Espainiako ekonomiak langile-faltaren arazoa du sektore batzuetan, eta zailtasun hori areagotu egiten da pandemiak eragin zituen murrizketarik gogorrenak amaitu ondoren jarduera berriro hastearekin batera. Tertziarizazioa deiturikoak, gero eta boladan dagoen hitzak, zerbitzuen sektoreak produkzioan eta enpleguan duen garrantzia handitu du. Giza Baliabideetako Zuzendarien Espainiako Elkartearen kalkuluen arabera, 2021eko amaieraren eta aurtengo lehen hiruhilekoaren artean 109.000 lanpostu hutsik geratu ziren, langile faltagatik. Patronalak profil kualifikaturik ez duela adierazi du, eta sindikatuek, berriz, sektore horietako batzuetan (ostalaritza, eraikuntza eta nekazaritza) enpresek eskaintzen dituzten baldintzak ez direla nahikoak adierazi dute. Egoera horren aurrean, Gobernuak paperik gabeko etorkinak erregularizatzearen aldeko apustua egin du, lan horiek egin ditzaten. Jose Luis Escrivá arloko ministroak ahalik eta lasterren gauzatu nahi du asmo hori, udako kanpaina turistikoa, zifra errekorrekin espero dena, eraginik izan ez dezan.
Erreformaren zirriborroak, funtsezko puntu gisa, jatorriko kontratazioa jasotzen du. Hau da, langileak beren herrialdeetan bilatu eta hautatzea, gero Espainiara eramateko. Azken batean, nekazaritzako sasoikako langileekin egiten denaren antzeko eragiketa da, eta orain beste zerbitzu batzuetara zabaldu nahi da. Hori bai, iruzur-egoerak saihestuz, eta migrazio-prozesu erregular, ordenatu eta seguru bat ezartzeko asmoz, Bizkaiko Abokatuen Elkargoko Atzerritartasun Batzordeko kide Silvia Aretxabaleta-Vallejo abokatuak azaldu duenez. Horrela, onuradunari bizileku-baimena emango litzaioke, ez iraunkorra, urtean bederatzi hilabetez gehienez ere. Lau urteko baimenak izango lirateke, beste lau luzatzeko aukerarekin. Positiboa da, dokumentaziorik ez duen pertsona bat ikusezin bihurtzen baita gainerako gizartearekiko», adierazi du abokatu bilbotarrak.
Egia esan, aldaketa horien helburua da araudia egokitzea urte hasieran onartutako lan-merkatuaren erreformaren jarraibideetara, Cristina Faciaben CC OO sindikatuko Nazioarteko eta Lankidetzako idazkariak adierazi duenez. Aldaketa horien bidez, lan-kontratudunei egonkortasun handiagoa eman nahi zaie, kontratu mugagabea hedatuz. Zentralarentzat, ezinbestekoa da erreformak langile migratzaileak ere hartzea eta kontratuetan behin-behinekotasuna saihestea. Hala ere, Faciabenek gaitzetsi egin du lehenago sindikatuekin kontsultatu ez izana, eta deitoratu du Escrivaren proposamenak ahalbidetzen duela migratzaileak lan-esku subsidiario gisa tratatzea. Erreformak “win-win” bat dirudi. Hau da, migratzaileek lan bat lortzen dutelako irabazten dute, eta Estatuak ere irabazten du kotizatzaileak lortzen dituelako. Baina hau ez da horrela. Ez dago bertako edo kanpoko langilerik sektore horietan lan egin nahi duenik, baldintzak oso txarrak direlako. Migratzaileak aprobetxatu nahi dira, ez dutelako beste aukerarik eta ez dutelako protestarik egingo. Horrela betikotzen da prekarietatea», nabarmendu du CCOOko buruak.
Soldaten beherakada
Escrivak errefusatu egin du immigrazioak soldaten beherakada eragitea eta horrek Espainiako eskulanik ez egotea eragitea. «Gertatzen ari dena da, irregulartasun-aldi hain luzeekin, batzuetan zazpi edo zortzi urtera arte, ekonomia informal bat sortzen dela, eta horrek beheranzko presioa egiten duela soldata-baldintzen gainean», adierazi zuen Migrazioen eta Gizarte Segurantzaren titularrak duela bi aste. Sindikatu-arduraduna eta abokatua bat datoz esatean ministroaren proposamenaren espiritua dela langile finko etenen antzeko eredu bat sortzea, enpresako plantilla finkoko langileak izanik kontratu mugagabea dutenak, baina urteko tarte jakinetan lan egiten dutenak, hala nola denboraldi turistikoetan edo nekazaritza-denboraldietan.
Dekretuak aldaketak aurreikusten ditu sustraitze motetan, batez ere prestakuntzan. “Estaldura zaila duten lanbideetarako bi urterako prestakuntza egiaztatzen duten migratzaileek jaso dezakete”, adierazi du. Sustraitzea lortzeko aztertzen ari diren beste aukeretako bat da urtebetez Gutxieneko Bizitzeko Diru-sarrera jaso izana edo sei hilabeteko legezko lan-jarduera egiaztatu izana Estatuan bi urte dituzten atzerritarrentzat.