MAIALEN MUSATADI / 2020-06-25/ Azti zentro teknologikoak, BRTA aliantzako kideak, Biofad proiektu europarrean lan egin du, itsas ekosisteman eragin hain kaltegarriak ez dituzten arrantza-metodoak diseinatzen eta ezartzeko. Munduan arrantzatu egiten diren atun tropikalen erdia baino gehiago Arrainak Kontzentratzeko Gailuekin (DCP) egindako arrantzatik datoz. Azken urteotan itsas azalean flotatzen duten objektu artifizial horien erabilerak gora egin du, eta, ondorioz, itsas ekosisteman dituzten eraginak ebaluatu dira eta atun-populazioetan gailu hauek duten inpaktua murrizteko neurriak ezarri dira. Egoera honen ondorioz sortu zen Aztiren ekimena, DCP material biodegradagarriekin fabrikatzeko eta harrapatu nahi ez diren espezieen arrantza murrizteko.
Beste espezie batzuk (marrazoak edo dortokak, adibidez) sareetan harrapatuta geratzen dira, sare-materialen erabileraren ondorioz, eta Biofadek egoera hori aldatzeko lan egin du. Horretarako, zentro teknologikoak itsaso zabalean saiakuntzak egin ditu, material biodegradagarriekin egindako gailuen prototipoen bidez. Gailu horiek arrantza-jardueraren helburu ez diren itsas animaliak ustekabean ez harrapatzeko diseinatuta daude.
Proiektuaren jarduera hainbat fasetan garatu da. Lehenengo fasean, atunaren inguruketa-arrantzarako gailuak aztertu ziren, haien erabilera, garapena eta sortutako eragina bezalako parametroak neurtuz. Aztertutako gailuak DCP konbentzionalak (hau da, sarez egindakoak eta biodegradagarriak ez direnak), Nefad-ak (sarez ez egindakoak, baina biodegradagarriak ez direnak) eta, azkenik, Biofad-ak (sarez eginda ez daudenak eta biodegradagarriak direnak) izan ziren.
Bigarren fasean, hainbat tailerren bidez, Biofadak egiteko material eta diseinu egokiena hautatu ziren, eta horien abantailak eta desabantailak ebaluatu ziren. Ondoren, itsasoan eskala handiko gailuak ezartzeko estrategia bat definitu zen. Estrategia hori urtebetez gauzatu zen, 771 Biofadekin, Indiako mendebaldeko ozeanoko eremuetan.
Azkenik, hirugarren fasean, Biofaden funtzionamendua eta errendimendua ebaluatu ziren Nefadekin konparatuta, gaur egun atun-inguruketako flotak erabiltzen dituenak. Besteak beste, atun-harrapaketak, gailuen okupazio-ehunekoak eta atun-biomasaren agregazio-indizeak kontuan hartu ziren, eguneroko agregazioa kalkulatzeko.
Proiektuaren ondorio nagusia da Biofad gailuek ohiko DCPen erabilgarritasun bera dutela, jasangarritasunaren aldeko alderdiekin, hala nola erabilitako material biodegradagarri batzuen funtzionamendu ona eta material sintetikoaren murrizketa esanguratsua. Alde negatiboa fabrikazio-kostu handiagoan datza.
Biofad Azti du proiektuaren buru bezala, eta Espainiako Ozeanografia Institutuaren (IEO) eta Frantziako ikerketa zientifikoko erakunde publikoaren (IRD) laguntza du. Halaber, proiektuak ISSFren (International Seafood Sustainability Foundation) eta industriaren laguntza izan du, atun-ontzi izozkailuen flota europarra eta Seychellesen kide diren Anabac, Opagac eta Orthongel eta Koreako flotak.