Artesiagako meatze-proiektuak “Magnesitas Navarrasen 239 lanpostuak ziurtatuko ditu”, enpresaren aurreikuspenen arabera. Meatze honek Esteribar, Baztan eta Erro bailarei eragiten die.
Legebiltzarreko Landa Garapen eta Ingurumen Batzordeak eta Ekonomia eta Enpresa Garapenerako Batzordeak Eugiko El Quinto meatze-ustiategia bisitatu dute asteazken honetan, datozen sei urteetarako erreserbekin.
Hori dela eta, konpainiak beste aztarnategi batean egiten du lan, Foru Komunitatean lanean jarraitu ahal izateko. 500 prospekzio baino gehiago egin dituzte, eta ondorioztatu dute Artesiagako parajeak 20 urterako magnesita duela, urtean 600.000 tona ekoiztuta.
Enpresak kalkulatu du 18 milioi baino gehiago inbertitu behar direla, eta konpromisoa hartu du lehengoratze-lanak egiteko jarduera hasten denetik mineral hori erauzten amaitu eta hiru urtera arte. Gainera, Magnak “larreak mantentzeko proposamenak banku-abalaren bidez finantzatzea” bermatzen du bere ekimenean.
ZER DA MAGNESITA?
Europan urria den minerala, altzairuaren industrian, nekazaritza eta abeltzaintzan edo ingurumenean ezinbestekoa dena. “Munduko erreserba handienak Errusian (% 32), Ipar Korean (% 32) eta Txinan (% 14) daude”, adierazi du enpresak. Horrela, Magak “Eugiko ustiategia Europako aztarnategirik handienetakotzat” jotzen du.
LEGEBILTZARREKO BISITA
Asteazken goizean, Parlamentuko ordezkaritzari harrera egin diote Javier Creixell Magnesitas Navarraseko zuzendari nagusiak, Alberto Josa enpresako Meatzaritzako zuzendariak, Beltran de Ceballos eta Jesus Gallardo ingurumen-sukaldaritzako espezialistek, José Luis Remón Biologian doktore eta larreetan adituak, Arturo Ferrer soziologoak eta JPI Rosa Jaso aholkularitzako ordezkariek.
Navarra Sumak, PSNk eta EH Bilduk eskatuta egindako hitzorduaren helburua “El Quinto de Magna meategia bisitatzea izan da, enpresa ireki nahi duen Artesiagako meatze-proiektuaren tamaina ezagutzeko, bere jarduerarekin jarraitzeko, Natura 2000 Sareko guneekin duen bateragarritasuna ezagutzeko, Erdizko larreetan abeltzaintza estentsiboa bultzatzeko plana ezagutzeko, eta Erdizko Belardian, Valerles tabernako Informazioko, Partaidetzako eta Esterazioko Prozesuaren emaitzak ezagutzeko”.
Legebiltzarkideek bilera egin dute, eta Alberto Josa Meatzaritzako zuzendariak zehatz-mehatz azaldu du proiektua, “Eugiren ustiapenari jarraipena eman nahi diona”.
GAIA
Lan-topaketan, proiektuak Natura 2000 Sarean izan ditzakeen ondorioen ebaluazioa, Erdizko abeltzaintza estentsiboaren gaineko plana eta Esteribar, Erro eta Baztango herritarren informazio- eta partaidetza-prozesuaren emaitzak aztertu dira.
Natura 2000 Sareak biodibertsitatea bermatzen du, habitat naturalak eta flora eta fauna basatia zainduz. Horretarako, beharrezkoa da zenbait jarduera ekonomiko egiteko parametroak ezartzea, habitat eta espezieentzat mehatxu izan gabe, eta garapen jasangarrirako aukera izan daitezkeenak.
Ildo horretan, Magnesitas Navarrasek Natura 2000 Sarean Ingurumenaren gaineko Eraginaren Ebaluaziorako Gida Metodologikoa jarraitu du, “Artesiagako meatze-proiektuan ingurumena eta ingurumena zaintzeko ekintzak ebaluatu, diseinatu eta gauzatzeko”, enpresatik parlamentariei azaldu dietenez.
Aurreikusitako kokalekua Kontserbazio Bereziko Eremu batean dago (KBE), eta Natura 2000 Sarearen parte da. Hori dela eta, proiektuak erauzketarekin batera kaltetutako eremua leheneratzeko plan bat jasotzen du, eta, horretarako, aldez aurretik azterlanak egin dira NUPekin eta EHUrekin alderdi sozioekonomiko eta ekologikoei buruz.
Lan horren emaitza gisa, Magnak politikariei esan die “proiektuak ez diela nabarmen eragiten espazioen kontserbazioko funtsezko elementuei”.
ABELTZAINTZA ESTENTSIBOA
Erdizko larreetako abeltzaintza estentsiboari dagokionez, Magnesitas Navarrasek proposamen bat aurkeztu zion iaz Baztango Batzar Nagusiari “eredu hori Artesiagako meategia hartzen duen kokagunean bultzatzeko”.
Enpresak legebiltzarkideei jakinarazi dienez, “José Luis Remón Biologian doktore eta larreetan adituaren eskutik proposatutako hobekuntza-jarduerak bateragarriak dira abeltzaintza estentsiboarekin eta bailarako bizimodu tradizionalarekin”.
Magnak aurreratu duenez, jarduera nagusiak aztarnategi berrian minerala erauzten hasi aurreko lau urteetan egingo lirateke.