Euskal gizarte-ekonomiaren industria-segmentua izan zen iaz sektorearen jarduera hazteko eragile nagusia. Oro har, ziurgabetasunak, energiaren eta lehengaien prezioen igoerak, horniduretako botila-lepoek eta, berriro ere, pandemiaren murrizketek markatutako ekitaldi batean, industriako euskal kooperatibek % 1,68 egin zuten gora 2021ean, eta fakturazioak, berriz, % 9,58 egin zuen gora.

Erro soziala duten enpresen erritmoa ia hirukoiztu egin da, % 3,63 igo baita. Esparru ekonomikoan egoera delikatuak hobeto jasaten dituen mundu kooperatibistaren barruan, manufaktura-banaketa pauso pare bat aurretik dago.

Elena Pérez Barredo Lan eta Gizarte Segurantza sailburuordeak atzo emandako datuak dira, Kooperatibismoaren Eguna dela-eta gaur egingo den agerraldian emandakoak. Laneko bigarrenak balio kooperatiboen indarra nabarmendu zuen, baita ekonomiarekiko mehatxu berrien aurrean hartutako konpromiso publikoa ere.

Patxi Olabarria Euskadiko Kooperatiben Goren Kontseiluko (CSCE-EKGK) presidenteak eta Rosa Lavín Konfekoopeko presidenteak ere parte hartu zuten prentsaurrekoan. Bere hitzaldian, Gizarte Ekonomiako Zuzendaritzak bi urtean behin egiten duen azterlanaren datuak eman zituen ezagutzera Pérez Barredok, pandemiak eztanda egin zuen urteari buruzkoak. Datu horien arabera, ekonomiaren geldialdia gorabehera, 1.921 enpresa kooperatibok 2.713 establezimendu kooperatibo zituzten, hau da, 2018an baino % 4,7 gehiago.

Sozietate horiek 53.524 langileri ematen zieten lana, hau da, EAEko biztanleria landunaren % 5,8ri, nahiz eta industria-kooperatibismoaren indarra % 10,3ra igo den, hau da, % 0,3ko hazkundea izan da, eta aldi horretan biztanleria landuna % 0,6 jaitsi da.

Azaldu zuenez, datu horiek babes publiko handiagoko testuinguruan eman dira, bai araudiaren esparruan, bai pandemiaren aurretik onartutako Kooperatiben Legearen hedapenean, bai baliabide publikoetan.

Baliabide horiek nabarmen handitu dira, jarraitu zuen sailburuordeak, 7 milioi euro gehituta, Ukrainako gerraren ondoriozko larrialdiei aurre egiteko.

Kooperatiben munduko erakunde bakarra

Horregatik, sailburuordeak iritzi zion, itzal ekonomiko berrien aurrean, inoiz baino gehiago, printzipio kooperatiboak funtsezkoak direla. Gainera, azterlan baten ondorioak ere aurkeztu ziren, euskal unibertsitate-biztanleriak kooperatiben munduari buruz duen ezagutza-maila finkatzeko. Patxi Olabarria CSCE-EKGK-ko presidentea izan zen, kooperatiben munduko erakunde bakarra, izaera publiko-pribatuagatik eta sustapen- eta hedapen-lanarengatik. Berak eman zituen argitara Euskadiko hiru unibertsitateetan (Mondragon Unibertsitatea, Deustu eta UPV/EHU) matrikulatutakoen artean egindako azken azterlanaren datuak.

555 inkestarekin egindako galdeketaren arabera, inkestatuen % 74k enpresa kooperatiboei buruzko ezagutza nahikoa du. Izan ere, beste figura juridiko batzuk baino onartuagoak dira, hala nola sozietate anonimoak edo mugatuak, eta, gainera, ia % 60k onartzen du eredu kooperatiboak etorkizuneko talentuaren zati esanguratsu bat erakartzen duela, eta uste du euskal kooperatibismoa erreferente bat dela munduan. Olabarriak bere gain hartu zuen gazteak ilusionatzeko eta gizarte-ekonomiara erakartzeko erronka.

Egilea Andoni Beitia