Eustatek egindako 2021eko lan-bizitza, bizitza pertsonala eta familia-bizitza uztartzeari buruzko inkestaren arabera, Euskadiko biztanleria landunaren % 21,4k ezarri edo aurreikusi baino ordu gehiago eman behar ditu lanean, eta beste % 17,9k batzuetan.
2011ko datuekin alderatuta, lanaldia luzatu behar duten pertsonen ehunekoak gora egin duela ikus daiteke. Luzapena gertatzen denean, igoera ia beti ehuneko 4 puntukoa izaten da, eta 1,7 puntukoa izaten da luzapena batzuetan gertatzen denean.
Bestalde, gizon okupatuen % 17,6k uste du aitatasun-baimena eskatzea “oso negatiboa” izango litzaiokeela. Hala ere, gizonen % 8,2k soilik uste du aitatasunak modu sentikorrean eragin diezaiekeela, eta emakume landunen % 19,3k uste du amatasunak sustapen-desberdintasunak sor ditzakeela.
Familia-arrazoiengatik eszedentziak edo lanaldi murriztuak eskatzeak sustapen profesionalari eragingo dion beldurra zertxobait handiagoa da emakumeen artean gizonen artean baino ( % 30,2 eta % 27,6, hurrenez hurren).
Lana, familia eta bizitza pertsonala bateratzea erraztu dezaketen neurrien barruan, aldi baterako lan-absentziak landun gehienen eskura daude, eta, ondoren, soldatarik gabeko egunak eskatzeko aukera dago. Gainera, landunen ia erdiek adierazi dute zailtasun txikia dutela eszedentziak edo lanaldi-murrizketak lortzeko.
Irteteko ordutegi malgua, kontziliazioa hobetzeko beste tresna bat, okupatuen ia erdiek baliatzen dute ( % 47,1). Generoaren ikuspegitik, gizonak dira onuradun handienak, % 50,6k ordutegi-malgutasuna baitu, eta % 43,3k, berriz, emakumeak.
Aurreko urtearekin alderatuta, 4,8 puntu igo da ordutegi malgua duten pertsonen ehunekoa. 2020an biztanleriaren % 42,3k zuen kontziliazioa errazten duen neurri hori, baina 2021ean ehunekoa % 47,1era igotzen da.
Etxeko lanari dagokionez, ez dago alde handirik aurreko urtearekin alderatuta; hala ere, noizbehinka etxean lan egiten duten pertsonen ehunekoa ehuneko 3 puntu igo da ( % 7,3tik % 10,3ra), eta gutxienez egunen erdietan lan egiten dutenena 2,4 puntu jaitsi da ( % 10,8tik % 8,4ra).
Duela 10 urteko egoerarekin alderatuta, igoera bat ikusten da (ehuneko +5,3 puntu) intentsitate handiagoarekin edo txikiagoarekin etxetik lan egiten duten pertsonen ehunekoan.
Adingabeak zaintzea
Lanaldi motei dagokienez, lanaldi zatitua duten pertsonen ehunekoak etengabe egin du behera. 2011n, pertsonen % 40,8k goizez eta arratsaldez bakarrik lan egiten zuten arren, 2021ean ehuneko hori % 30,6koa da, eta, beraz, lanaldi jarraitua (2011n % 50 izatetik 2021ean % 55,5 izatera) edo mistoa (2011n % 9,2 izatetik 2021ean % 13,9 izatera) dutenen ehunekoa handitu egin da.
Bestalde, kasuen % 4,1ean, aita arduratzen da seme-alabak lanaldian noizean behin zaintzeaz, ehunekorik handiena azken hamarkadan.
Bikoteko bi kideek lan egiten duten etxekoen unitateetan, gurasoen lanaldian adingabeak zaintzea, kasuen % 89,8an, ikastetxeei dagokie, % 4,7an bi landunei eta kasuen % 3,7an familiartekoei edo ordainsaririk gabeko pertsonei.
Etxekoen unitate horietan bertan, adingabeak noizean behin zaindu behar direnean, lanaldian zehar medikuarengana eraman behar direnean, gaixorik daudenean edo eskolarik ez dutenean, kasu gehienetan bi gurasoek egiten dute zaintza hori (kasuen % 64,4), eta gutxiagotan ahaideek edo ordainsaririk gabeko pertsonek ( % 17,5), amak ( % 11,5) edo aitak ( % 4,1).
Azkenik, laneko lehentasunei dagokienez, biztanleria landunak soldatapeko izaera aukeratzen du ( % 84,4) autonomoaren aldean ( % 15,6), eta nahiago du sektore publikoan lan egin ( % 61,9) sektore pribatuan lan egin baino ( % 38,1), modu orekatuagoan aukeratzen baititu handiak ( % 53,5) eta enpresa txikiak ( % 46,5).