekazariek % 50 gutxiago biltzen badute”. Hala ere, “Dena zonalde bakoitzaren menpe” dagoela ere onartzen du.

PREZIOEK GORA EGITEN JARRAITZEN DUTE

Testuinguru horretan, zerealaren prezioa balio altuetan dago, eta portaera horrek arrastaka darama iaztik. Oloaren tona baten truke jasotako dirua % 87 eta % 88 artean hazi da; garagarrarena, % 75 eta % 77 artean; ogi gariarena, % 74; eta pentsuarena, % 68 eta % 69 artean.

Adibidez, iaz nekazari batek 224 eta 227 euro artean kobratu bazituen ogia egiteko gari tonagatik, aurten 390 eta 395 euro artean jasoko ditu – Egungo prezioekin, baina kanpainan zehar alda daiteke balio hori –. Prezio altuak dituen ekoizpen gutxiagoko egoera horrek eragina izango du abeltzainengan eta kontsumitzailearen erosketa-saskian.

GARIA ETA GARAGARRA

Lehenago garagarra gailentzen zen gariaren gainetik, antzeko uztak zenbatu zituzten ariketa batzuk egon ziren, baina 2018tik, garia urruntzen hasi zen: urte hartan 391.427 tona ziren eta iaz 415.498 tona. Aldi berean, garagarra 334.378 tonatik 268.105 tonara igaro zen. Arrazoia? “Labore honen barietateak hobetu egin dira, lehorteetara hobeto egokitu dira, errendimendu handiagoa dute eta merkatuan gehiago kotizatzen dute”, argitu du UAGNko gazteen ataleko bokalak.

TRITIKALEA

Bildutako lurrek atseden hartu behar dute, eta nekazariek bertan ereiten dituzten laboreak txandakatu ohi dituzte. David Navarro Tuterako nekazari eta UAGNko gazteen ataleko kideak gogorarazi du Erriberan lurrazalak lugorri utzi ohi dituztela prezipitaziorik ez dagoelako, baina Foru Erkidegoko beste zonalde batzuetan labore-barietatea txandakatzen dela.

Adibidez, Tritikalearekin gertatzen da, Nafarroan duela zazpi urtera arte lantzen ez zen zerealarekin: garia eta zekalea gurutzatzetik dator, eta animaliak elikatzeko edo nekazaritzako elikagaien industriak okindegiko produktuetarako irinak egiteko erabiltzen da.

2020an 10,5 milioi kiloko errekorra lortu zuen, nahiz eta 2021ean 5,6 milioi kilora jaitsi zen, Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuaren datuen arabera. Oszilazio horren arrazoia izan daiteke zereal bat dela, eta biratzeko ere erabil daitekeela.

Egilea Admin